İnsanı, dünyaya imtihan için gönderen Allah (c.c.), kutsal kitabımız Kuran-ı Kerim'de özellikle doğruluk ve dürüstlük üzerine birçok uyarılarda bulunmuştur.
Çünkü bir Müslümanın en önemli özelliği güvenilir olmasıdır. Bir hadis-i şerifte Peygamberimiz Hz. Muhammed (s.a.v.) "Müslümanı elinden ve dilinden zarar gelmeyen ve emin olunan" kişi olarak tanımlamıştır. Hatta bu hususta Peygamberimiz (s.a.v.), kendisine nübüvvet gelmeden önce de "El-Emin" yani "Güvenilir kişi" lakabıyla anılırdı. Müslümanın fırsatçılık ve stokçuluk, ölçüde tartıda hile yapması konusunda da "Eksik ölçüp tartanların vay haline! Onlar, insanlardan ölçerek bir şey aldıklarında tam ölçerler.
Kendileri başkalarına vermek için ölçüp tarttıklarında ise haksızlık edip eksiltirler.
Onlar, -insanların âlemlerin rabbinin huzuruna çıkacakları gün için- diriltileceklerini akıllarına getirmiyorlar mı?" ayeti bizim için düstur olmalıdır (Mutaffifin Suresi 1/6).
SUÇ DİJİTAL ORTAMLARDA
Yani gördüğünüz gibi Müslümanı Müslüman yapan tek özellik namaz kılmak ve oruç tutmak değildir. Doğruluk ve dürüstlük gibi özelliklere sahip olunması gerektiğini Yüce Allah (c.c.) ayetlerle bizlere bildirmiştir.
Bu konudaki "Kişinin namazı, orucu sizi aldatmasın. Dileyen oruç tutar, dileyen namaz kılar. Fakat güvenilir olmayanın dini de olmaz" (Kenzul-Ummal., h. No: 8436) hadis dikkat çekicidir.
Ama gelin görün ki günümüzde dolandırıcılığın binbir türlü şekli çıktı. Geçmiş yıllarda yankesicilik, kapkaç gibi suçlar gerçekleşirken şimdi artık bu suç dijital ortamlara taşındı.
Özellikle bitcoin dolandırıcılığı, ayrıca telefonlara gelen mesajların tıklanması yoluyla veya sosyal medya yoluyla yapılan vurgular insanların kabusu haline geldi.
AYETLERLE GELEN UYARILAR
Başta sizinle paylaştığım Mutaffifin Suresi'ndeki ayet-i kerimedeki "Vay haline!" diye çevirilen veyl kelimesi, "ağır zarar, kötülük, hüzün, azap, helâk" gibi anlamlara gelen ve kınama amaçlı kullanılan bir deyimdir (Elmalılı, VIII, 5648). Ayrıca hadislerde cehennemdeki bir vadinin ismi olduğu da bildirilmiştir (Tirmizî, "Tefsîr", 22; Müsned, III, 75). Müfessirler İbn Abbas'tan şöyle bir rivayet naklederler: Hz. Peygamber Medine'ye geldiği zaman Medineliler ölçü ve tartıda hile yapıyorlardı. O sıralarda bu âyetler indirildi; onlar da bundan sonra kendilerini düzelttiler. Ayetlerin iniş sebebi özel bir olay olsa da genel anlamda iş ve ticaret hayatında doğruluk ve dürüstlükten sapmanın çirkinliğine dikkat çekilmiş, bencillik ve başkalarını aldatma gibi ahlâka aykırı duygu ve davranış içinde olanlar kınanıp uyarılmıştır.
'BÜYÜK GÜN'ÜN ANLAMI
Ölçü ve tartının adaletle yapılmasını emreden başka ayetler de vardır. Ayetler bu emirlere uyulmadığı takdirde dünyada ilahî kınamaya mâruz kalma, âhirette de şiddetli bir azaba uğramanın kaçınılmaz
olduğunu anlatır. 4. âyette, ölçü ve tartıda hile yapan kimselerin yeniden dirilişe kesin
olarak inanmaları bir yana, bunu muhtemel görmeleri halinde bile bu sahtekârlığa cüret etmelerinin mümkün olmadığına dikkat çekilmektedir (Elmalılı, VIII, 5652).
5. âyette ifade edilen "büyük gün"den maksat kıyamet günüdür. Öldükten sonra dirilme, hesap, ceza, cennetliklerin cennete, cehennemliklerin cehenneme girmeleri gibi büyük olayların yaşanacağı gün olduğu için ona "büyük gün" denilmiştir (Şevkânî, V, 463). Nitekim 6. âyette o gün bütün insanların hesaba çekilmek üzere diriltilip âlemlerin rabbinin huzuruna çıkarılacakları ifade buyurularak uhrevî yargı ve hesap sırasında hiçbir kimsenin hiçbir kötülüğünün gizli kalmayacağı, hepsinin tek tek hesabının sorulacağı vurgulanmıştır. Kaynak: Kur'an Yolu Tefsiri Cilt: 5 Sayfa: 573-574