Bu yıla ait yüzde 4'lük hedef büyüme hızının gerçekleşme olasılığı yükseliyor gelen öncü verilere göre. Merkez Bankası'nın haklı kaygılarına bağlı olarak yaptığı fren işe yaramış ve geçen yıl büyüme hızı yüzde 2.2 seviyesinde kalmıştı. Bu yıl potansiyel büyüme hızının altında kalan performansın telafi edilmesi amacı çerçevesinde para politikalarını biraz gevşeterek büyüme hızının momentum kazanmasına katkı yapıyor Merkez Bankası.
Büyümenin kaynaklarının kompozisyonundan kapasite kullanım oranlarına, reel kesim güven endeksinden gelecek 3 aylık alınan siparişlere kadar bir dizi öncü gösterge büyüme hızının yükselmeye başladığının sinyallerini veriyor.
Göstergelerden en dikkat çekeni kapasite kullanım oranlarındaki sıçrama... Geçen yıl 72'lere kadar gerileyen kapasite oranı Mayıs ayı itibariyle 74.8'e yükseldi. Alt kalemler içinde en belirgin artış ise ara mallarında gerçekleşmiş. Ara malları üreten işletmeler bu ay içinde yüzde 76.7 kapasite oranına ulaşmış. Son yıllara kadar Çin ve Hindistan gibi rekabet gücü işgücü birim maliyetleri açısından çok güçlü aramal üreticileri karşısında yerli şirketler korunamamıştı. Dolayısıyla, ithal girdilerle yerli montaj "üretim modeli" izlendi. Yüksek işgücü birim maliyetleri ancak ucuz girdilerle nötrleştirilmeye çalışınca dışa bağımlı bir büyüme sağlanabildi. İşte, aramal üreticisi firmaların etkinleşmeleri bu açıdan oldukça önem taşıyor. Diğer taraftan, yatırım malları üretiminde de kapasite kullanımı yükselmeye başladı.
İYİ BİR SEVİYE!
Büyümenin momentum kazanmaya başladığını gösteren diğer bir bulgu PMI değeri. PMI (Purchasing Managers Index) şirketlerin satın alma yöneticilerinin mal ve hizmet satın alma eğilimlerini ifade eden endeks 50'nin üzerinde ise ekonominin canlı, altında kalması durumunda kısmi durgunluğun olduğu ya da büyüme hızının gerilediği yorumu yapılır. Türkiye'nin son PMI değeri 52 seviyesinde. Göreceli olarak hangi seviyede olduğunu rahat gözlemleyebilmemiz için birkaç örnek verelim; Küresel ekonominin 50, Euro Bölgesi ortalaması 47, Çin'in 49.7 ve Güney Kore'nin 52.6 düzeylerinde.
Büyümenin öncü göstergelerinden "Reel Kesim Güven Endeksi" Mayıs ayında 112.5'e çıktı. Verinin 100'ün üzerinde olması reel sektör temsilcilerinin ekonomiye güvendiklerini gösteriyor. Ankete katılan üreticiler mevcut toplam siparişlerinde artış olduğunu bildirmiş. Önümüzdeki 3 aydan daha da umutlular verdikleri yanıtlara göre. Bu gidişle üretim hacimlerinin gelecek 3 ay içinde artacağına inanıyorlar. Aynı şekilde yılın ikinci çeyreğinde reel kesim daha fazla istihdam yapacak ve daha fazla sipariş alacak. Geçen yılın son çeyreğinde genel gidişattan memnun değillerken, Ocak-Mart döneminde memnuniyetleri yükselmiş sektör temsilcilerinin.
NET İHRACATIN PAYI
Merkez Bankası Başkanı da bu hafta içinde Bakanlar Kurulu'na yaptığı sunumda iyimserlik dolu benzer mesajlar vermişti. Yılın ilk aylarında büyüme dinamikleri içinde net ihracatın, stok değişimleri ve nihai, yurtiçi talep unsurlarının üzerine çıkması dikkat çeken kritik bir tespit. Başta 2011 yılı olmak üzere yüksek büyüme hızlarının yakalandığı yılların ortak bir özelliği vardı; büyüme üzerinde iç talep belirgin bir ağırlığa sahip idi. Zaten bu yüzden, tasarruflar eridi, cari açık ve tüketici kredileri fırlamıştı. Anlaşılıyor ki, Merkez Bankası'nın geçen yıl uygulamaya çalıştığı iç ve dış talep dengelenmesi başarıya ulaşmaya başlamış.
Büyümenin öncü sinyalleri pozitif işaret veriyor. Yüzde 4 büyüme hedefi tutturulabilir ya da az bir payla ıskalanır bu yıl. Ancak, büyüme hızından öte verimliliğin artışına yönelik yapısal reformların kesinlikle ihmal edilmemesi gerekiyor. Enerjide dışa bağımlılığın düşürülmesi, bireysel emeklilik teşvikleri ile tasarrufların artırılması, yüksek katma değerli üretimin sağlanması, uzun süredir unutulan tarımsal yapının geliştirilmesi hayati önem taşıyor sürdürülebilir büyüme açısından...
