Piyasalar açısından jeopolitik risk denklemindeki Suriye çıkmazı yetmiyormuş gibi bir de Katar eklendi. Ne var bunda diyebilirsiniz.
Küçük ölçekli bir ekonomiye sahip, zaten Türkiye ile dış ticareti de 1 milyar doları bulmuyor gibi bilgilerle Katar krizinin piyasa denklemindeki ağırlığının düşük kalacağı tezini savunabilirsiniz.
Ancak durum çok da basit değil.
Hafta başında Suudi Arabistan, Bahreyn, Mısır ve Birleşik Arap Emirlikleri, Katar ile ilişkilerini askıya aldılar.
Diplomatik bağlarını kestikleri gibi ticari ve parasal bağlantıların kullanılmasını da yasakladılar. Hemen ardından bu ülkelere Yemen, Libya ve Maldivler de katıldı. Sebep Katar'ın Ortadoğu coğrafyasında konuşlanmış bazı terörist gruplara destek vermesi... Katar Prensi'nin İran'a destek veren tutumu ve Trump'ın koltuğunda fazla oturamayacağı açıklamaları da gerginliğin üzerine serpilmiş tuz biber oldu.
EKONOMİK İZOLASYON
Sonuçta Katar'a siyasi ve ekonomik izolasyon yaptırımı geldi. Belli ki Katar zor günler yaşayacak. Çünkü Basra Körfezi'nde dünyanın en büyük doğalgaz rezervlerine sahip... Bu arada Basra Körfezi'nin diğer tarafındaki rezervler de şu an işbirliği içinde göründüğü İran'a ait. Kısacası Katar dünyanın en büyük sıvılaştırılmış doğalgaz ihracatçısı konumunda... Ancak izolasyon sonucu Katar ne doğalgaz ne de petrol ihracatı yapabilecek. Bir ara Rusya'nın yaşadığı zorlukları Katar yaşayacak gibi görünüyor.
Ekonomik kriz kapıda yani...
Bunlar yetmezmiş gibi tek karayolu kapısı olan Suudi Arabistan sınırı da kapatılınca gıda ithalatı da yapamaz hale geldi.
Kısaca durum bu... Gelelim Katar krizinin piyasalara olası yansımalarına...
Yazımızın başlığının yanıtını verelim öncelikle. Evet Katar krizi risk algısının değişmesine neden olacak. Jeopolitik risklerin sadece Suriye'den ibaret olmadığı, Ortadoğu coğrafyasında bir anda alevlenen bir ülke krizinin aslında Batı ile Rusya ve İran ittifakı arasındaki görünmez güç savaşı olduğu gerçeği biraz daha yerleşecek piyasa aktörlerinin zihinlerine. Bunun sonucunda doğal olarak risklerin dağıtılması ilkesi ön planda olacak ve güvenli liman ihtiyacı artacak. Güvenli liman da malum altın ve dolar... Aslında altın ve dolar arasında yüzde 43'ler civarında negatif korelasyon söz konusu yani.
Dolar 1 birim yükseldiğinde altın 0,43 birim geriliyor. Ya da tersi gerçekleşiyor.
Ama jeopolitik risklerin artması her iki enstrümanı da yukarı doğru hareketlendiriyor. Altın ons fiyatı şu sıralarda 1280'lere geldi. 1300 dolarda direnç noktası var. Bir sonraki 1315 seviyesinde... Aşağı doğru ise 1265 ve 1250 seviyeleri destek noktaları bir ons altının...
YATIRIMLARI DA ETKİLEYECEK
Katar krizinin daha belirgin etkisini doğrudan yabancı yatırımlarda göreceğiz. Katar'ın Barclay's'den Credit Swiss'e hatta Volkswagen'a kadar dünya çapında yatırımları bulunuyor.
Bu yatırımların hacmi 300 milyar doları aşıyor. Türkiye'nin de önemli partneri.
YASED verilerine göre Katar'dan gelen doğrudan yabancı yatırımlar büyüklük sıralamasında 7. sırada yer alıyor.
Miktarı ise 18 milyar doların üzerinde...
Şirket adı vermeyelim, Türkiye'nin bazı amiral gemisi diyebileceğimiz birkaç şirketine de gözünü dikmiş durumda...
Katar milli gelir açısından dünyanın 56 büyük ekonomisi olmasına rağmen komşularıyla yaşadığı krizin hem piyasalara hem de ekonomiye yansımalarını fazla basite indirgememeliyiz.
Katar ya da Suriye bir yana, aslında bunların ardında bulunan ABD ve Batı karşılarında Rusya ve İran hatta Çin'in görünmez güç gösterileri bir süre daha risk algılarını değiştirecek...