ABD Federal rezerv sisteminin üç temel kurumundan olan "Federal Açık Piyasa Komitesi" Mayıs toplantısının tutanaklarını Çarşamba günü yayımladı. Tutanaklar çok şeffaf olduğu için toplantıda tartışılan ve fikir birliğine varılan konular, daha doğrusu detaylar bile paylaşılıyor. Bu yüzden tutanaklardan tüm ekonomi aktörleri güçlü sinyaller alıyorlar.
Son tutanaklarda enflasyona bakış açıları ve enflasyon tespitleri ön plana çıkıyor.
Zaten enflasyonun mevcut ve olası seyri ile buna karşın 50 baz puanlık faiz artırımı konularına Başkan Powell toplantı sonrası yaptığı konuşmasında yeterince değinmişti.
Komite federal fonlama oranını hızlı bir şekilde doğal seviyesine yükseltmekten yana olduğunun altını çizmiş. Yani 50 baz puanlık faiz artırımları önümüzdeki toplantılarda da gelecek. Yeri gelmişken bu konudaki fikrimi bir kez daha sizlere hatırlatmak istiyorum. Komite 41 yılın en yüksek seviyesine ulaşmış olan enflasyon oranını makul seviyelere çekebilmek için para politikalarını sıkılaştırıyor. Sıkılaştırmayı ise faizlerin yükseltilmesi ve para tabanının daraltılması ile yapıyor. Bundan doğal bir aksiyon olabilir mi? Komite pandemi nedeniyle tamamen gevşettiği para politikalarını şimdi yükselen enflasyon karşısında aslında "normalize" ediyor. Dolayısıyla "FED şahinleşiyor" tespiti yerine "gereğini yapıyor" yaklaşımının daha doğru olduğunu düşünüyorum.
Bir ekleme yapayım: Sıkılaştırmanın dozu da sürpriz olmuyor diğer ülkeler için. Çünkü şeffaf bir şekilde güçlü iletişimle olası aksiyonlarını önceden paylaşıyor.
DAHA SIKI PARA POLİTİKALARI
Tutanaklara geri döneyim. FED'in göze çarpan bazı tespitleri şöyle;
■ ABD enflasyon beklentilerinin piyasa ve anket bazlı ölçümleri, önümüzdeki yıllarda enflasyonda önemli bir yavaşlama olacağının işaretini veriyor.
■ Küresel finansal gelişmelerde, birçok gelişmiş ve gelişmekte olan ülke merkez bankaları dönem boyunca politika faiz oranlarını yükselttiler.
■ Yatırımcılar ve ekonomi aktörlerinin büyük çoğunluğu giderek daha sıkı para politikası öngörmeye başladılar.
■ Komite enflasyonun uzun vadeli hedefinin oldukça üzerinde bir trend izlemeye devam ediyor ve çok çeşitli mal ve hizmetlerde enflasyon baskıları belirgin hale geliyor.
■ Genel ekonomik faaliyet ilk çeyrekte azalmasına rağmen, hane halkı harcamaları ve işletme sabit yatırımları güçlü kalmaya devam ediyor.
■ İş kazanımları son aylarda güçlü bir görünüm sergiliyor. Bu yüzden işsizlik oranı önemli ölçüde düşüyor.
BÜYÜK RESİM
■ Komite üyeleri devam eden arz ve talep dengesizliklerini, yüksek enerji fiyatlarını ve daha geniş fiyat baskılarını yansıtan enflasyonun yüksek kalmaya devam ettiği konusunda hemfikirler.
■ Komite Ukrayna Rusya savaşının ABD ekonomisi üzerindeki etkilerinin oldukça belirsiz olduğunu düşünüyor.
■ Savaş ve ilgili olaylar enflasyon üzerinde ek yukarı yönlü baskı yaratıyor ve muhtemelen ekonomik faaliyet üzerinde baskı kurma olasılığı da yüksek görünüyor.
■ 30 milyar dolar hazine kâğıtları, 17,5 milyar dolar ipotek teminatlı menkul kıymet oranında bilanço küçültmesi yapılıyor.
Daha sonra her ikisi de iki kat artırılacak ve toplamda aylık 95 milyar dolar varlık itfa olacak. Yukarıda özetlediğim parçaları yan yana getirdiğimizde karşımıza şu resim çıkıyor: FED enflasyonu ciddiye alıyor.
Bunun için gereken sıkılaştırmayı sürdürecek.
Eğer Merkez Bankası dolarının patronu FED'in bu denli açık mesajlarını almayıp yeterli sıkılaştırma yapmazsa faiz farkındaki asimetri belirginleşecek ve ne yazık ki kur baskısı daha da artacak.