Merkez Bankası'nın enflasyona yönelik "yeni yılın ilk yarısı itibariyle belirgin bir şekilde düşüşe geçecek" beklentisi 2014'ün son ayı ile gerçekleşmeye başladı bile. Yani 2014 enflasyon açısından güzel bir veda yapmış oldu. Hem talep hem de maliyet enflasyonu Aralık ayında düştü. Enflasyonun yılın son ayında yaptığı güzel sürpriz sonrası yıllık enflasyon Merkez Bankası'nın ve hükümetin beklentilerinin altında kaldı. Oysa diğer yıllarda tersi olura yılsonu enflasyonu yukarı doğru revize edilirdi.
Aralık ayı enflasyon verilerinin analizini yapalım, ardından Merkez Bankası'na faiz indirimi için yeterli alan açıp açmadığını sorgulayalım...
Türkiye İstatistik Kurumu verilerine göre Aralık ayında talep enflasyonu TÜFE geçen aya göre bırakın yükselmeyi yüzde 0.44 düşmüş. Pek alışık olmadığımız durum... Negatif enflasyon yani... Yıllık bazda ise yüzde 8.17'ye inmiş. Neredeyse 2013'ün enflasyonunu yakalamış diyebiliriz. Bir önceki yıl yüzde 7.40 seviyelerinde idi. Enflasyona aylık ve yıllık bazda düşmesine rağmen dikkat çeken veri şu... Gıda, giyim ve ulaştırma gibi tüketimimizde önemli yer tutan ana mal gruplarının ortalama TÜFE rakamını aşmış olması. Gıda Aralık itibarıyla yüzde 12.73, giyim yüzde 8.43 düzeyindeler.
ENERJİ ETKİSİ
Maliyet enflasyonu Yurt İçi Üretici Fiyat Endeksi TÜFE gibi aşağı yönlü hareketini Aralık ayında da sürdürmüş. Yİ-ÜFE Aralık'ta yüzde 0.76 inerken yıllık değeri de yüzde 6.36 ile 2013'ünde altına da inmiş. Maliyet enflasyonundaki ataletin kırılmasında 2 temel gerekçesi var. Birincisi geçen sene fırlayan kurların bu yıl gerilemesi ve baz etkisinin devreye girmesi, ikincisi enerji fiyatları. Malumunuz geçen yılın özellikle son çeyreğinde ham petrol fiyatlarının serbest düşüşüne tanık olduk. Petrol üreticisi ülkelerden Rusya dışında bu durumdan olumsuz etkilenen olmadı, tam tersi gelişmekte olan ülkelerin yükselmiş olan enflasyon ateşini bayağı dindirdi.
Yİ-ÜFE'nin alt bileşenleri bu tezimizi doğruluyor zaten. İmalat ortalamanın üzeri olan yüzde 7.63'lerde kalırken, elektrik ve gaz alt kaleminin yıllık maliyet enflasyonu yüzde -7.67 olmuş.
Her ne kadar 2014 enflasyonu yılı beklentilerin altında kapatmış olsa da Merkez Bankası enflasyon hedefini tutturamadı. Bırakın orta noktayı yüzde 7.6 üst bandı dahi aşmış oldu. Yani Merkez Bankası'nın yüzde 70 olasılıkla kalmasını tahmin ettiği bant yerine yüzde 30'luk olasılık gerçekleşti. Neyse önemli değil...
GIDA FİYATLARI
Gelelim Aralık enflasyon verilerinin Merkez Bankası faiz indirim kararını yapacağı etkiye...
Merkez Bankası bu yılın ilk yarısında enflasyondaki düşüşün devam edeceğine inanıyor. Zaten özel kapsamlı TÜFE H ve I grupları da şimdilik makul seyrini koruyor. Merkez Bankası, eğer gıda fiyatları ortalamaya inerse, baz etkisi sürerse, petrol fiyatları yeniden yükselmezse... Eğer kurlar yükselmez birikimli kur etkisi şiddetlenmezse enflasyon gerçekten aşağı gelir, yüzde 7-6 bandına oturur. Bu durumda Merkez Bankası da temkinli duruşunu fazla bozmadan faiz indirimine 25-50 baz puanla başlar. Ancak... FED'in erken faiz artırım kararı, cari açığın yeniden yükselmesi, yabancı sermaye çıkışları daha etkin olursa ikinci çeyreği bekleyebiliriz faiz indirimi için...
