2009'un Kasım ayından bu yana yüzde 6.50 olan "gösterge faiz oranları" geçen hafta Para Politikası Kurulu tarafından 25 baz puan aşağı çekilerek yüzde 6.25'e indirildi. geriledi. Beklemediğimiz bir indirim oldu. Biraz mizahi yaklaşırsak, sanırız Merkez Bankası da son güne kadar beklemiyordu böyle bir gelişmeyi. Şaka bir tarafa, Merkez Bankası "Para Politikası Çıkış Stratejisi" kapsamında, teknik faiz ayarlama sürecinde bir adım daha atmasının uygun olacağına karar verip, faizlerde ayarlama yaptı. Faiz indirimi ihracatçıları oldukça mutlu etmişe benziyor.
Uzun süredir ihracatçılar kurlardaki gelişmelerden şikçi. Haksız da sayılmazlar. Çünkü TL'nin dolar ve euro karşısında değer kazanması uluslararası alanda rekabet güçlerinin zayıflamasına neden oluyor. Ancak, bu sorunun giderilmesinde rasyonel öneriler ortaya koyamıyorlar. Merkez Bankası'nın alacağı palyatif önerilerin yeterli olacağını düşünüyorlar. İlk önce Tobin Vergisi'nin TL'nin yükselişini engellemek için etkili olacağını vurgulamışlardı. Daha sonra Merkez Bankası döviz alım ihalelerini 60 milyon dolardan 40 milyon artı 40 milyon da opsiyonel olmak üzere 80 milyon dolara çıkarınca, "iyi ama yeterli değil, 50 artı 50'ye çıkarmalıydı" tezini savundular.
DAHA FAZLA İNDİRİM
Döviz hesaplarında zorunlu karşılık oranlarının yüzde 9.5'dan yüzde 10'a yükseltilmesi ile Merkez Bankası kurlar açısından başka önlem almayacağı konusunda kararlılığını ortaya koyunca, baskılar da arttı. Bir yerde Merkez Bankası'nın gevşek para politikalarına devam edeceği ve biraz da "kurlara karşı kayıtsız kalmıyorum" mesajı vermek için yaptığı faiz indirimi de TİM'i tatmin etmedi. Başkan Büyükekşi gelecek yılın Mart ayına kadar kademeli olarak gösterge faizlerin 125 baz puan daha indirilebileceğini savundu. Yani yüzde 5 seviyesini işaret etti.
Türkiye, reel politika faiz oranlarında negatif değere sahip 7 gelişmekte olan ülkeden biri. Yaklaşık yüzde -3 ile negatif faiz liginde
Şili başta. Yüzde -2 ile Tayland ikinci. Türkiye ise üçüncü. Çin, Hindistan ve Brezilya gibi krizden hızlı çıkan ülkelerde reel politika faiz oranları pozitif seviyelerde...
Nominal faiz oranları düşürülürken enflasyondan arındırılmış sevilerine dikkat etmek gerekiyor. FED politika faiz oranlarını yüzde 0.10-0.25 aralığında tutuyor. ABD'de de reel faiz oranı negatif. Ancak, FED bu tehlikeli oyunu oynayabiliyor. Çünkü enflasyonu çok düşük ve büyüme hızının yavaşlamasına bağlı olarak yükselmiyor. Diğer taraftan, AAA notuna sahip olduğu için tahvil ve bonolarının geri ödenmeme riski sıfır.
ENFLASYON BEKLENTİLERİ
TİM, faizlerin aşağı çekilebileceği görüşünü, gelecek enflasyonla ilgili beklentilerin düşük olmasına bağlıyor.
Bakın beklenti anketine göre enflasyon hangi seviyede öngörülüyor ekonomiye yön veren iktisadi aktörlerce... Ağustos'ta TÜFE'nin bu yılı yüzde 7.5 ile kapatacağı beklentisi var. Merkez Bankası da 2 puan belirsizlik payını dahil ettiğinde üst sınırı yüzde 7.50 tahmin ediyor. Gelecek yıl ise TÜFE yüzde 6.71 düzeyine inecek ankete göre. Özetle, Merkez Bankası'nın enflasyon gelişmelerini ve seçim öncesinde "mali kuralı" rafa kaldıran siyasi otoritenin mali disiplin uygulamalarını yakından izleyerek temkinli duruşunu koruması gerekiyor. Son olarak, Merkez Bankası'nın döviz rezervlerini artırma eğiliminin işaretlerine değinelim. Başkan Yılmaz, döviz alımlarında miktarı artırabileceklerini, hatta doğrudan alım yapabileceklerini açıkladı. Gerçekten GSYH büyüklüğümüze, cari açık ve ithalatı karşılama oranlarına göre rezerv büyüklüğünü değerlendirirsek 75 milyar dolarlık rezervin küçük kaldığını söyleyebiliriz.
