Birçok bilimsel çalışma ve yöntem vardır piyasa hareketlerini öngörmeye yönelik. Temel analiz ve teknik analiz gibi... Ancak, küresel kriz sonrası bu yöntemler geçerliliğini büyük oranda yitirdi. Neden derseniz? Gelişmiş ülke merkez bankaları o kadar fazla likidite enjekte etti ki, para sahipleri de bolluktan nereye ne zaman yatırım yapacaklarına anlık beklentilere göre kararlar veriyor. Aynen son anda rulette bahis kapanıyor uyarısıyla rastgele yerlere fiş konması gibi. Bu arada, isim vermeyelim, büyük oyuncuların benim tabirimle para sihirbazlarının manipülasyon çabalarının da piyasaları bilimsel zeminden kopardığı gerçeğini göz ardı etmeyelim.
Türkiye ekonomisindeki gelişmelere değinelim, sonrasında piyasa hareketlerinin ilgisini kurmaya çalışalım...
BÜYÜME VE ENFLASYON
En önemli veri ekonomik büyüme ile ilgili olanlar... 2012 büyüme hızı, Şubat ayı sanayi üretim endeksi ve kapasite kullanım oranları. Her ne kadar TUİK yüzde 4.4 artış oldu dese de sonra yükseliş oranının yüzde 1.6 seviyesinde gerçekleştiğini açıkladı. Bu oran sonrası iki aylık toplamdaki artış yüzde 1.9'da kaldı. Mart ayında da kayda değer bir kıpırdanma olmazsa, geçen yılın yüzde 2.2'lik performansının telafisi iyice zorlaşacak gibi görünüyor. Büyüme hızının düşmesi, firmaların eksik kapasite ile çalışmaları, karlılık oranlarındaki artışların da sınırlı olacağını, parlak bilançoların ortaya çıkma olasılığını aşağı çekeceği sinyali verir. Tabii halka açık borsa şirketleri dahil. Bu veri sonrası bakıyorsunuz Borsa İstanbul 100 endeksi yükseliyor.
Aynı şekilde, enflasyon rakamlarına bakıyoruz, özellikle talep enflasyonunda yukarı yönlü hareketin sürdüğünü gözlemliyoruz. TÜFE'nin yüzde 7'nin altına gelmemesi yetmiyormuş gibi bir de Şubat ayında yüzde 7.29'a kadar çıktı. Enflasyondaki hareketlenme piyasa aktörlerinin beklentilerinin ya da risk algısının bozulmasına neden oluyor. Büyüme verilerinde olduğu gibi enflasyon oranları açıklandıktan sonra endeks yükseliyor.
Daha da ilginç olan, enflasyonda hafif sıçrama olmasına, kredi hacmindeki artışa yabancı sermaye girişlerinde bir artış olmamasına rağmen Merkez Bankası'ndan faiz indirimi geliyor. Üstelik, zorunlu karşılıkları da pas geçiyor. Anlam veremediğimiz bu aksiyonların neden alındığının yanıtı Ekonomi Bakanı'ndan geldi. Biz istediğimiz için faiz indirimi yapıldı. Sanayici daha da inmesini istiyor eklemesi de ihmal edilmeden.
ZİKZAKLARA DEVAM
Düşünün piyasa aktörüsünüz ve bağımsızlığına gölge düşmüş bir merkez bankası var. Hangi durumda hangi aksiyonu alacağı konusunda bugüne kadar şeffaf olmuş, ancak seçimler öncesi siyasi baskılara maruz kalıyor. Neden faizlerin inmesi gerekiyor? Çünkü, faizlerin inmesi ile yabancı sermaye girişleri sınırlandırılacak, TL değer yitirecek ve dış talep canlandırılacak. Bir yerde örtülü devalüasyon çabası diyebiliriz.
Kısacası, ekonomi siyaseti çekerken, siyaset ekonomiyi çekecek bir süre. Dışsal faktörlerde, FED'in üçüncü parasal genişlemeye ne kadar devam edeceği bilmecesi ve Euro Bölgesi çıkmazı gibi, piyasaların bilimsel zeminden kopuk bir yukarı bir aşağı gitmesine katkı yapacak.
Biliyorsunuz, yükselen piyasalara "boğa piyasası", düşen piyasalara da "ayı piyasası" deniyor. Boğa boynuzu ile aşağıdan yukarı hamle ile düşmanını alt etmeye çalışıyor. Ayı ise tam tersi pençelerini yukarıdan aşağı doğru kullanıyor. Böylesine tuhaflaşmış ve belli bir bant içinde zikzak çizen piyasalar için hem düşmanını aşağıdan yukarı hem de yukarıdan aşağı doğru hamle yaparak öldüren bir hayvan ismi ile adlandırmak gerekir aslında. Boğa da, ayı da uymuyor. Biraz düşündüm de rodeoda iyice çıldırtılmış boğa ya da kafayı yemiş, ne yaptığını bilmeyen "deli dana" dışında bir isim gelmedi aklıma. Örneğin şöyle diyebiliriz, piyasalar yılın ilk yarısı itibarıyla "rodeo boğası" trendi izleyecek. Eğer bu konuda öneriniz varsa ve bizle de paylaşırsanız sevinirim...