CAHİT SÖNMEZ

Geçen yazımda Merkez Bankası'nın 2013 yılında uygulayacağı para ve kur politikalarına değinmeye başlamıştık. Likidite yönetiminin temel çerçevesini tamamlayıp kur politikasına geçelim. Kısa bir hatırlatma, gelecek yıl temel hedef fiyat istikrarı olacak. Zaten bu bir inisiyatif değil, Merkez Bankası Kanunu'nda açıkça yer almış bir amaç. Ancak, fiyat istikrarı ile beraber, tabii bir adım geriden, finansal istikrar da amaçlar içinde yer alacak. Para politikasında başvuracağı konjonktürel araçların başında "politika faiz oranı" geliyor. Yani haftalık repo ihalesi oranı. Şu anda yüzde 5.50 seviyesinde. Diğer araçları ise faiz koridoru, faiz koridoru ve likidite yönetimi.
Kaldığımız yerden devam edelim...
Likidite yönetiminde kullanacağı temel araç zorunlu karşılıklar olacak. Uzun süre tek bir oran üzerinden belirlediği zorunlu karşılıkları, kısa süre önce vade yapısına göre çeşitlendirmişti Merkez Bankası. Bankaların yükümlülük ve varlık durasyonlarındaki uyumsuzluk, daha doğrusu uyumsuzluğun belirgin bir şekilde açılması, sonucu 1 ay gibi kısa vadeli mevduat hesaplarında zorunlu karşılıkları 1 yıldan uzun mevduatlarda geçerli olan zorunlu karşılık oranının neredeyse 3 katına yükseltmişti. Üstelik bünyesinde kaldığı sürece verdiği faizi de sıfırlamıştı. Bir de repoları zorunlu karşılık kapsamına almıştı.

KALDIRACA GÖRE

"Merkez Bankası çerçevesini çizdiği para ve kur politikaları ile yeni yılda da proaktif olacak.

Kısa vadeli yükümlülük ile uzun vadeli varlık ediniminin önüne geçmeyi hedefleyen bu uygulamaya yeni yılda bir yenilik daha monte edecek Merkez Bankası; kaldıraç oranına göre zorunlu karşılık. Borçların özsermayeye oranı olarak tanımlayabileceğimiz kaldıraç oranı yükseldikçe o bankanın TL yükümlülüklerine uygulanacak zorunlu karşılık oranı kademeli olarak artacak. Kaldıraç oranı yüzde 3-3.5 aralığında ise 3 ay için 1 puan ek munzam karşılık istenecek. Kaldıraç rasyosu 3 -3.25 arasındaki bankalara da 1.5 ilave karşılık talep edilecek. Bu uygulama hemen yeni yılbaşı itibariyle yapılmayacak, yılın son çeyrek bilançoları dikkate alınarak başlanacak.
Likidite yönetiminde geçerli olacak diğer bir araç ise DİBS alım ve satımları. Merkez Bankası açık piyasa işlemleri kapsamında tahvil alımı ile likidite verecek, tahvil satım yoluyla piyasadan likidite çekecek. Başkan Başçı'nın açıklamasına göre 2013'de itfa olacak 5.4 milyar TL'lik devlet iç borçlanma araçlarına karşılık 6.2 milyar TL tutarında tahvil ve bono alacak Merkez Bankası. Bir yerde aradaki fark kadar ekstra likidite verecek piyasaya. Aralık itibariyle 8.2 milyar TL büyüklüğünde olan açık piyasa işlemleri portföyü yeni yılda 9 milyar TL'ye yükseltilecek. Amaç, operasyonel risklerin düşürülmesi. Yabancı para likidite yönetiminde araçlar, zorunlu karşılıklar TL'de olduğu gibi, döviz alım satımı ve rezerv opsiyon mekanizması olacak.

KUR HEDEFİ YOK!
Gelelim kur politikasına...
2001 krizinden bu yana uygulanan "dalgalı kur rejimi" sürdürülecek yeni yılda da. Tabii, tamamen dalgalanmaya bırakılmış değil, yönetilen dalgalı kur rejimi diyebiliriz aslında. Kritik soru, Merkez Bankası kurlara müdahale edecek mi? Evet, aşırı oynaklık olduğunda devreye girecek. Peki açırı oynaklık tanısını hangi durumda koyacak Merkez. Yanıtı net bir dille veriyor Başkan; "Reel efektif kur endeksi" yakından takip edilecek, endeks 130 sınırını aştığında kayıtsız kalmayacağız." Her ne kadar kur hedefi belirlenmese de, Merkez Bankası 2003 yılında 100 olan endeksin belirlediği sınırı aşması durumunda kur oynaklığının ününe geçecek. Bir de kurlara otomatik ayar yapan rezerv opsiyon mekanizması da Merkez Bankası'nın döviz piyasasında aktif bulunmamasına olumlu katkı yapacak.
Son olarak makro hedeflerinin de altını çizelim. 2015 dahil enflasyon hedefi yüzde 5 olacak. Büyüme oranını yüzde 4 seviyesinde öngörüyor 2013 yılında. Orta Vadeli Program'daki verileri aynen benimsemiş Merkez Bankası.
Sözün özü, Merkez Bankası yerinde kararlarla başarılı bir para ve kur politikası izliyor. Gerçekten pro-aktif davranıp aldığı aksiyonlarla kredibilitesini iyi bir seviyeye taşıdı. Temennimiz, Merkez Bankası'nın başarısının yeni yılda da sürmesi...