Dijital tarım teknolojileri alanında faaliyet gösteren Doktar firması tarafından gerçekleştirilen "Çiftçinin Nabzı Araştırması" çok ilgimi çekti. Bu alanda ilk defa bu kadar ayrıntılı bir çalışma 87 sayfalık bir rapor ile kamuoyunun bilgisine sunulmuş oluyor. Geçen yılın Kasım ayında yapılan araştırma, kotalı örneklem ve bilgisayar destekli telefonla görüşme yöntemiyle (CATI), yürütülmüş. Çalışma kapsamında Türkiye'nin 81 ilinde, 464 ilçeden 3000 üretici ile görüşülmüş. Başka bir ifade ile Türk çiftçisinin nabzını tutabilecek ve zihin haritasını ortaya koyabilecek çapta bir proje bu. Elbette zamanla daha geniş ve ayrıntılı bilgilere ulaşmak mümkün olacak, ancak başlangıç olarak bence çok yeterli...
■ GELİR ARTIRMA PLANI
Araştırma çiftçilerin zihniyet yapısı, bugüne ve geleceğe dönük beklenti ve davranışları hakkında gerçekçi fikir veriyor.
Çok somut bir örnek; çiftçi reel geliri azalıyor olmasına rağmen, genel olarak gelirini artırmaya yönelik net bir plana sahip değil.
Ayrıca tarım politikaları ile ilgili memnuniyeti bir önceki yıla göre artmış durumda. Rapora göre, "Yeni ürün ekimi ve hayvancılık faaliyetleri ise yüzde yüzde 21 oranı ile çiftçi tarafından en çok düşünülen gelir artırma planları olduğu görülürken yüzde 5'i tarım sektörü dışında iş yapmayı düşünüyor; Çiftçilerin yatırım yapma oranı yüzde 3 oranında azalmış durumda."
■ FİNANSAL DAVRANIŞLAR
Araştırma kapsamında çiftçilerin finansal davranışları da şöyle ifade ediliyor: "Maliyetlerini yazılı olarak kalem kalem tutan çiftçilerin oranı yüzde 44 oldu. Maliyet hesabı tutma oranı en yüksek olan bölgelerin sırası ile yüzde 55 ve yüzde 51 oranları ile Çukurova ve GAP olduğu görülüyor.
Banka ile çalışmayan çiftçilerin oranı ise yüzde 16 civarında seyrederken banka ile çalışan çiftçilerin yaklaşık yarısı tarıma özel bir kredi kartı kullanıyor; Lisanslı depoculuğu duyanların ve kullananların oranı artıyor; Elektronik Ürün Senedi (ELÜS) duyulmasına rağmen çiftçi tarafından kullanılmıyor." Gerçekten de ELÜS konusunda daha fazla tanıtıma ihtiyaç var. Ayrıca görüldüğü gibi çiftçilerin banka ile çalışma oranı hayli yüksek. Bu da beraberinde ciddi sorunlar getiriyor.
■ TOPRAK ANALİZİ
Rapordan alıntı yapmaya devam ederek yazıyı tamamlıyorum.
Tabii uzun bir araştırma, fazlasıyla özetleyerek vermeye çalıştım;
"Çiftçi hâlâ toprak analizi yaptırmıyor. Türkiye genelinde toprak analizi yaptırmayan üretici oranı 2018 yılına göre yüzde 11 artarak yüzde 68'e yükseldi;
Girdi maliyetlerindeki artış, her bölge ve üründe en büyük sorun olmaya devam ederken, elektrik ve su sorunu da artış gösteriyor; Çiftçi ürününü tüccara satmaya devam ediyor, kooperatif tecrübesinden hâlâ memnun değil; Çiftçilerin büyük çoğunluğu doğal kaynakları ve çevreyi korumak adına herhangi bir uygulama yapmıyor; Akıllı telefon sahipliği ile birlikte internet kullanımı da hızla artıyor."