Para Politikası Kurulu son yazımda da vurguladığım gibi 100 baz puan faiz indirimine gitti ve 'politika faiz oranını' yüzde 9.75'ten 8.75'e kadar çekti.
1 hafta vadeli repo işlemi olan politika faiz oranı ile Merkez Bankası bankalara kaynak aktarıyor. İhtiyaç duyulması halinde diğer bir politika faiz oranı olan gecelik faize başvuruyor. Sadeleşme öncesinde bu faiz oranını haftalık repo faizi gibi ayrıca belirlerdi. Ancak 2018'in Haziran ayında gittiği sadeleşme sonrasında haftalık repo faizini belirliyor, gecelik de bunun 150 baz puan üstü oluyor.
Politika faiz oranı 2016'nın sonundan 2018 Haziran'ına kadar yüzde 8 seviyesinde idi. Kur şoku sonrası mecburen Haziran toplantısında önce yüzde 16.75'e ve Eylül'de de yüzde 24'e kadar yükseltilmişti. Geçen yılın Temmuz ayına kadar Merkez Bankası bankaları sürekli bu seviyelerden fonlamıştı.
Temmuz ayından itibaren Kurul 8 toplantı yaptı ve hepsinde faiz indirimine giderek nihayetinde politika faizini yüzde 8.75'e kadar düşürdü. Önümüzdeki aylarda da hız kesmeyip indirim sürecine devam edecek gibi görünüyor.
MEVDUAT HEMEN ETKİLENİR
Merkez Bankası 'paranın marjinal maliyetini' düşürerek iç talebi canlandırmak istiyor. Temel amacı bu... Bunu başarabilmesi için diğer faiz oranlarının da paralel olarak aşağı gelmesi gerekiyor.
Yani ticari bankaların kredi verirken bireylerin veya şirketlerin üzerindeki finansman maliyetini azaltmaları ancak Merkez Bankası'nın bu temel amacına ulaşmasını sağlayabiliyor.
Diğer bir amacı da tahvil faizlerinin düşmesiyle hem Hazine'nin kamu açığı finansman maliyetini aşağı çekmeye hem de bankaların aktiflerinin, tahvillerin değer kazanmasıyla daha kaliteli olmasına çalışıyor. Ancak diğer faiz oranları, paranın marjinal değerinin yanı sıra ağırlıklı olarak risk algılarının da hesaba katılarak piyasa aktörlerince belirleniyor.
Şuraya ulaşmaya çalışıyorum. Merkez Bankası'nın politika faiz oranını indirmesi mevduat hesaplarına hızlı oranda yansıyacak.
Buna karşın kredi ve tahvil faiz oranlarına yansıması biraz daha zamana yayılan hızda gerçekleşecek. Çünkü Türkiye ekonomisinin önemli risk göstergelerinden birisi olan CDS baz puanları halen makul seviyelere kadar gerileyemedi.
BORSAYA ETKİSİ
Gelelim borsaya...
İlk aşamada borsaya, yani hisse senetlerine olumlu yansımasını bekleyebiliriz.
Malum mevduat faiz oranları düştükçe tasarruf sahipleri alternatif yatırım araçlarına yönelmeye başlıyorlar.
Merkezi Kayıt Kuruluşu'nun verilerine göre geçen ay yaklaşık 280 bin hesap açılmış. Korona virüsü nedeniyle iyice cazip hale gelen hisse senetlerine deyim yerinde ise bir saldırı olmuş. Bunda mevduat faiz oranlarının enflasyonun altında kalmış olması faktörü de etkili oluyor. Son faiz indiriminin borsaya yansımasının biraz sınırlı kalacağı, sağlık tarafındaki gelişmelere göre momentum kazanacağı tespitini yapabiliriz.
Sadece bir cümle yeterli olur kura etkisi için. Merkez Bankası'nın faizi düşürmesi kuşkusuz kur baskısının daha da artmasına neden olacak. Aynı şekilde mevduatta umduğunu bulamayan veya güven eksikliği hisseden tasarruf sahipleri dövize yönelmeye devam edecek.
Ama sağlık tarafında suların durulması ile kur baskısının biraz azalmasını bekleyebiliriz.
FED 2008 krizinde olduğu gibi faizleri sıfıra çekti ve ciddi hacimde dolar enjekte etmeye başladı. İşte bu TL üzerindeki basıncı bir nebze alabilir.
Son bir not ile yazımı sonlandırayım.
Dün çok anlamlı bir gündü. İlk Meclis'in kuruluşunun ve egemenliğin millete geçmesinin 100. yılını kutladık. Her ne kadar Atamıza gidemesek de tüm kalbimizle şükranlarımızı ve sevgimizi yolladık.