Sosyal güvenliğin ne kadar önemli olduğunu gerek yazılarımızda, gerekse STK'lar ile meslek kuruluş ve odaları ile yapılan toplantılarda sürekli dile getirmekteyiz.
Kurum olarak da kayıtlı çalışmanın önemi ve sosyal güvenceye sahip olmanın avantajları ile ilgili olarak gerek yazılı ve görsel basın yoluyla gerekse sosyal medya araçlarıyla sürekli bilgilendirme yapmaktayız.
Sosyal güvenlik yalnızca çalışan için değil ailesi için de son derece önemlidir. Bu hafta, hak sahiplerinin gerek sağlık yardımlarından faydalanması gerekse sigortalının vefatından sonra maddi kayıplarının azaltılması ve yaşamlarını idame ettirebilmeleri adına sağlanan yardımlardan biri olan ölüm aylığı hakkında bilgiler vermeye çalışacağız.
ÖLÜM AYLIĞINA HAK KAZANMA KOŞULLARI
5510 sayılı Kanunumuza göre ölen sigortalıların hak sahiplerine ölüm aylığı bağlanabilmesi için;
- En az 1800 gün malullük, yaşlılık ve ölüm sigortaları primi bildirilmiş veya
- 4/1-(a) sigortalıları için, her türlü borçlanma süreleri hariç en az 5 yıldan beri sigortalı bulunup, toplam 900 gün malullük, yaşlılık ve ölüm sigortaları primi bildirilmiş olması gerekmektedir.
Ayrıca malullük, vazife malullüğü ya da yaşlılık aylığı almakta iken vefat eden sigortalıların hak sahiplerine de talepleri halinde ölüm aylığı bağlanmaktadır.
Kanunun yürürlük tarihi olan 1.10.2008 tarihinden önce vefat eden sigortalıların hak sahiplerine ise 5 yıldan beri sigortalı olmak ve toplam 900 gün prim ödenmesi şartı ile aylık bağlanmakta olup 900 gün sürenin hesabında borçlanma süreleri de dikkate alınmaktadır.
HAK SAHİPLERİ KİMLER
Ölen sigortalının hak sahipleri; eşi ve çocukları ile anne ve babasıdır. Hak sahiplerinin her birinin aylığa hak kazanma şartları farklı olmaktadır. Ölüm aylığı bağlanabilmesi için hem ölen sigortalının yukarıda saydığımız şartları sağlaması hem de hak sahiplerinin aşağıda belirteceğimiz özel şartları taşımaları gerekmektedir.
ANNE VE BABAYA AYLIK BAĞLANMASI ŞARTLARI
Anne ve babaya aylık bağlanması için Kanun gereğince bir takım şartların oluşması gerekmektedir. Buna göre
- Anne veya baba 65 yaşını doldurmamış ise diğer hak sahibi olan eş ve çocuklardan artan hisse olması gerekmektedir.
- Ayrıca hak sahibi anne ve babaya aylık bağlanabilmesi için her türlü kazanç ve irattan elde etmiş oldukları gelirleri asgari ücretin net tutarından az olmak zorundadır.
- Bir diğer şart ise diğer çocuklarından aldıkları gelir ve aylıklar hariç olmak üzere, kendileri adına gelir ve aylıklarının olmaması gerekmektedir.
Yukarıda belirttiğimiz gelir ve aylık şartlarını taşıyan anne ve babalar eğer 65 yaş üstünde ise hak sahibi eş ve çocuklardan artan hisse olmasa dahi aylık bağlanmaktadır.
EŞE ÖLÜM AYLIĞI BAĞLANABİLMESİ İÇİN GEREKLİ ŞARTLAR NELERDİR?
Sigortalının ölümü ile dul kalan eşe aylık bağlanabilmesi için, ölüm tarihinde sigortalı ile 4721 sayılı Kanuna uygun olarak evlilik birliğinin bulunması gerekmekte olup eşe aylık bağlanması için başkaca bir şart aranmamaktadır. Söz konusu evlilik birliğinin sona ermesi ise boşanma kararının kesinleşmesi ile hüküm ifade etmektedir. Başka bir deyişle boşanma davası devam ederken vefat eden sigortalının hak sahipleri boşanma davasına devam etmezler ise evlilik bağı boşanma kararı ile değil ölüm ile sonuçlanmış olacağından sağ kalan eşe Kanun hükümlerine göre aylık bağlanacaktır.
Sigortalının dul eşine aylığın %50'si, çocuğu bulunmayan dul eşine ise çalışmaması veya kendi sigortalılığı nedeniyle gelir veya aylık bağlanmamış olması halinde % 75 oranında aylık bağlanmaktadır. Geriye kalan hak sahiplerinden çocuklara aylık bağlanma şartlarına ise bir sonraki yazımızda değineceğiz. Sosyal güvence içinde kalın...