FED aylardır dolar saçarken Avrupa Merkez Bankası (AMB) hiç eksik kalır mı? 3 trilyon dolar civarında genişleme yapan FED, bu sayede Amerika ekonomisinde kısmi toparlanma sağlayınca AMB'na da örnek oldu. Bir süredir hem üye ülkelerden hem de piyasalardan nabız alan Başkan Draghi geçen hafta kendisi değil kapsamı sürpriz olan kararı aldı. Beklentilerin üzerinde olan kararlar ancak açıklandıktan sonra piyasalar tarafından fiyatlanmaya başlandı.
Dört temel içerikten oluşan aksiyona değinelim, ardından piyasalara etkisini analiz edelim...
Öncelikle bir cümleyle neden bu adımları atmak zorunda hissettiğinin altını çizelim. Euro Bölgesi ekonomilerinin kronikleşmeye başlayan büyüyememe ve deflasyon sınırına gelmiş çok düşük enflasyon oranı sorunları AMB'nı harekete geçirdi.
EURO ENJEKSİYONU
Birinci kararı faizlerin indirilmesi oldu AMB'nın... "Temel yeniden finansman operasyonu" çerçevesinde bankaları fonlarken kullandığı faiz oranını 10 baz puan aşağı çekerek yüzde 0.25'den yüzde 0.15'e getirdi. Aynı şekilde "marjinal borç verme" faiz oranını da 35 baz puan indirip yüzde 0.40 düzeyine getirdi. Kendi bünyesinde açtığı mevduat faiz oranını da negatif yüzde 10 yaptı. Bu 3 faiz değişikliğini şöyle okuyalım. Bankalara ucuz fon sağlayacak ve bankaların paralarını kendisinde bırakması durumunda "park ücreti" alacak. Yani, bir banka AMB'nda 100 euro değerinde mevduat hesabı açtığında, bir yılın sonunda bırakın faiz almayı anaparasının yüzde 0.10'unu kaybedecek. Bir taraftan ucuz para ile kredi kanallarını genişletecek, diğer taraftan bankaların kendi kaynaklarını da krediye aktarmalarını sağlayacak.
İkinci kararı banka dışı kesimin fonlanmasıyla ilgili... "Hedeflenmiş uzun vadeli yeniden finansman operasyonu" ile toplam kredilerin yüzde 7'sine denk gelen kısmı kadar finans dışı kesime kredi verilecek. Bu arada kamu kesimi kapsam dışında... Amaç banka kredilerinin desteklenmesi... 400 milyar euro civarında olacak uzun vadeli yeniden finansman operasyonunun 4 yıl sürmesini planlıyor AMB.
Üçüncü kararı FED'in uygulamasının oldukça benzeri... ABM "varlığa dayalı menkul kıymet" alımı yapacak. Böylece bankaların verdikleri kredileri likit hale getirip kaldıraç etkisiyle kredi hacmini genişletmeye çalışacak. FED farklı olarak "ipoteğe dayalı menkul kıymet" alımı ile konut kredilerini yükseltip ekonominin lokomotifi konumundaki konut sektörünü canlandırıyor. Varlığa dayalı menkul kıymetler konut kredileri dışında kalan kredilerden doğan alacaklara dayalı ihraç ediliyor. Dolayısıyla AMB genel anlamda kredileri kaldıraçla artırma yoluna gidecek.
BAHAR HAVASI
Dördüncü aksiyonu daha öncede uyguladığı 3 ay vadeli yeniden finansman operasyonlarına sabit orandan devam edecek. Sonlanmasına yönelik öngörü tarihi 2016 Aralık ayı... Oran belirlerken uzun vadeli yeniden finansman operasyonlarında gelecek tekliflerin ortalamasını göz önünde bulunduracak.
Başkan Draghi beklentilerin üzerinde aldıkları kararları haklı çıkarmak için bazı verilere de vurgu yaptı. Bu yıl Euro Bölgesi büyüme oranı ilk çeyrekte yüzde 0.2 seviyesinde kalıyor. Yılsonu büyüme tahmini ise sadece yüzde 1. 2015 ve 2016 yıllarında sırasıyla yüzde 1.7 ve 1.8 düzeylerine çıkabileceği, diğer önemli faktör enflasyon oranının da yüzde 0.7'lerde yılı kapatacağı öngörüsü yapılmış.
AMB'nın özetlediğimiz bu aksiyonlarının piyasalara etkisi tabii ki olumlu olacak küresel likiditeyi artıracağından... Borsada yüzde 4-5 civarında daha marj var. Tahvil faizleri de yüzde 8'lere doğru gevşeyecek. Yabancı sermaye girişleri de doğal olarak kurları biraz aşağı çekecek. Kısacası FED ve AMB "piyasa dostu" politikaları ile gelişmekte olan ülkelerde bahar havasını sürdürecekler...