Bu hafta ABD Merkez Bankası FED'in beklenen faiz toplantısı gerçekleşti. Sonuçlar kısmen beklendiği gibi... Kalan kısım ise biraz sürpriz oldu. FED'in kararlarının detaylarını analiz etmeden önce yazıma son cümleyle başlayayım. FED aşırı olmasa da piyasalara likidite vermeye devam edecek. FED Başkanı Ben Bernanke'nin deyimiyle helikopterden dolar yağdıkça, başta hisse senetleri ve altın olmak üzere menkul kıymet balonları şiştikçe şişecek.
FED, piyasaların toplantı öncesi belirlediği çizgiye gelmese de birkaç adım gerisine ulaşacak kararlar aldı. Somut kararların yanı sıra aktörlerin psikolojilerine hitap edecek subjektif önlemlerden de bahsetti. FED kısa vadeli faiz oranlarını değiştirmedi. Politika faiz oranları yüzde 0.10-0.25'de kaldı. Çekirdek enflasyona göre sıfır ya da biraz pozitif diyebileceğimiz seviye TÜFE rakamı arındırıldığında reel anlamda negatif oluyor. Bu karar bekleniyordu. 2009 son çeyrek ve 2010
ilk çeyreğinde gündeme gelen, FED Para Politikası Kurulu'nu güvercinler ve şahinler olarak ikiye bölen "faiz artırılsın, hayır sabit kalsın"
tartışmaları da rafa kalkmış görünüyor. FED'in raporlarından önümüzdeki yılda da faiz artırımına gitmeyeceğini ya da bu olasılığın düşük olduğunu söyleyebiliriz.
DEFLASYONİST BASKI
"Koşulların zorlaması durumunda ek önlemler alabiliriz" şeklindeki subjektif görünen açıklama, piyasa aktörlerini kısmen tatmin etmiş sayılabilir. FED'in "para politikalarını gevşetme sınırı" ise enflasyonun birkaç puan yukarı çıkması. Deflasyonist baskı kendini hissettirdiği için FED, büyüme odaklı para politikalarına konsantre olmada sakınca görmüyor.
ABD medyası ve yatırım bankalarının web sitelerine göz attığımda şu tespitin ortaya çıktığını izledim; "FED, krizi sahiplenerek olağanüstü önlemler aldı ve bu kararlığını sürdürüyor."
FED'in yaklaşımı piyasa aktörlerini rahatlatıyor. AB hükümetleri ve AB Merkez Bankası, Yunanistan'ın ikinci dibe inişine seyirci kalmış ve Yunanistan'ın durumunu kabullenmek istememişlerdi. Ardından İspanya, Portekiz hatta İtalya da potaya girince euronun geleceği için "isteksizce" önlemleri uygulamaya koymuşlardı. Oysa ABD klasik yazını, görünmez eli bırakıp "görünen eller" yardımıyla siyasi ve ekonomik kararlılıkla dipten çıkmaya çalışıyor. Doğru, yanlış... Ama piyasaların bakışı bu paralelde...
TAHVİLDE SINIRLAMA
FED'in beklenen diğer önlemi de tahvil alımlarına devam edecek olması. Yalnız, bir nüans var... FED şöyle diyor son kararında; "Tahvil alacağım ama itfası gelmiş tahvillerin yerine, o miktarda yerine koyacak şekilde alacağım."
Daha önce, sahip olduğu tahvillerin sona eriş tarihini beklemeden alım yapardı FED. Şimdi sınırlama getiriyor.
Son toplantı sonrası aldığı kararların piyasaları ve Türkiye'yi doğrudan etkileyecek kısımlarına değindik.
Bunları birleştirdiğimizde şu resim çıkıyor... FED piyasaya dolar enjekte etmeye devam edecek. Biraz bilançosunu da genişleterek. Bu durumda... Bir, dolar euro ve yen karşısında değer kaybedecek. Bu, Almanya ve Japonya'nın işine gelmeyecek. "Dış ticaret savaşlarının" kızışmasına neden olacak... İki, aşırı dolar, gelişmekte olan ülkelerin hisse senetlerine ve altına yönelecek. Hisse senetleri ve altın fiyatları yükselecek. Üç, dolar euro paritesindeki değişim Türkiye'nin işine gelecek. Çünkü, ihracattan euro kazanıyor, ithalata dolar veriyoruz. Fakat, TL'nin dolar karşısında değer kazanması cari açığa yukarı yönlü baskı yaratacak. Merkez Bankası yerinde ve zamanında önlem alarak zorunlu karşılıkları yükseltti. TL yüzde 5'den 5.5'e, döviz yüzde 10'dan kriz öncesi seviyesi yüzde 11'e çıktı. İhracatçılar biraz rahat nefes alabilir. Bakalım FED bu tehlikeli oyununu ne kadar sürdürecek?
