Manisa'da bir Mevlevihane var. Sultan Yaylası'nın eteklerinde, şehre tepeden bakan güzel bir mekan. Tarihi çok eski, 1369'da Saruhan Oğulları zamanından kalma.
Üniversiteler bulundukları şehirlerin kültür tarihiyle de ilgilenmelidir. Celal Bayar Üniversitesi bunu yapıyor. Manisa Mevlevihanesi bu üniversiteye tahsis edildi. 1999-2001 yıllarında restorasyonu yapıldı. Rektörlüğe bağlı Celal Bayar Üniversitesi Manisa Yöresi Türk Tarih ve Kültürünü Araştırma ve Uygulama Merkezi'nin mekanı oldu. Mevlevi kültürünün tanıtıldığı bir etnografya müzesi olarak kullanılıyor. Merkezin ilk müdürü Emrehan Küey'i rahmetle anıyoruz.
Bu merkezde 2001 yılından itibaren birkaç defa Mevlana Mesnevi ve Mevlevihaneler Sempozyumu yapıldı. Geniş katılımlı bu sempozyumların bildirileri basıldı.
KÜLTÜR VE SANAT ZİYAFETİ
Uzun süredir Merkezin müdürlüğünü Yard. Doç Dr. Ünal Şenel yürütmektedir. 2010 yılından beri her ay bu ruhaniyetli mekanda zevkli bir kültür faaliyeti devam ettirildi: Manisa Mevlevihanesi Şiir ve Musiki Akşamları. Önce bestelenmiş şiirleri olan bir edebiyat veya sanat adamı hakkında bilgi verildi. Ardından değerli musikişinaslar ses ve saz ziyafeti çektiler.
Ahmed Yesevi, Yunus Emre, Hacı Bayram, Fuzuli, Niyazi Mısri, Şeyh Galib, Neyzen Tevfik, Mehmed Akif, Manisalı Müftü Alim Efendi, Nabi, Yahya Kemal anlatıldı, bestelenmiş eserleri seslendirildi.
Bu yıl programın adında küçük bir değişiklik yapılmış: Manisa Mevlevihanesi Musiki ve Sema Akşamları denmiş. Her faaliyette sema gösterisi yapılıyor.
RAKIM ELKUTLU
İşte bugün akşam Manisa Mevlevihanesi'nde bu programlardan biri icra edilecek. Ünal Şenel hoş bir isim koymuş: Mihraptaki Bestekar Rakım Elkutlu ve Karcığar Ayin-i Şerifi. Sohbet: Prof. Dr. Mehmet Demirci. Musiki ve Sema: İzmir Musiki Topluluğu, hazırlayan: Ümit Yazıcı, saat: 20.00. Program herkese açık.
Rakım Elkutlu (1871-1946), İzmirli bestekar ve din görevlisi. Tam 54 yıl Hisar Camii imam-hatipliği yaptı. Sağlam bir musiki eğitimi aldı. Kendisi Mevlevi ve Rifaidir. İzmir dindarlığının simge isimlerindendir. Dayısı İzmir Mevlevihanesi'nin meşhur şeyhi Nureddin Efendi'dir. O da şair ve musikişinas. Rakım Hoca 17 yaşında Mevlevihane'de na'than, 28 yaşında kudümzenbaşı oldu. Bunlar önemli görevlerdir.
Dayısının teşvikiyle 20 yaşlarında bestekarlığa başladı. Dini ve din dışı alanda 600 civarında bestesi vardır. Ümit Yazıcı Rakım Elkutlu'nun bestelerini yayımladı.
Çok çabuk beste yapardı. 35 yaşında iken Şeyh Nureddin Efendi kendisine bir güfte verdi. Bunu ayin olarak bestelemesini istedi. Besteyi kısa sürede, bir gecede yaptığı söylenir. Önce dayısı bile inanamaz. Ama okununca çok beğenilir. Karcığar makamındaki bu ayin hemen her Mevlevi dergahında icra edildi.
Ayinler, uzun soluklu ve zor olan bir musiki türüdür. Her bestekar ayin besteleyemez. Bu akşam (5 Nisan cuma) Manisa Mevlevihanesi'nde sema gösterisi eşliğinde Rakım Elkutlu'nun Karcığar Ayini seslendirilecektir.