Dua, Allah'ın (cc) büyüklüğünü dile getirme, O'na yalvarma, hamt etme, şükretme, O'nu övme ve aynı zamanda Allah'a karşı sevgi ve saygı sunma ifadesidir. Hatta özel zaman ve mekânlarda gerçekleştirilen kimi dualar bir yana bırakılacak olursa, dua, genel ve geniş anlamda hiçbir törene bağlı bulunmayan, şekil ve şartlardan bütünüyle sıyrılmış, zaman ve mekân bakımından süreklilik gösteren, kulun yaratıcısıyla sürekli bir biçimde iletişimde bulunduğu bir ibadet olarak tanımlanabilir. Dua, varoluşun keşfidir. İzmir İl Müftülüğü Vaizi Tuncay Yıldırım, duanın fazileti ve üslubu hakkında önemli bilgiler vererek şunları söyledi: Bizler dua ederken neye muhtaç olduğumuzu, sınırlarımızı, maddi ve manevi imkânlarımızı fark ederiz. Haddimizin ve takatimizin, yaratılış gayemizin, sorumluluklarımızın farkında olduğumuzu dile getiririz. Kendimizi biliriz, Rabbimizi biliriz. Çünkü. "Resûlüm! De ki: Duanız olmasa, Rabbim size ne diye değer versin? âyetinde belirtildiği gibi Rabbimizin katında duamızla daima değer buluruz. Hz. Peygamber'in (sav), "Allah Teâlâ katında duadan daha kıymetli bir şey yoktur" ifadesi, bu ibadetin önemini göstermesi açısından dikkat çekicidir. Nitekim Hz. Peygamber (sav) dua ile ilgili olarak, "Dua ibadetin özüdür" dedikten sonra şu ayeti okumuştur: "Rabbiniz şöyle buyurdu: Bana dua edin ki duanıza icabet edeyim. Bana kulluk etmeyi kibirlerine yediremeyenler aşağılanmış hâlde cehenneme gireceklerdir." (Mü'min 60) Sonsuz güç ve kudret sahibi olan Allah, âdeta, "Bana dua edin ki, duanıza icabet edeyim" âyetiyle kullarını kendisine çağırır. Böylece kendisine kulluk için yarattığı insandan, kulluğunu göstermesini ister.
DUA MÜMİNİN SİLAHIDIR
Kulluğun özü ise duadır! Kulun dua ile Allah'a yönelmesi, aslında O'nu hakkıyla tanımaya çalıştığı ve tazim ettiği anlamına gelir. Yüce yaratıcının isteği de zaten bu değil midir? Kulun Allah (cc) karşısında haddini ve konumunu bilmesi, O'nun büyüklüğü karşısında sevgi ve saygı ile boyun eğmesi... Belki de bu aczi somut olarak dillendirdiği için dua, kulluğun ve ibadetin özü sayılmıştır. Bu yönüyle dua, Allah ile kul arasında bir diyalog geliştirmek, bir iletişim kurmaktır. Bu iletişim esnasında kul, kendini yaratan Rabbine samimi bir şekilde hâlini arz eder; acizliğini, güçsüzlüğünü dile getirir; bunun karşısında o yüce makamdan yardım, bağış, af, merhamet, güç ve destek ister. İnsan, hayatı boyunca üstesinden gelemeyeceği birçok şeyle karşılaşır; öfke, keder, sıkıntı, korku, acizlik, yalnızlık ve ümitsizlik gibi hâller yaşar. Özellikle zorlandığı zamanlarda Allah'a dua etme ihtiyacı hisseder. Zira Yüce Allah'ın duayı kabul edeceği ümidi, dua edenin üzüntü ve kederini hafifletir; ona dayanma gücü ve sabır verir. Dolayısıyla insan sıkıntılı durumlarda Rabbine yönelmeli ve O'na dua etmelidir. Bu sıkıntılar karşısında dua Resülullah'ın da buyurduğu üzere, "müminin silahı" konumundadır. Ancak Allah, insanların sadece sıkıntıya düştüklerinde dua etmelerini istemez. O, varlıkta olduğu kadar yoklukta, sıkıntıda olduğu kadar rahat zamanlarında da kulunun yakarışını duymak ister.
RABB'İMİZE NASIL DUA EDİLİR?
Özetle şunları söyleyebiliriz: Dua ederken, evvelâ Cenâb-ı Hakk'ın kabul edeceğine gönülden inanarak ve kararlılıkla dua edilmelidir. "Olsa da olur, olmasa da olur" veya "Falan şeyi bana verir misin yâ Rabbi?" şeklinde dua edilmemelidir. Çünkü Allah'ın hazinesi çok geniştir ve O'nun her şeye gücü yeter. Önemli olan istemesini bilmektir. Ayrıca dua ederken insan gevşek durmamalı, özenerek dua etmelidir. Hulusi kalple dua ve niyazda bulunmalıdır. Duadır insanı ayakta tutan. Duadır müslümanın gönlünü yumuşatan. Duadır karanlığı aydınlatan. Kim bilir kimin duasıdır bizi de ayakta tutan. Selam ve dua ile Allah'a emanet olun.