Merkez Bankası, para politikası araçlarını bir süredir ısınan ekonomiyi soğutmaya yönelik kullanıyor. Gelişmekte olan ülkelerin büyük çoğunluğu, özellikle Brezilya, Çin, Hindistan ve Uzakdoğu Asya ülkeleri, enflasyonist baskının artması ile parasal sıkılaştırmaya gitmişlerdi geçen yıl başı itibariyle. Çünkü, gelişmiş ülkelerin krizden çıkmak için enjekte ettikleri dolarlar bizim gibi ülkelere akmış, gelen yabancı sermaye de ekonomilerin aşırı ısınmasına neden olmuştu. Ne güzel, fazla büyümeden ne olur ki demeyin, aynen uzun süre yüksek hızda giden araba gibi olur, devam ettirirseniz de motoru yakarsınız.
Türkiye İstatistik Kurumu (TUİK) ekonomik faaliyetlerin hızına yönelik öncü göstergelerden sayılan "sanayi üretim endeksi" Kasım ayı verisini yayımladı. Sanayi üretim endeksi 2010 yılının aynı ayına göre yüzde 8.4 artış göstermiş. Ancak, endeks değeri, 2005 yılı 100'e endekslenmiş, 138.6'dan 126.7'ye gerilemiş. Takvim ve mevsimsel faktörler arındırıldıktan sonra da sanayi üretiminde aşağı yönlü trend başlamış. Toplam ekonomik faaliyetleri gösteren endeksin alt gruplara göre detayları da soğuma sinyali veriyor.
SERMAYE MALLARI
En önemli parametrelerden birisi olan sermaye malları imalatı da Kasım ayında 140 puanlardan 135'e düşmüş. Yani yüzde 10 civarında yavaşlama söz konusu sermaye malları imalatında. Bu durumda, firmaların yatırımlarını kısmaya başladıkları tespiti yapabiliriz. Firmalar gibi hane halkı da daha az tüketim yapma eğilimine girmiş. Dayanıklı tüketim malları üretimi yüzde 10.6 aşağı gelmiş son verilere göre. Aynı seyir dayanıksız tüketim malları için de geçerli. Yavaşlamanın bir sinyali de aramal üretim seviyesinden geliyor. 136.8 ile 2010 Aralık ayında zirve yapan aramalları üretim endeksi 121 puana inmiş Kasım'da.
Merkez Bankası'nın uyguladığı ekonomiyi soğutma politikasının şimdilik ve kısmen etkisini gösterdiğini sanayi üretim endeksinden gözlemleyebiliyoruz. Bundan sonrası daha kolay olacak gibi görünüyor. Çünkü, küresel ekonomi tahminlere göre bu yıl yüzde 3-4 aralığında ancak büyüyebilecek. Sadece gelişmiş ülkelere baktığımızda büyüme oranının daha da düştüğüne tanık oluyoruz. The Economist'in öngörülerine göre, ABD yüzde 2, Japonya yüzde 1.7 ve Euro Bölgesi yüzde -0.5 büyüyecek 2012 yılında. Küresel büyümenin lokomotifi Çin de hız kesmeye başladı ve yumuşak iniş yapıyor geçen seneden bu yana. 2011'de tahminen yüzde 9.2 büyüyen Çin bu yıl en fazla yüzde 8 büyüme hızına ulaşacak. The Economist'in Türkiye ekonomisi hakkındaki projeksiyonu geçen yıl için yüzde 7.5, bu yıl için de yüzde 3.5. IMF'ye göre oldukça iyimser bir beklenti.
BEKLENTİ DÜŞÜK
Merkez Bankası'nın her ay iki kez yaptığı beklenti anketi sonuçlarına göre, Türkiye ekonomisine yön veren anket katılımcıları 2012 yılında yüzde 3.3 seviyesinde büyüyeceğimiz öngörüsü yapmışlar.
Merkez Bankası yıl başında açıkladığı 2012 para politikasına araç bileşimini ayda yönde kullanarak devam edecek. Kısa vadeli borç verme faiz oranını bir süre daha yüzde 12.5 seviyesinde tutup, geniş faiz koridorunu uygulayacak. Faiz koridorunun etki alanı, ikincil piyasada oluşan kısa vadeli faiz oranları, döviz kurları ve kredilerin büyüme hızı.
Politika faiz oranı olan 7 gün vadeli repo faiz oranlarını da yüzde 5.75 seviyesinde koruma olasılığı yüksek görünüyor. Zaten, Merkez Bankası politika faiz oranını banka ve finans kurumlarının piyasaya uyguladıkları faizleri ve bankalardan alınan kredi miktarları ve hisse senedi, döviz gibi varlıkların fiyatlarını etkilemek amaçlı yönlendiriyor.
Merkez Bankası, sıkılaştırıcı para politikası stratejisi uyguluyor ve bu kapsamda haftalık repo ihaleleri ile yapılan TL fonlamasını azaltıp, likidite ihtiyacını büyük ölçüde piyasa yapıcı repo imkanı ile karşılıyor. Sonuçta, yumuşak iniş devam ediyor.