Bir ülkenin ekonomik performansının artmasına yol açan en temel unsur mükellefler ve vergi düzenlemeleridir.
Mükelleflerin ticari faaliyetlerinin devam etmesi ve kazançlarının artması için vergi yükünün azalması ve gelire göre vergi oranlarının belirlenmesi büyük önem taşımaktadır. Adil bir vergi sistemi demokrasi için de elzemdir, toplumsal refah için de son derece gereklidir.
Bu ihtiyaçla ülkeler yeni ekonomik gelişmelere uyum sağlamak, kalkınma planlarına engel olan sorunları aşmak, mükelleflerin beklentilerini karşılamak amacıyla vergi düzenlemelerinde iyileştirmelere giderler. Bu kapsamda, ülkemizde de geçtiğimiz günlerde vergi usul kanununda yeni düzenlemeler yapılmış ve kamuoyuna duyurulmuştur.
Mükelleflerin vergiye uyum sağlaması, vergi yükünü azaltması, vergi güvenliğini artırmak, sosyal adaleti ve sosyal barışı sağlamak, yatırımları teşvik etmek, ihtilafları ve çatışmaları azaltmak gibi çeşitli amaçlarla oluşturulan düzenlemeler, mükellefler için büyük avantajlar sağlamaktadır.
Yeni düzenleme, birbirinden önemli 64 konu başlığını içeriyor. İçlerinden bazı önemli noktaları ele alabiliriz.
KÜÇÜK ESNAF VE ÇİFTÇİLERE
● Ülkemizde 850 binden fazla basit usulde vergilendirilen küçük esnaf var.
Bunların kazancı gelir vergisinden istisna tutulacak ve ayrıca yıllık beyanname vermeleri de gerekmeyecek.
● Sosyal içerik üreticilerinin, elektronik uygulama paylaşım ve satış platformları üzerinden elde ettikleri kazançlar gelir vergisinden istisna tutulacak. Bu istisnadan yararlanmak için Türkiye'de kurulu olan bankalardan işlemlerini yürütmesi ve faaliyetlere ilişkin tüm hasılatın bu hesap aracılığıyla tahsil edilmesi gerekecek.
Bankalar bu hesaplara aktarılan hasılat tutarı üzerinden tevkifat yapacak.
Böylece tevkifatın nihai vergi üzerinden olması ile bu alandaki vergiye uyumu da kolaylaştıracak.
● Yeni düzenleme ile çiftçilere verilen destekleme ödemeleri gelir vergisinden istisna tutulacak ve bu ödemelerde hiç vergi kesintisi yapılmayacak. Yakın geçmişe kadar gerçek usulde vergiye tabi olmayan çiftçilerin vergilendirme usulü tevkifat yoluyla vergilendirme yapılmaktaydı.
Yeni düzenleme ile tevkifat yoluyla vergilendirilmemesi sağlanmış olacak ve bu durum tarım ve hayvancılığın yaygınlaştırılmasına imkan sunacak.
● Vergi ziyaı cezasında, cezanın kesinleşmesinden itibaren 5. yılın takvim yılının sonuna kadar, usulsüzlükte cezanın kesinleştiği tarihinden itibaren 2. yılın takvim yılının sonuna kadar tekrar ceza kesilmesi durumunda vergi ziyaı cezası yüzde 50, usulsüzlük cezası yüzde 25 oranında artırılarak uygulanacak.
Cezaların artması ile suistimalin büyük ölçüde önüne geçilebilecek ve caydırıcılık söz konusu olacak.
VERGİ MAHREMİYET HÜKÜMLERİ
● Elektronik defter beratı ve elektronik muhasebe fişi tanımları da geliyor. Böylece Gelir İdaresi Başkanlığı tarafından belirlenen standartlarda bütünlük sağlanması hedefleniyor. İlaveten, mükelleflerin defter ve belgelerini elektronik ortamda ibraz edilebilmesi getirilirken, vergi mahremiyetine ilişkin hükümlerin elektronik defter, belge ve kayıtların oluşturulması, imzalanması, iletilmesi ve saklanması hususlarında hizmet veren kişilere müteselsilen sorumluluk getiriliyor. Artık vergi mahremiyet hükümleri; ortak, yönetici ve çalışanları da kapsayacak.
● Yeni düzenlemede dikkat çeken en önemli konulardan biri de kayıt dışı uygulamalarla ekonomimize zarar veren sözde mükelleflerin son bulmasının hedeflenmesidir. Kayıt dışını engellemek adına teknolojik denetimler ve çapraz kontroller artık vergi kaçıranlara göz açtırmayacak. Yeni düzenleme mükelleflerin ticari faaliyetlerin geliştirilmesi adına pek çok konuyu kapsıyor. Vergi konusu o kadar önemlidir ki, mükelleflerin ve yöneticilerin mutlaka bilgi edinmesi gerekiyor.