Batık Başkan!

İzmir Büyükşehir Belediyesi'nin bu hafta meclisinde görüşülerek kabul edilecek 2021 bütçesi, CHP'li Başkan Tunç Soyer göreve geldikten sonra kurumu nasıl bir borç girdabına sürüklendiğini gözler önüne serdi. Yeni Asır'ın bütçe üzerinde yaptığı inceleme ve hesaplamalara göre Soyer'in 2021 sonu itibariyle görevde olacağı toplam 2 yıl 9 ay içerisinde alacağı toplam borç, 15 yıllık Kocaoğlu döneminde yapılan tüm borcun çok daha üzerine çıkacak. Kocaoğlu'nun 2018 sonu itibariyle bıraktığı 5 milyar 687 milyon lira olan şirketler dahil konsolide borç, 2021 yılı sonunda 12 milyar 100 milyon liranın üzerine çıkacak.
YİNE AÇIK KALACAK
Büyükşehir Belediyesi, ESHOT ve İZSU'nun 2021 yılı bütçesi yapılacak zamlara göre hesaplandı. Buna göre önümüzdeki yıl suya iki seferde yüzde 27, ulaşıma yüzde 10 ve otopark ücretlerine de yüzde 25 civarı zam yapılacak. Bu zamlara rağmen 3 kurumun iki yakası bir araya gelmeyecek. Buna göre Büyükşehir Belediyesi'nin İZSU ve ESHOT'la birlikte 2021 gideri toplam 13 milyar 981 milyon lira olacak. Ancak 3 kurumun geliri ise, yapılan bu fahiş zamlara rağmen 10 milyar 597 milyon lirada kalacak. Gelir ve gider bütçesi arasında oluşacak 3 milyar 384 milyon liralık açık ise, borç alınarak kapatılacak.
2 KATTAN FAZLA ARTACAK
Bu şekilde 2018 yılı sonunda 4 milyar 429 milyon lira olan Büyükşehir, ESHOT ve İZSU'nun toplam bocu, 2021 sonunda 10 milyar 100 milyon liraya fırlayacak. İZBAN'la birlikte tüm şirketlerin borçları da eklendiğinde 2018 sonunda 5 milyar 687 milyon lira olan konsolide borç, önümüzdeki yıl sonunda 12 milyar 100 milyon lira civarına çıkmış olacak. Böylece Soyer, Kocaoğlu'nun bıraktığı borcu 2 kattan fazla artırmış olacak.
BORÇ BORÇLA ÖDENECEK
ESHOT ve İZSU hariç sadece Büyükşehir Belediyesi, 2021'de 1 milyar 679 milyon lira net borç alacak. Bu arada aynı yıl içerisinde 756 milyon lira civarında borç ödemesi yapacak. Yani borcu borçla çevirecek. Bu arada Büyükşehir Belediyesi'nin sadece kendisinin borcunun 2020 yılı sonu itibariyle 8 milyar 700 milyon lirayı bulacağı hesaplanıyor. Bankalarla yapılan anlaşmalar gereği bu borcun yüzde 40'ı, önümüzdeki 3 yıl içerisinde ödenmek zorunda. Bu durumda belediyenin önümüzdeki 3 yıl ihtiyaç duyacağı borç miktarı daha da katlanacak. Belediye bir borç sarmalına girecek. Bu da belediye bütçesinde ciddi bir tıkanıklığa yol açacak. Bu arada 2021'de belediyenin kasasından 420, İZSU'nun kasasından 27.5 ve ESHOT'un kasasından da 50 milyon lira faiz ödemelerine gidecek.
'SÜRDÜRÜLEBİLİR DEĞİL'
İzmir Büyükşehir Belediye Meclisi ve Plan Bütçe Komisyonu AK Partili Erhan Çalışkan, 2021 bütçesiyle ilgili Yeni Asır'a çarpıcı değerlendirmelerde bulundu. Hazırlanan bütçede belediye yönetiminin hiçbir şekilde tasarrufa yer vermediğine dikkat çeken Çalışkan, "Konserler, yemekler ve hediyeler 54 milyon TL. Sadece İZSU 98 adet taşıt alacak. Hem böyle yüklü zamlar yapıyorlar hem de böyle yüklü bir borçlanma içine girecekler. Bu, İzmir için daha fazla sürdürülebilir bir durum değil" dedi.
PERSONEL GİDERLERİ GİTTİKÇE BÜYÜYOR
BU arada Soyer, belediyedeki personel sayısını da giderek artırıyor. Belediyenin şirketler dahil toplam çalışan sayısı 30 bini geçti. Belediye 2021'de personeline 1.8 milyar, ESHOT 654.7 milyon ve İZSU da 884 milyon lira ücret ödeyecek. Bu da 3 kuruluşun bütçesinin yaklaşık yüzde 25'ine denk geliyor.
BÜYÜKŞEHİR BELEDİYESİ VE BAĞLI KURULUŞ BORÇLARI
BÜYÜKŞEHİR+ İZSU+ESHOT
2018 sonu: 4 milyar 429 milyon TL
2019 sonu: 5 milyar 631 milyon TL
2020 sonu: 6 milyar 700 milyon TL
2021 sonu: 10 milyar 100 milyon TL
KONSOLİDE (İZBAN VE TÜM ŞİRKETLER DAHİL)
2018 sonu: 5 milyar 687 milyon TL
2019 sonu: 6 milyar 518 milyon TL
2020 sonu: 8 milyar 700 milyon TL
2021 sonu: 12 milyar 100 milyon TL
HARCAMALAR DEVASA YATIRIMLAR ÇOK DÜŞÜK
BELEDİYE bu kadar devasa harcamalarına karşılık yatırıma ise çok az bir para ayırıyor. Buna göre belediye 2021'de 2 milyar 929 milyon lira, İZSU 334 milyon lira, ESHOT da 466 milyon lira yatırım yapacak. Bu 3 kuruluşun toplam 13 milyar 981 milyon liralık bütçesinin yüzde 26.68'ine denk gelen 3 milyar 730 milyon lirasını yatırıma harcayacak. Yani belediyenin harcayacağı her 4 liranın sadece 1 lirasıyla yatırım yapılmış olacak.
'İZMİRLİYE FAZLA YÜKLENİLMEMELİ'
KORONA virüs salgının olumsuz etkilerinin tüm dünya gibi İzmir'de de ağır bir şekilde hissedildiğine dikkat çeken Çalışkan, "Bu yüz yılda bir yaşanabilecek bir salgın. İnsanlar maddi ve manevi anlamda önemli kayıplar yaşadı. Bunun üzerine İzmirliler bir de deprem afetine maruz kaldı. Deprem sadece Bayraklı'yı değil tüm İzmir'i vurdu. Örneğin kira fiyatları her yerde katlandı. Bu nedenlerle halkımız sıkıntı içinde. Durum böyleyken halkçı olduğunu ve her zaman halkın yanında olduğunu ifade eden bir yönetimin tutup da suya, ulaşıma, otoparka ve verdiği diğer hizmetlere bu kadar zam yapmasını anlayamıyoruz" dedi.
KARA DELİKLER PARA YUTACAK
SÜREKLİ zarar eden bağlı kuruluş ve şirketlerin oluşturduğu kara deliğin kapatılması, Büyükşehir Belediyesi'ne 2021 yılında 1 milyar 120 milyon liraya mal olacak. Büyükşehir Belediyesi, bu parayı zarar eden ESHOT ve bağlı şirketlerine yardım ve sermaye artırımı adı altında aktaracak. Bu da belediyenin kendi bütçesinin yüzde 12.5'ine denk geliyor.

Erhan GÜLENÇ