Kadın Hastalıkları ve Doğum Uzmanı Op. Dr. Aral Özbal, anne sağlığı ve bebeğin sağlıklı gelişimi için hamile beslenmesinde en önemli kriterin besinlerin doğallığı olduğunu söyledi
Hamilelikte beslenme; doktorlar kadar hamileler ve yakınlarının da önemle özerinde durduğu bir konu. Hamile beslenmesinde birçok detay var ama "En çok neye dikkat edilmeli?" gibi kritik bir soruya İrenbe Tüp Bebek Merkezi'nden Kadın Hastalıkları ve Doğum Uzmanı Op. Dr. Aral Özbal, şu cevabı veriyor: "Hamilelik boyunca prensibiniz şu olmalıdır: doğal olanı yapay olana tercih ediniz! Hamilelik olsun olmasın. Hazır gıdalardan, konservelerden, dondurulmuş gıdalardan kaçının. Doğal besinler tüketin. Hazır içecekler, hazır çorbalar ve mevsiminde olmayan sebze ve meyvelerden uzak durun." Op. Dr. Aral Özbal, konu ile ilgili sorularımızı yanıtladı.
-Hamilelikte beslenmenin önemi nedir?
Gebelik, insan yaşamında beslenmenin en önemli olduğu evrelerden birisidir. Yeterli ve dengeli beslenerek, planlı hareket ederek, fiziksel aktivitenizi uygun düzeyde tutarak hem bebeğinizin gelişimine katkıda bulunur hem de vücudunuzda oluşacak değişimlere kendinizi hazırlamış olursunuz.
Gebelik insanoğlunun en hızlı büyüdüğü dönemdir. Bu dönemde bebek, gerekli besinleri göbek kordunu yoluyla annesinden almaktadır. Bu nedenle hamilelik sırasında anne adayının beslenmesi, bebeğin sağlıklı gelişimi için çok önemlidir. Anne için de sağlıklı bir gebelik dönemi geçirmek, gebeliğe özgü bazı sorunları yaşamamak veya daha hafif atlatmak, daha rahat bir lohusalık dönemi geçirmek, lohusalıkta anne sütünün yeterli ve kaliteli olması gibi nedenlerden dolayı beslenme alışkanlıklarınızı gebelikle birlikte tekrar gözden geçirmeniz gerekir.
-Hamilelik boyunca kilo alımı nasıl olmalıdır?
Hamilelikte genel olarak önerilen kilo alımı miktarı ortalama 12-15 kilodur. Bu miktar, annenin boyu ve gebelik öncesi kilosuna göre değişebilir. Hamileliğe fazla kilo ile başladıysanız 7-8 kilo almanızı öneriyoruz. Eğer ikiz bebek bekliyorsanız, 17-22 kilo ağırlık kazanımı normaldir.
İdeal kilo alımı miktarını ortalama 12 kg kabul edersek, bunun 4 kilosu hamileliğin ilk yarısında (ilk 20 haftada), kalan 8 kilosu da gebeliğin ikinci yarısında olmalıdır.
İlk üç ayda kilonuz genellikle sabit kalır. Hatta bulantı ve kusmaların çok olduğu durumlarda bir miktar kilo kaybı bile görülebilir. Bu durumda telaşa kapılmaya gerek yoktur. Bulantılar bittiğinde kilo almaya başlayacaksınız. Bu dönemde bebeğin yetersiz besleneceği endişesine kapılmayınız. Bebek ilk üç ay çok küçüktür. Hiçbir şey yemeseniz de tüm ihtiyaçlarını anne vücudundan karşılayacaktır.
-Hamilelikte öğün düzeni ne olmalıdır?
Hamilelikte 3 ana, 3 ara öğün tüketmelisiniz. Hamilelik sırasında öğün sayısını artırarak aynı miktarda besin almak, midenin aşırı dolmasını engelleyeceği için bulantı, mide yanması, barsaklarda gaz birikimi, şişkinlik, hazımsızlık gibi sorunları da önleyecek, sindirim sisteminizin daha iyi çalışmasını sağlayacaktır.
-Gebelikte folki asit ve demir alımı önemli midir?
Folik asit kan hücresi yapımında, DNA sentezinde ve hücrelerin yenilenmesinde çok önemli görevler üstlenir. Gebeliğin öncesinde alınmaya başlanmalıdır ve ilk üç ay devam edilmelidir. Folik asit eksikliği bebeklerde 'nöral tüp defekti' adı verilen omurga defektlerine yol açabilmektedir. Bu nedenle gebelik öncesi üç ay boyunca ve gebeliğin ilk 12 haftasında günde 400 mg folik asit kullanımı önerilmektedir.
Gebelik sırasında kan hacmi yüzde 50 oranında artar ve buna bağlı olarak bir anemi tablosu ortaya çıkar. Bunu gidermek için gebelik boyunca düzenli demir alımı çok gereklidir. Ayrıca gebeliğin ikinci yarısında bebek demir depolarını oluştururken annenin demir depolarını kullanır. Demir eksikliği ile doğan bebekte halsizlik, meme emememe görülür ve dolayısıyla gelişimi yavaşlar. Günde 60 mg elementer demir alımı önerilmektedir.
-Gebelikte kalsiyum ve D vitamini alımı önemli midir?
Kalsiyum, kemik ve diş gelişimi için çok önemli bir maddedir. Ayrıca kas dokularının kasılma foınksiyonunun sağlanmasında ve kan pıhtılaşması mekanizmasında rol oynar.
Bebeğimizin iskelet sistemi ve dişlerinin gelişimi için yeterli miktarda kalsiyum almalısınız. Bu gereksinim de dengeli beslenmeye ek olarak günde 1-2 bardak süt alımı ile gerçekleşebilir.
Süt içemiyorsanız yoğurt, ayran, peynir gibi süt ürünleri de tüketebilirsiniz. Ama sütte daha fazla kalsiyum olduğu gibi, sütün içerisindeki proteinler ve laktoz denilen süt şekeri de gebelikte çok faydalıdır. Yağı alınmış sütlerde bazı yağda eriyen vitaminler kaybolduğundan önerilmemektedir.
D vitamini de kalsiyumun vücutta kalmasını sağladığı için önemlidir. Günlük besinler çok az miktarda D vitamini içerirler. Bu vitamini özellikle güneş ışınlarının etkisiyle organizma kendisi üretir. Bu yüzden D vitaminin eksikliğine en iyi ilaç açık hava ve güneştir.
Sakıncalılar listesi
* Sigara ve alkol kullanmayınız. Sigara dumanına maruz kalmayınız.
* Çay, kahve gibi içeceklerin tüketimini azaltıp yerine ayran, süt ve taze sıkılmış meyve sularını tercih ediniz. Çayı açık ve limonlu tüketiniz.
* Asitli, kolalı içeceklerden, diyet ürünlerden uzak durunuz. Sakkarin veya aspartam gibi yapay tatlandırıcılar yerine şeker kullanınız.
* Sosis, salam, sucuk gibi şarküteri ürünlerini az tüketiniz.
* Yemeklerde iyotlu tuz kullanınız. Yemekleri tuzsuz pişiriniz.
* Kızartmaları, tatlıları, hamur işlerini mümkün olduğunca az tüketiniz.
* Çiğ köfte, somon füme, suşi gibi çiğ etlerden 'toksoplazmozis' tehlikesi nedeni ile hamilelik boyunca uzak durunuz.
* İyi yıkanmamış sebze ve meyveler ne kadar doğla olurlarsa olsunlar sizin için sakıncalıdır. Sebze, meyve ve kuru baklagilleri iyice yıkamadan tüketmeyiniz.