Arkadaşlarım sordular: 'Sence hangisi daha mutludur? Yokluk içinde, sade bir hayat yaşayan ve daha iyi şartları bilmeyen biri mi, yoksa zengin ve her şeye sahip biri mi? Ya da belki metropolde lüks bir yaşamın ardından bir balıkçı kasabasına yerleşen biri mi?' Bunlar çok alışılageldik örnekler aslında...
Pek çok kişi bilir ki, her şeye sahip biri bir süre sonra tatminsizlik yaşamaya başlar.
Cehalet mutluluktur. Yani eğer daha iyisini görmemişsen, olabileceğin kadar mutlusundur işte.
Ya da balıkçı kasabasına yerleşip sadeleşme fikri, zaten çok yoğun bir hayatın ardından seçilen huzur durağıdır ve mutlu eder. En azından bir süre...
SONSUZA KADAR SÜRMEZ
Bu 'bir süre' ibaresinin üzerine mim koyarak devam etmek isterim. Zira hiçbir şey sonsuza dek sürmeyeceği için (hele mutluluk) her şey bir süre içindir. O yüzden ezbere ve iddialı yanıtlar vermeden önce 'bir süre' düşünmek yanlısıyım. Ben de öyle yaptım ve sonunda benden yanıt bekleyen arkadaşlara 'Hepsi ve hiçbiri' diye yanıt verdim. 'Nasıl yani?' dediler.
'Hepsi mutludur ama hepsi bir süre mutludur' diye devam ettim. ' Para bir süre mutlu eder. Monotoni bir süre, sadelik ve huzur bir süre memnun eder. Ancak kalıcı olan bir şey vardır tabii...' Bizimkiler durur mu? Hemen bu yanıtın peşine düştüler.
'İlla ki daha mutlusunu arıyorsanız, cahil olanı seçerim ama aslen hiçbiri daha mutlu değildir. Çünkü mutluluğun koşulu para, huzur, başarı değildir sadece. Yani evet, bunlar mutlu eder ama kalıcı ve daha yoğun bir mutluluğun gerekçesi bizim dışımızda bir yerde olamaz.' 'Bunu biraz açar mısın?' dediler. Memnuniyetle açtım.
MUTLULUK TERMOSTATI
'Batı ülkelerinden birinde yapılan sosyal deneylerden birinde, insanların mutluluk seviyesini ölçmeyi amaçlamışlar. İki kişiyi denek olarak seçmişler. Bunlardan biri, piyangoda büyük ikramiyeyi tutturan biri iken (Olağanüstü bir iyilik hali) diğeri de geçirdiği bir kaza sonucu bacaklarını kaybeden (olağanüstü bir travma) biriymiş.
Yaşadıkları olaydan hemen öncesi için mutluluk düzeylerine bir puan vermeleri istenmiş. Ardından, aradan bir yıl geçmiş.
Yine mutluluk düzeyleri için bir puan vermeleri istenmiş. İki adam da aradan zaman geçince, önceki mutluluk düzeyine ulaşmışlar. Buradan nasıl bir ders çıkarıyoruz?
Çok olumlu ya da olumsuz olayların sonunda bile, kişi aşağı yukarı önceki mutluluk seviyesine dönüyor. Yani şöyle örneklendireyim; hepimizin içinde birer mutluluk termostatı var. O kaç dereceye ayarlıysa genelde ani iniş çıkışlar sonrası tekrar alışageldiği seviyeye geri dönüyor.
Ben mutluluğun yapımıza bağlı olduğunu düşünüyorum. Kapasitemiz neyse, o kadar mutlu olabiliyoruz, ne eksik, ne fazla...'