CAHİT SÖNMEZ

Merkez Bankası fiyat istikrarı ve ikincil olarak finansal istikrar hedeflerine ulaşmak için bir çok parametreyi göz önünde bulundurarak politika faiz oranını ve faiz koridorunu ayarlıyor. Bu yıl iki yönlü ayarlamaya tanık olduk. Yılın ilk 4 ayında enflasyonun yüksek seyretmesine rağmen faizlerde her hangi bir değişikliğe gitmeyen Merkez Bankası enflasyonun yüzde 11.14 tırmanmasıyla kısa vadeli borç verme faiz oranını yüzde 12'ye çıkararak acil rota değişikliği yapmıştı. "Enflasyonu yüzde 5'lere çekene kadar sıkı para politikası rotasından gideceğiz" açıklaması da gelmişti Başkan Başçı'dan. Yılın son aylarında ise enflasyon oranının beklentilere paralel hale gelmesiyle rota yeniden gevşek politikaya çevrildi ve faiz oranında kısmi indirim uygulandı.
Merkez Bankası Para Politikası Kurulu, dün yaptığı toplantı sonrası 7 gün vadeli repo faiz oranını 25 baz puan aşağı indirmeyi yeterli gördü ve bir önceki ay 50 baz puan düşürdüğü borç verme faiz oranını Aralık'ta değiştirmedi. Dolayısıyla, borç verme faiz oranı yüzde 9, piyasa yapıcılar için yüzde 8.5, borç alma faiz oranı da yüzde 5 seviyesinde kalmış oldu.

SICAK PARA AKIMI
Merkez Bankası'nın aldığı bu aksiyonun altında yatan temel nedenler, işlenmemiş gıda fiyatlarının katkısıyla enflasyonda belirgin bir düşüş beklenmesi ve iç talebin dürtülerek büyüme üzerindeki katkısının artırılması. Aynı zamanda, finansal istikrar açısından politika faizinde indirim yapmasının bir nedeni de portföy yabancı sermayesinin risk iştahını biraz kapatmak. Mali piyasalara gelen sıcak paranın Türkiye'ye karşı risk iştahı bayağı kabarık görünüyor son aylarda. Adeta İMKB'ye saldırdılar. Enflasyon ve cari açık gibi temel ekonomik göstergelerde düzelme olduğu ve gelişmekte olan ülke ortalamasına göre büyüme hızımızın daha yüksek olduğu kanısındalar. Bu yüzden, hisse senedi, tahvil ve mevduat hesabı ne bulurlarsa yatırım yapıyorlar. Haksız da sayılmazlar, 2012'de en fazla kazandıran borsa İMKB hiç de yanlış adres sayılmaz.
Yabancı sermaye girişlerinin, tabii sıcak para şeklinde artması TL'nin diğer para birimleri karşısındaki değerine yukarı yönlü baskı yaratıyor. TL değerlenince doğal olarak Türkiye'nin ihraç ettiği malların döviz cinsinden fiyatları pahalılaştığı için ihracat olumsuz etkileniyor ve dış ticaret ve cari açık yükseliyor. İşte bu yüzden, Merkez Bankası finansal istikrarı da göz önünde bulundurarak faiz oranını düşürüyor. Böylece, faiz geçişkenliği ile tahvil ve diğer faiz oranları da geriliyor, getiriler azalıyor orta vadede.

GENİŞ KORİDOR

Enflasyondaki gerileme, iç ve dış talep dengelenmesi ile sıcak para girişleri, MB'nin faiz indirimi için uygun iklim yaratıyor.

Küresel belirsizlik faktörü yüzünden Para Politikası Kurulu, faiz koridorunun mevcut geniş marjını korumayı yeğledi. Çünkü, TL fonlama miktarını faiz koridoru alt ve üst sınırlarına göre belirliyor, sıkılaştırdığında üstten, gevşettiğinde alttan fonlamak kaydıyla ortalama bir maliyet oluşturuyor. Koridor arasında hareket etmesini gerektiren temel unsurlar ise, kredi hacmindeki artış oranı, yurtiçi talep düzeyi ve enflasyon beklentisi.
Bu arada Merkez Bankası'ndan bir adım daha geldi faiz indiriminin yanı sıra, bankaların döviz hesaplarında uygulanan zorunlu karşılık oranları yükseltildi. Amaç, bankaların döviz yükümlülüklerinin vadesini uzatarak finansal istikrarı sağlamak. 1 yıl ve 1 yıldan kısa vadeli döviz tevdiat hesaplarında zorunlu karşılık oranı yüzde 11'den yüzde 11.50'ye çıkarıldı. 50 baz puan artırım sonucunda Merkez Bankası piyasadan 850 milyon dolar çekmiş olacak.
Bundan sonra faiz indirimi devam eder mi? Yanıtımız, büyük olasılıkla devam eder. Zira, Merkez Bankası'nın öngörülerine göre enflasyondaki düşüş sürecek. Aynı zamanda, iç ve dış talep dengelenmesinde ve kredi hacmi genişlemesinde de sorun görülmeyecek. Kısacası, içsel faktörler iyimser tarafta. Ancak, Euro Bölgesi sorunları ve ABD ekonomisinin büyümesi ve bu paralelde gelişmiş ülke merkez bankalarının küresel likiditeyi etkileyecek para politikaları uygulamaları Merkez Bankası'nın radarında olacak gelecek yıl.