Milyonlarca memur ve memur emeklisini ilgilendiren toplu sözleşme görüşmeleri başladı. Bu görüşmeler 2026-2027 yıllarını kapsayacak. Baktığınız zaman toplu sözleşme görüşmeleri 5 milyonu bulan kamu çalışanı ve 3 milyonu bulan emekli ile birlikte yaklaşık 8 milyon vatandaşı ilgilendirecek.
Aileleriyle birlikte 30 milyon vatandaşın gözü de buradan çıkacak sonuçlarda olacak.
İsterseniz toplu sözleşme görüşmelerine daha yakından bakalım...
2010 yılına kadar kamu görevlilerinin bu görüşmeleri toplu görüşme olarak nitelendiriliyordu.
Daha sonra yapılan bir anayasa değişikliği ile toplantılar toplu sözleşme görüşmeleri olarak değiştirildi.
Böylece hem memurların sözleşme yapma hakkı Anayasal güvence altına alınmış oldu hem de Hakem Kurulu getirilerek itiraz hakkı sağlandı.
Daha önce Hakem Kurulu yerine Uzlaştırma Kurulu bulunuyordu. Yeni düzenleme ile kurulan Hakem Kurulu'nun kararları kesinleştirildi ve kurulun yapısı da güçlendirildi. Bu kurulda sendika temsilcilerinin ağırlığı da artırıldı.
Yine Anayasa güvencesine ek olarak, 4688 sayılı Kamu görevlileri Sendikaları ve Toplu Sözleşme Kanunu ile memur ve kamu görevlilerinin toplu iş sözleşmesi düzenleme hakkı hukuksal mevzuatta yer edinmiştir. Memur ve kamu görevlilerine toplu iş sözleşme hakkının Anayasal bir hak olarak tanınması hukuksal olarak aykırı bir kanun düzenlemesi yapılması engeller niteliktedir.
BU YIL NELER DEĞİŞECEK?
Yapılacak toplu sözleşme görüşmeleri 2026 ve 2027 yıllarında verilecek 4 ayrı zam oranını da kesinleştirecek. Buna göre memurların ve memur emeklilerinin 2026 Ocak ve Temmuz ile 2027 yılı Ocak ve Temmuz aylarında alacakları zam oranları kesinleşecek. Bunlara ilaveten bilindiği gibi ayrıca enflasyon farkı da ödeniyor. Toplu sözleşme görüşmelerinde yer alan ve en büyük memur konfederasyonu olan Memur-Sen kendi taleplerini açıkladı. Memur-Sen, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı'nda gerçekleşen 8'inci Dönem Toplu İş Sözleşmeleri kapsamında yapılan görüşmede, 2026 yılının birinci 6 ayında;
10 bin TL taban aylığa zam ve ayrıca yüzde 10 refah payı, yüzde 25 de oransal zam talep etti. İkinci 6 ayda yüzde 20 artış isteyen Memur-Sen, 2027'nin ilk 6 ayında taban aylığa 7 bin 500 lira ve yüzde 20 zam, ikinci 6 ayında da yüzde 15 zam teklif ediyor. Enflasyon farkının, geçerli olduğu aydan itibaren 2 puan artırımlı verilmesi de öneriler arasında. Böylece konfederasyonun zam teklifi kümülatif olarak 2026 için yüzde 88, 2027 için yüzde 46.
Türkiye Kamu-Sen de Ocak 2026 itibarıyla 7 bin 500 lira telafi artışı, 2026'nın ilk 6 ayı için yüzde 30, ikinci 6 ayı için yüzde 20, ayrıca Ocak ayından itibaren verilen zammın üzerine yüzde 10 refah payı talep ediyor. Konfederasyon, 2027 yılı için ise Ocak ve Temmuz aylarında yüzde 20 artı yüzde 10 artış, yine Ocak ayında yapılacak zammın üzerine yüzde 10 refah payı teklif ediyor. Türkiye Kamu-Sen'in temel mali talepleri 2026'nın tamamında en düşük dereceli memur için refah payı dahil kümülatif yüzde 92.3, ortalama yüzde 88.6, 2027'nin tamamında ise refah payı dahil tüm maaşlara yüzde 45.2 zam şeklinde.
Bu talepler masada tartışılacak ve kamu işverenini temsilen Çalışma Bakanlığı'nın teklifi de ortaya çıkacak. Daha sonra yapılacak görüşmelerde bu oranlar kesinleştirilecek.
SOSYAL HAKLAR MASADA
Maaş artışlarının yanında sosyal ve mali haklarla ilgili de değişiklikler yine bu toplu sözleşme görüşmelerinde konuşulacak.
Buna göre sendikalar değişik talepleri masaya getirecek. Bütün kamu görevlilerine 3600 ek gösterge verilmesi, gelir vergisi oranının yüzde 15'e yükseltilmesi, lojmandan faydalanamayan ve kirada oturanlara kira yardımı verilmesi, yılda iki kez bayram ikramiyesi ödenmesi konfederasyonların ortak talepleri arasında. Aylık kira yardımının Memur-Sen 17 bin 600, Türkiye Kamu-Sen 20 bin lira olmasını talep ederken, bayram ikramiyesi konusunda Memur-Sen'in teklifi 23 bin 410 lira. Konfederasyonlar; aile, doğum, evlenme, ölüm, giyecek ve yiyecek yardımlarındaki artış konusunda da taleplerini ilan etti.
TAKVİM NASIL İŞLER?
Görüşmelerde 11 hizmet kolunu, en çok üyeye sahip sendikalar temsil edecek. Bunlardan kültür ve sanatı Türkiye Kamu-Sen, diğerlerini Memur- Sen üyesi sendikalar temsil edilecek. Görüşmelerde en çok üyeye sahip üçüncü sendika olan Birleşik Kamu-İş de bir üye ile temsil edilecek. Sendikalar ile kamu işveren heyeti arasındaki görüşmelerin ayın üçüncü haftasının sonuna kadar tamamlanacak. Bu tarihe kadar uzlaşma sağlanamazsa hakem kurulu devreye girecek. Hakem kurulunun kararı bağlayıcı olacak. Görüşmelerin, hakem kurulu da dahil olmak üzere, Ağustos ayının son iş günü tamamlanması gerekiyor. Son iş günü 29 Ağustos'a denk geliyor.
Görüşmeler hafta sonu dahil olmak üzere devam ediyor.
IŞIKHAN AÇIKLADI
Çalışma Bakanı Vedat Işıkhan bir önceki görüşmelerde yapılan artışları şu şekilde özetledi: "Enflasyon farkı dahil olmak üzere bu dönemde kamu görevlilerimize kümülatif olarak yüzde 130 oranında artış sağladık. Bu kapsamda 2002'de 392 lira olan en düşük memur maaşı, 2025'te 50 bin 503 liraya ulaşmış olup böylece reel olarak yüzde 264 oranında artış sağlamış olduk. Teknik hizmetler ve sağlık hizmetleri sınıfı personeli ile avukat, müdür ve müdür yardımcıları, şef gibi birçok kamu çalışanının maaşlarında iyileştirmeler yaptık. 2023'te 1400 lira olan öğretim yılına hazırlık ödeneğini, katsayıya çevirerek bugünkü verilere göre 5 bin 265 liraya yükselttik. Akademik personelin, eğitim öğretim ödeneğini iki kat artırdık."
2.3 MİLYON SENDİKALI
2025'te sendikalaşma oranlarına bakıldığında, sendika üyesi olabilecek toplam kamu görevlisi sayısı 3 milyona, toplam sendikalı kamu görevlisi sayısı ise 2.3 milyona ulaştığı görülüyor. 2002'de sendikalaşma oranı yüzde 47.95 iken bugün itibarıyla bu oranı yüzde 76.88'e ulaştı.
