Mükelleflerin hakları ve yükümlülükleri

Salı günü İzmir Vergi Dairesi Başkanlığı ile Dokuz Eylül Üniversitesi'nin işbirliğinde düzenlenen 'Mükellef Hak ve Özgürlükleri, İdarenin Yetki ve Yükümlülükleri Paneli'nde konuşan İzmir Vergi Dairesi'nin başarılı başkanı Rıfat Engin, 26. Vergi Haftası etkinliklerini uzun sürece yayarak, toplumdaki vergi bilincinin pekiştirilmesini hedeflediklerini açıklamıştır.

Uzun süredir karşılıklı hoşgörü ve işbirliği içinde çalıştığımız değerli başkanımızın bu düşüncesini paylaşıyor, bu çerçevede bu haftaki yazımızı mükellef hak ve özgürlükleri temeline dayandırmak istiyorum.

MÜKELLEFİN HAKLARI

Devlet, toplumsal ortak ihtiyaçların karşılanması için oluşturulmuş en ileri düzeydeki idari mekanizmadır.

Bu mekanizma günümüzde halk tarafından seçilmiş hükümetler ve onların yönlendirdiği bürokrasi tarafından şekillendirilmekte ve yönetilmektedir.

Bu mekanizmanın varlık sebebi halktır. Dolayısıyla devletin var olması için sınırları belli bir toprak parçasının yanında belirli sayı ve nitelik eşiğini aşmış halka ihtiyaç bulunmaktadır.

Bu bağlamda halk ve devlet bir bütünün iki parçasıdır, ancak günümüzde geçerli olan anlayışa göre öncelikli olan halktır. Zira halk yoksa ne devlet ne de onu idare eden bürokrasi olamayacaktır.

Devletin, güvenlik, adalet, sağlık, eğitim, yol, su, enerji gibi ortaklaşa ihtiyaçları karşılayabilmesi için kaynak, ortaklaşa finansman bulması gerekmektedir. İşte bu noktada vergilerin önemi ortaya çıkmaktadır.

Devlet bir ülkede sadece ekonomik değil, sosyal ve kültürel boyutlarda da uygun iklimi oluşturmak ve geliştirmek için vergiye ve benzeri yükümlülüklere ihtiyaç duymaktadır.

Buna karşın, vatandaşların da bazı hakları bulunmaktadır. Genel hukuk düzeninde bu haklar, "Vergi Mükellefinin Hakları" olarak tanımlanmaktadır. Türkiye'de de Gelir İdaresi Başkanlığı, 10 maddelik "Mükellef Hakları Bildirgesi" ile "Mükelleflerin Hakları ve Ödevleri Rehberi"ni yayımlayarak bu konudaki hassasiyetini ortaya koymuştur.

"Mükellef Hakları ve Ödevleri Rehberi"nde altı adet "Genel Mükellef Hakkı" tanımlanmıştır.

Ayrıca vergi kanunlarında "özel haklar" adı altında 12; bu özel hakların alt unsuru olan vergi incelemeleri boyutundan da 26 hak tanımlanmıştır.

Burada Mükellef Hakları Bildirgesi'nin 10 maddesini sıralayamasak da, en önemli bulduğumuz iki maddesine değinmekte yarar görmekteyiz.

- Açık, güvenilir, zamanında ve yeterli bilgi ile hizmet vereceğiz. Bu konuda vergi idaresinin gerçekten de önemli bir mesafe aldığını ve günün teknolojisini en iyi şekilde kullandığını görüyoruz.

Öte yandan, vergi dairesine endişe ile gelen üyemizin güleryüz ile karşılanması, uzun süre beklemek zorunda kalmaması da bizim için önemlidir.

- Yaptığımız işlemlerde ve gerçekleştirdiğimiz düzenlemelerde vergi kanunlarının adil, hukuksal, tarafsız ve rekabeti koruyucu bir şekilde uygulanmasını esas alacağız. Bir kişinin istihdam maliyeti ortadadır.

Bugün büyük firmalar teknolojiyi kullanarak, insan gücünden çok makinelerle üretirken, emeğe dayalı üretimi ile üyelerimiz istihdam potansiyeli yaratmaktadırlar. Üretmekte, yatırım yapmakta, ekonomiye katma değer sağlamaktadırlar.

Dolayısıyla bu madde çerçevesinde üyelerimiz için vergilendirmede pozitif ayırımcılık beklentimiz olduğunu vurgulamak istiyorum.

Çanakkale Zaferi'nin 100. yıldönümü

1915 yılında kazanılan Çanakkale savaşların başarısı, Ulusal Kurtuluş Savaşı'nın moral kaynağı olmuştu. Çanakkale Zaferi'nin 100.yıldönümünde Türk milletinin coşkusunu gönülden paylaşıyor, şehitlerimizi rahmetle ve minnetle anıyorum.