Geçen yılın düşük büyüme hızının olumsuz yansımalarından birisi de doğal olarak istihdam verileri üzerinde oldu. Türkiye İstatistik Kurumu'nun "Hane Halkı İşgücü istatistikleri" çalışmasına göre yılın ilk ayında işsizlik yüzde 10.6'ya yükseldi. 2012'nin eş dönemine göre çalışmayanların oranı 0.4 puan yukarı gitmiş. İşgücü ile ilgili veriler oluşturulurken pay kısmında çalışan sayısından, payda kısmında ise toplam işgücü nüfusundan yararlanılıyor. TÜİK, çalışan sayısındaki artışı, tarım dışı istihdamdaki sayı olarak artışı ön plana çıkarıyor. Paydaya fazla değinmediği için verilerde iyileşme olduğu izlenimi veriyor.
Konu açılmışken, oranı oluşturan rakamların işsizlik oranını nasıl etkilediğine daha doğrusu makyajlayabildiğine kısaca değinelim...
ORAN NASIL DÜŞER?
Türkiye'de işgücüne katılım oranı yüzde 49.5 TÜİK verilerine göre. Yani, çalışabilecek ya da çalışmaya hazır 15 yaş üstü nüfusun toplam nüfusa oranı. Şöyle diyelim, Türkiye'de toplam nüfusun yarısı çalışabilir durumda. Cinsiyete göre ayrıştırdığımızda tablo daha da dramatikleşiyor. Kadınların işgücüne katılım oranı sadece yüzde 29.3. Rakamın ne kadar düşük olduğunu görebilmemiz için birkaç örnek vermek istiyorum... Almanya'da yüzde 66.9, İngiltere'de yüzde 69.7 düzeyinde. Peki, bu ülkeleri geçelim. Krizdeki ülkeler derseniz; Yunanistan'da yüzde 54.6, İrlanda'da yüzde 60.3 ve İspanya'da yüzde 59.1 seviyesinde kadınların işgücüne katılım oranı.
İşgücüne katılım oranı düşük olunca, çalışmaya hazır nüfus sayısı azalınca işsizlik oranı da matematiksel olarak düşük çıkıyor. 15 yaş ve üzeri nüfus 55 bin 169. Bunların yüzde 49.5'i çalışmak istiyor. Yani yaklaşık 27 milyon kişi. İş bulmuş ve çalışanlar 24.4 milyon olunca işsiz olanlar 2.89 milyonda kalıyor. 2.89'u 27'e böldüğünüzde işsizlik oranı yüzde 10.6 çıkıyor. Oysa işgücü nüfusunun daha fazlası çalışmak istiyorum dese, işgücüne katılım oranı diğer ülkelerdeki gibi yüksek olsa işsizlik oranı da otomatikman yukarı çıkacak. İşte bu yüzden, Türkiye'deki işsizlik oranı göreceli olarak bazı Avrupa ülkelerinden düşük çıkıyor. Aynı işgücüne katılım oranları ile karşılaştırma yapsak aslında, resim bayağı bir değişecek o zaman.
Neyse... Fazla kurcalamadan rakamları olduğu gibi kabul edip diğer ülkelerle karşılaştırmaya çalışalım...
TÜRKİYE NEREDE?
Türkiye gibi yüksek hızda büyüyen Uzakdoğu Asya ve Latin Amerika'dan bazı ülkelerin istihdam verileri şöyle; Brezilya'da yüzde 5.6, Arjantin'de 6.9, Şili'de 6.2'lerde. Meksika'da ise daha düşük seviyelerde; yüzde 4.8. Gelelim Uzakdoğu Asya ülkelerinden Hong Kong'da yüzde 3.4, Singapur'da 1.8, Güney Kore'de 3.5 ve Tayvan'da yüzde 4.2. Üstelik son 10 yıllık dönemde, yukarıda andığımız ülkelerin bir kısmından ortalamada daha fazla büyümüşüz. Veriler bizi bir gerçeğe götürüyor. Türkiye'de büyüme üzerinde sermaye birikimin ağırlığı oldukça yüksek. Bunun yanı sıra verimlilik ve işgücünün etkisi biraz sınırlı kalıyor.
TÜİK'in açıkladığı son verilerden göze çarpan diğer bir unsur ise hem tarım dışı işsizliğin hem de genç işsizliğin Ocak ayında yeniden yükselişe geçmiş olması. Tarım dışı işsizlik geçen yıl Ocak ayında yüzde 12.4 iken bu yılın aynı döneminde yüzde 12.9'a çıkmış. Aynı şekilde, genç nüfusta işsizlik oranı yüzde 18.4'den yüzde 20.7'e kadar tırmanmış. Üstelik kentsel kesimde oran yüzde 22.5'e yükseliyor. Neredeyse 4 gençten birisi işsiz diyebiliriz.
Son olarak madalyonu ters çevirip istihdam edilenlerle ilgili dikkat çeken bir gerçeğin altını çizelim. 24.4 milyon çalışanın yüzde 36.2'si sosyal güvenlikten mahrum ve kayıt dışında. Yaklaşık 9 milyon kişi asgari ücret hatta altında ücrete talim ediyor. Son cümle yorumunu sizlere bırakıyorum.