Gelir vergisi mükellefi olsun ya da olmasın, 18 yaş ve üzerindekiler için sisteme yapılan katkı paylarının yüzde 25'i kadar tutar da devletten gelecek emeklilik şirketine. Tabii, aylık katkı payı 1000 TL'yi geçse bile devletin yapacağı katkı payı asgari ücret brüt tutarının yüzde 25'ini aşamayacak. Düşünebiliyor musunuz?
100 TL'YE 25 TL
Aylık 100 TL siz tasarruf sağlarken devlet sizin adınıza emeklilik şirketinize 25 TL hesabınıza yatıracak, getiri sağlayacak fonlara yönlendirmek üzere. Bir yerde, sizin tasarruflarınızdan ödeyeceğiniz 100 TL öncelikle yüzde 25 gibi aylık net getiri sağlayacak size. Artı buna bir de profesyonelce yönetilen ve mevduat ya da tahvil getirilerinden fazla olan fon getirileri eklenecek. Sektörün öncülerinden Yapı Kredi Emekliliğin web sitesinden bu yılki fon getirilerine bir göz attım. Tamamı tahvilden oluşan fonu bile yüzde 14 getiri sağlamış. Riski düşük esnek fonun getirisi ise yüzde 20 sınırına dayanmış. Düşünün mevduatı 2'ye 3'e katlamış.
Böylesine bir teşvik ister istemez insanın aklına bazı kuşkularda getirmiyor değil. Neden devlet, deyim yerinde ise, "kıyak" yapsın diyebilirsiniz. Hesabınızda toplanacak "devlet katkı payları" daha önceki konut edindirme yardımlarına (KEY) döner mi sorusu yöneltebilirsiniz?
NEDEN TEŞVİK?
| Mevzuat değişikliği ile oldukça avantajlı hale getirilen yeni bireysel emeklilik sistemi haftaya başlıyor. |
Türkiye'de tasarruf oranı çok düşük seviyelere geriledi. Çin'den sonra en fazla büyüyen ülke olmak ya da son 10 yılda gelişmekte olan OECD ülkeleri ortalama büyüme oranını geçmek kolay değil. Bir bedeli olmalı değil mi? Gelirler tüketime giderse tasarruf geriler, bileşik kaplar gibi. Dolayısıyla, Türkiye'nin tasarruf oranı tüketimin teşvik edilmesi yüzünden yüzde 12'lere kadar geriledi. Oysa 1990'ların başında oran yüzde 26, 2000'lerin başında ise yüzde 22 düzeylerinde idi. Bu arada, bizde yüzde 12 olan tasarruf oranı gelişmekte olan ülkelerde yüzde 23'lerde. Tasarruf açığı, cari açık anlamına geliyor. Bu yüzden, yabancı sermaye bağımlılığının azaltılması için tasarrufların yükseltilmesi Türkiye ekonomisi için hayati önem taşıyor. İnsanları tasarrufa yöneltmenin tek yolu yüksek getiri sunulmasıdır. Daha açık ifade ile faizlerin yükseltilmesi. Ancak, finansman maliyetlerini yükseltmenin bedeli daha ağır olacağından, düşük faiz oranları ile tasarrufları yukarı çekmenin tek ve akılcı yolu bireysel emeklilik sistemine yönelmek idi ki ekonomi yönetimi de bu yöntemi seçti ve böylesine göz ardı edilmeyecek teşvik sistemini getirdi. Devlet katkı payları emeklilik şirketlerinin kuracağı özel fonlara gidecek. Diğer emeklilik fonları gibi, bu fonların içindeki menkul kıymetler de kimsenin erişemeyeceği şekilde özel hesaplarda saklanacak. Bu yüzden, yeni sistemin KEY'e dönme olasılığı yok.
FON İŞLETİMİ
Hazinenin yaptığı yönetmelik değişikliği ile fon işletim giderleri de yüzde 8'den yüzde 2'ye ve yüz binde 10'dan 3'e çekildi. Emeklilik şirketlerinin pek memnun kalmasını bekleyemeyiz oran revizyonu sonrası, ancak katılımcılar açısından diğer bir artı oldu diyebiliriz. SPK'da yakın zamanda yapacağı yönetmelik değişikliği ile fonlarda kullanılacak yatırım araçları türlerini zenginleştirecek. Altın ve kıymetli madenler, faize sıcak bakmayanlar için kira sözleşmeleri emeklilik fonlarına dahil edilebilecek.
En önemlisi şartları yerine getirmeden sistemden erken çıkanlardan artık parasının tamamı üzerinden vergilendirilme yapılmayacak, sadece gelir üzerinden stopaj ödenecek mevduatlardaki gibi.
Sözün özü, yeni teşvik sistemi ve değişiklikler ile emek kadayıfı kıvamındaki sistemin üzerine kaymak konmuş oldu. Daha fazla söze gerek yok sanırım.
