Bazen hayat insanı küçük işaretlerle uyarır. Bu ara bana gelen işaretlerin hepsi DOSE'a çıkıyor!
Yani hormonlar: Dopamin-Oksitosin- Serotonin-Endorfin... İşaretlerden biri, çok sevdiğim arkadaşım ve ilavemizin değerli yazarı Hakan Urgancı'nın yeni kitabı: Oksitosin! Bir başkası Uzman Psikolog Merve Aktuğ'un sosyal medya hesabında gördüğüm bir paylaşım...
Diğer işaretler ise bana kalsın. İşaretlerin sonucunda artık bu hormonları artırmak için çalışmaya başlamam şart oldu. Bu küçük araştırmamı sizlerle de paylaşmak istedim. Belki benim yazım da sizin hayatınızda bir işarettir...
DOPAMİN: İnsan vücudunda doğal olarak bulunan kimyasal bir maddedir ve vücuttan beyne sinyaller iletir. Kişinin duygusal tepkilerinin ve eylemlerinin kontrolünde önemli bir rol oynar. Kişinin hem zihinsel hem de fiziksel sağlığının pekişmesinde oldukça özel bir yeri vardır.
Beyin reseptörlerindeki herhangi bir problem nedeniyle dopaminin miktarında düşüş olabilir ve bu düşüşler, depresyon ve Parkinson başta olmak üzere pek çok mental rahatsızlığa yol açabilir. Hafıza, ruh hali, depresyon, öğrenme, konsantrasyon, uyku düzeni ve motor kontrol gibi yaşamımızı doğrudan etkileyen çoğu beyin fonksiyonları, yeterli dopamin salgılanmasına bağlıdır. Dopamin seviyesini artırmak için, bir görev üstlenebilir, bir şeyler üretebilir, küçük başarılarınızı kutlayabilirsiniz!
OKSİTOSİN: Toplumda "Aşk hormonu" ya da "Bağlılık hormonu" olarak da bilinen oksitosin; doğumdan emzirmeye, cinsellikten sosyal bağlanmaya kadar birçok fizyolojik ve psikolojik olayda önemli görevler üstleniyor. Oksitosin eksikliği özellikle kadınlarda zor doğum ve emzirme ile ilgili sorunların yanı sıra duygudurum bozuklukları gibi bazı psikiyatrik hastalıklara neden olabiliyor. Erkeklerde de bulunan oksitosin hormonunun cinsel çekim ve eşine bağlanma duygusunu artırdığı düşünülüyor. Oksitosini artırmak için bir hayvanı sevebilir, sevgilinizle el ele tutuşabilirsiniz. Sarılmak ve hediyeleşmek de bu hormonu artıran eylemler arasında!
SEROTONİN: Halk arasında mutluluk hormonu olarak bilinen serotonin duygu durum ve davranış üzerinde etkili olan kimyasal bir habercidir. Beyin tarafından yeterli miktarda üretilememesi durumunda depresyon ve anksiyete gibi pek çok ruhsal sorununa yol açabilir.
Serotonin az salgılandığında dış dünyayı bir tehdit olarak algılarız. Saldırgan, gergin bir tutum sergileyen, insanları sevmeyen, yalnızlığı tercih eden kişilerin bu şekilde davranmasının en önemli nedeni beyinlerindeki serotonin miktarındaki düşüklüktür. Ayrıca iştahımız üzerinde de rol oynar. Sürekli tatlı ve hamur işi tüketmek istememizin en önemli nedeni serotonin vücutta az salgılanmasıdır. Serotonini artırmak için egzersiz, yoga ve meditasyon yapabilirsiniz.
Günlük tutmak ve geçmiş başarıları düşünmek de etkili olabilir.
ENDORFİN: Endorfin, ağrı ve strese karşı savaşan bir hormondur. Anksiyete ve depresyonun hafifletilmesine yardımcı olur. Kuvvetli bir antrenman veya yarış sırasında tüm yorgunluğa karşın sporcuların son kez atağa geçmesi endorfin sayesinde mümkün olur.
Düzenli egzersizin yanı sıra, gülmek de endorfin salınımını tetiklemenin en kolay yollarından biridir. Örneğin, bir stand up gösterisi veya komedi filmi izleyerek kahkaha atmak ve her an kahkaha atma beklentisinde olmak endorfin seviyelerinizi arttırır. Aromaterapi yapmak da bu hormonu salgılatmanın en iyi yolları arasındadır. Vanilya ve lavanta kokuları endorfin üretimi ile doğrudan bağlantılıdır. Araştırmalar, bitter çikolata ve baharatlı yiyeceklerin beyne endorfin salgılatabildiğini göstermektedir.