Krizden çıkış süreciyle ilgili belirsizlikler arttıkça, piyasalar dalgalanıyor, yatırımcılar da karar vermekte zorlanıyorlar. Son haftalarda dünya ekonomisinin lokomotifi ABD'den gelen rakamlar kötü sinyaller veriyor. Bu yılın ikinci çeyreğinde sadece yüzde 2.4 büyüyebildi ABD ekonomisi. Oysa 2009 son çeyreğinde yüzde 5, 2010 ilk çeyreğinde ise yüzde 3.7 gibi yüksek oranlarda büyüme hızı yakalayabilmişti. Bir taraftan ABD ekonomisi büyümede kazandığı ivmeyi kaybediyor, diğer taraftan AB ülkeleri Almanya dışında yeterli büyümeye ulaşamıyorlar. Tabii durum böyle olunca diğer ülkeler de ister istemez tedirgin oluyorlar. Her ne kadar durumları daha iyi olsa da...
Artık, çift dip olasılığı düşük olmasına rağmen, genel kabul gören bir görüş var küresel krizle ilgili: Ekonomilerin toparlanması beklenenden uzun sürecek ve tatminkar büyüme rakamlarına ulaşmak kolay olmayacak.
Reel sektörde işler iyi gitmeyince, risk algılamalarında değişmeler oluyor ve mali piyasalarda işlem gören alternatif yatırım araçlarının fiyatlarındaki oynaklıklar da artıyor. Bir bakıyorsunuz borsalar coşmuş gelen bir veri sonrası, bir bakıyorsunuz kısa süre içinde tepe taklak oluvermiş. Bu arada, hisse senetleri yükselirken altın düşüyor. Risklerin azaldığı dönemde yatırımcılar güvenli limana ihtiyaç duymuyor, risk iştahı kabardığı için hisse senetlerine yönelebiliyorlar.
REEL GETİRİLER
Türkiye İstatistik Kurumu, Temmuz ayı finansal yatırım araçlarının reel getiri oranlarını yayımladı. Dünya piyasalarına paralel bir eğilim izlemiş piyasalar Türkiye'de. Temmuz ayının reel getiri şampiyonu ilginçtir euro olmuş. Euronun TÜFE arındırıldıktan sonra sağladığı reel getiri yüzde 5.07. İkinci sırada yüzde 1.13 ile mevduat hesapları geliyor. Son birkaç aydır bankalar daha fazla kredi plasmanı yaptıkları için para yaratmak için faiz oranlarını kısmen yükseltmişlerdi.
Ancak, 6 ayı ve 1 yılı kapsayan dönemlerde alternatif yatırım araçlarının reel getiri sıralaması tamamen değişiyor. 6 aylık bazda en fazla getiriyi altın, yıllık bazda ise hisse senetleri yaratmış. Altın yatırımcısına TÜFE arındırıldıktan sonra 6 ayda yüzde 10.96, bir yılda yüzde 20.76, İMKB 100 endeksi de 1 yılda yüzde 41.12 gibi oldukça yüksek reel getiri kazandırmış. Dolar ve euro pozisyonunda olanlar alışık olduğumuz zararlara katlanmak zorunda kalmışlar. Geçen yıl Temmuz ayından 2010 Temmuz süresince, euro yüzde 14.51, dolar yüzde 5.70 reel kayba uğramışlar.
DIŞSAL FAKTÖRLER
Yılın kalan süresinde yatırım araçlarının nasıl bir eğilim izleyeceğini bir süredir olduğu gibi ağırlıklı olarak dışsal faktörler belirleyecek.
Dışsal faktörlerin başında ise ABD ve AB ekonomilerinin performansı geliyor. FED, geçen hafta yaptığı toplantıda beklentileri biraz boşa çıkardı diyebiliriz. Her ne kadar, FED parasal genişlemeye devam edeceğim dese de yeni önlemlerden bahsetmediği için yatırımcılar temkinli olmayı ve özellikle hisse senedi pozisyonlarını gözden geçirmeyi tercih ettiler.
İçeride ise gözler Merkez Bankası'nda olacak bu hafta. Perşembe günü faiz kararı gelecek. 2011 yılına kadar Merkez Bankası'nın faizleri sabit tutma olasılığı oldukça yüksek görünüyor. Bu durumda faiz getirisi sağlayan enstrümanlar yine cazip olmayacak.
Hem reel hem de mali sektördeki son gelişmeleri dikkate aldığımızda, piyasaların kaygan zeminde olduğunu rahatlıkla söyleyebiliriz. İstanbul Ticaret Odası tarafından yapılan çalışmaya göre "piyasa güven endeksi" 99.08'den 97.27 seviyesine geriledi. Daha açık bir ifadeyle, endeks yatırımcıların piyasalara güvenlerinin ve risk iştahlarının azaldığını gösteriyor.
Belirsizliklerin artması altına, uluslararası likidite bolluğu da hisse senetlerine yarıyor. İyi veri gelince hisse senetleri, kötü veri gelince altın fiyatları yükselecek. Piyasaları yönlendiren büyük yatırımcılar ve fon yöneticilere bir altına bir hisse senetlerine yönelecekler. Ne yazık ki, küçük yatırımcılar da her zaman olduğu gibi trenin son vagonuna kendilerini atmaya çalışacaklar.
