Sağlık alanında çok önemli olan Genel Sağlık Sigortası sistemi 2012'de devreye girdi. Bu sayede Türkiye'de herkes sağlık şemsiyesi altına alındı. Fakat sistem topluma tam anlatılmadığı için bazı sorunları da beraberinde getirdi. Özellikle gençler açısından önemli borç miktarları oluştu. Liseyi bitirip üniversiteyi kazanamayan 18 yaşından büyük çocuklar gelir testi yaptırmadığı için yüksek miktarlarda prim borcuyla karşı karşıya kaldı.
Hükümet bu sorunun çözümü için gençlerin 25 yaşına kadar borçlarının tamamını silerken, lise ve üniversite mezunlarına 25 yaş sınırıyla 2 yıllık ücretsiz sağlık hizmeti getirdi.
Fakat sistemdeki üçlü prim ödeme ve gelir testi mecburiyeti devam edince yeni mağduriyetler oluşması ihtimali de doğdu.
Bundan sonra ne olacağı yönünde çok fazla soru alıyorum. Okurumuz Yaşar ARSU da bu konuda şu soruyu soruyor:
Ben çalışmıyorum. Hastaneye gittiğimde de provizyon alamıyorum. Gelir testine girip prim yatırmam gerektiği söyleniyor.
Ne kadar prim yatıracağım?
Şu anda uygulanan sisteme göre kaymakamlığa giderek gelir testi yaptırmanız lazım.
Yaşadığı eve giren gelire göre de primi belirleniyor. Eğer eve giren gelir evdeki kişi başına 549 TL'den az ise prim ödenmiyor. 549 lira ile 1647 lira arasında ise 65.88 lira aylık ödeme yapılması şartı var. Kişi başı gelir 1.647 lira ile 3.294 lira aralığında ise 197,64 TL, 3.294 liradan fazla ise 395,28 lira prim ödenmesi gerekiyor. Eğer gelir testine gitmezse bu en yüksek rakamdan kendisine aylık borç çıkıyor.
Şimdi bu üçlü sistemden vazgeçiliyor. Dolayısıyla tek bir prim getirilecek ve bu da aylık 50 lira civarında olacak. Yani geliriniz ne olursa olsun çalışmıyorsanız ayda 50 lira ödeyerek sağlık hizmetlerinden yararlanacaksınız. Gelir testi ise prim ödeyip ödemeyeceğiniz için yapılacak. Yani sizin eve giren kişi başı gelirin 549 liradan az olup olmadığına bakılacak.
Azsa prim ödemeyeceksiniz.
Bu yeni sistemin çalışmaları son aşamaya geldi. Yakında Meclis'te yasalaşmasını bekliyoruz.
HİZMET BİRLEŞTİRME KAZANDIRIR
27.12.2006 ilk işe giriş tarihim, 1728 prim günüm var 11.09.2013'te kadrolu öğretmen olarak atandım. Hizmet birleştirmesi yapmamın emekliliğime etkisi nedir, ne zaman yapılmalı? Salih İNCE
Son 3.5 yıl kuralı gereğince siz artık 4C şartlarından emekli olacaksınız.
Bunun için de 25 yıllık hizmet süresini doldurmanız ve 60 yaşını tamamlamanız gerekmektedir. Hizmet birleşmesi emeklilik süresini kısaltmıyor ama emekli maaşı hesabında kullanılıyor.
Ayrıca sigorta süresi derece ve kademe ilerlemesinde etkili olduğu için erken birleştirme avantaj sağlar.
Emekli Sandığı Kanunu'nun geçici 18. maddesi bu durumu düzenliyor.
Burada istisna olarak 18 yaşından önceki sigortalılık sürelerinin ve memuriyete geçtiğindeki tahsil durumundan daha az tahsil durumuyla geçirilen sigorta sürelerinin dikkate alınamayacağı gösteriliyor. Yine maddede "En son yükselebilecekleri dereceleri geçmemeleri ve bir derecede en az geçirilmiş gereken yıl sayısı kadar kademeden emeklilik keseneği ödemiş olmaları şarttır" ifadesi yer alıyor.
GSS EMEKLİ ETMEZ
Ben bir süredir işsizim. Ancak Genel Sağlık Sigortası primi ödüyorum. Emeklilik hesabımda bu günleri kullanabilir miyim? Şerif AKIN
Söylediğiniz gibi ödediğiniz primler tamamen sağlık için ödenen primler. Ödediğiniz primler ile sağlık hizmeti alabilir, bakmakla yükümlü olduğunuz eş ve çocuklarınıza da bu haktan yararlandırabilirsiniz.
Fakat emeklilik günleriniz hesaplanırken bu primler dikkate alınmaz. Bunun için fiilen çalışıp prim ödemeniz, kendi namınıza bir iş yapıp prim ödemeniz ve ya isteğe bağlı sigortalı olmanız gerekiyor.
NE ZAMAN EMEKLİ OLURUM?
Eşim 1960 doğumlu ve 1982 yılından 290 gün sigortası var. 2 doğum yaptı. Eşimin SSK'dan emekli olma ihtimali var mı? Ali GÜNGÖR
Eşiniz tam emeklilik için 40 yaş ve 5000 prim günü şartlarına tabi. İki çocuk borçlanması yaparak 1440 gün kazanır ve toplam primi 1.530 olur. Kısmi emeklilik için 2.070 güne daha ihtiyacı var.
4A(SSK)'dan emekli olması için çalışıp bu primleri ödemesi lazım. 3.600 günü tamamlarsa 58 yaşında emekli olur.
17.10.1974 doğumluyum. 21.10.1997'de ilk kez sigortalı oldum. 6 bine yakın primim birikti, halen çalışıyorum. Ne zaman emekli olabilirim?
Askerliğimi sigortadan önce yaptım. Borçlanmam işe yarar mı? Yekta BALCI
25 yıl 57 yaş ve 5900 prim günü şartlarınız var. Prim gününüz tamamlanmış, yılınız 2022'de dolacak. Yaşınız için ise 2031 yılını bekleyeceksiniz.
Askerlik için 5 aylık bir borçlanma yaparsanız yaş şartınız 56 olur ve 17.10.2030'da emekli olursunuz.