CAHİT SÖNMEZ

Bugün Merkez Bankası Para Politikası Kurulu kritik olağan toplantısını yapıyor. Öğleden sonra kararı hep beraber öğreneceğiz. Bir gün önce yazımı kaleme aldığım için sonucu bilmiyorum, sadece olası senaryolara göre piyasalara yansımasını değerlendirmekle yetineceğim. İtiraf edeyim, karar açıklandıktan sonraki ilkyazımda analiz yapabilirdim ancak kendimi tutamadım, cuma gününe kadar bekleyemedim.

Karar vereceği faiz oranlarının anlamını hatırlayıp, olasılığı yüksek senaryo ile başlayalım...

Üç temel faiz oranını başta enflasyon olmak üzere bazı makroekonomik parametrelere göre ayarlıyor. Birincisi politika faiz oranı... Haftalık repo üzerinden bankaları fonlamasını ifade ediyor. Merkez Bankası bunu aynı zamanda "istikrarlı fonlama oranı" olarak da tanımlıyor. 17 Mayıs 2013 tarihinde yüzde 4,50'ye çekmiş ve bu seviyeyi 29 Ocak 2014'de kadar koruyabilmişti. Ne yazık ki kurların önlenemez yükseliş karşısında "çaresiz" kalan Merkez Bankası radikal diyebileceğimiz bir kararla politika faiz oranını yüzde 10'a yükseltti. 2104'ün Mayıs ayından bu yana da enflasyon ve kurların verdiği fırsatları değerlendirip 7,75 seviyesine kadar çekebildi. İkinci faiz oranı gecelik repo...

Borç verme ya da "marjinal faiz oranı" şeklinde adlandırıyor Merkez Bankası. Zorunlu kalmadıkça bankaları bu kanaldan fonlamıyor. Faiz koridorunun üst bandı olduğundan faizlerin gelebileceği tavan, daha açık bir ifadeyle ekonominin bir yerde risk üst düzeyi tanımlaması da yapabiliriz. Eğer ek sıkılaştırma veya istisnai gün uygulamasına başvuracak ise bu faiz oranını devreye sokuyor.

PARK PARASI

Üçüncüsü borç alma faiz oranı... Akım tam tersi çalışıyor. Merkez Bankası değil bankalar Merkez Bankası'na borç verirse uygulayacağı faiz oranını ifade ediyor. Düşük seviyede tutması "bana para getirmeyin, likiditeyi piyasada tutun" mesajı veriyor. Hatta son aylarda bazı gelişmiş ülke merkez bankaları borç alma faiz oranını negatife çekti. İleti net; "Paranızı bana getirmeyin park parası alırım".

Yukarıda andığımız üç faiz oranını Merkez Bankası piyasaları etkilemek, beklentileri yönetmek amacıyla kullanıyor.

Gelelim olası senaryolara...

Sadece politika faiz oranında 50 baz puan indirim yapabilir. Enflasyon çok büyük olabilirlikle önümüzdeki aylarda da düşüşünü sürdürecek baz etkisi ve gıda fiyatlarının normal ortalamalara gelmesiyle... Bu da Merkez Bankasına marj açıyor. Hemen vurgulayalım... Piyasalar 50 baz puanı olumlu karşılar, dolar 2,45-2,50 bandında dalglanır.

KORİDORUN DARALMASI

İkinci olasılık ise politika faiz oranını aynı düzeyde tutar, faiz koridorunun üst bandını 50 baz puan aşağı çekebilir. Böylece ekonomide risk seviyesini bir kademe azalttığını duyurmuş olur.

Üçüncü olasılık politika faz oranındaki 50 baz puana bir de 50 baz puan da faiz koridoru üst bandından indirim yapması. Biraz sert diyebileceğimiz bu aksiyon açıkçası piyasalar tarafından biraz abartılı bulunabilir ve kurlarda aşırı tepki verebilir.

Piyasa hareketleri ve FED Başkanı Yellen'ın kongrede vereceği sinyallere göre son dakika kararı verecek Merkez Bankası... Yerim kalmadı, sonucun piyasalara yansımasını bir sonraki yazımda değineceğim.