Ocak ayında çalışanlar için yepyeni bir uygulama devreye girecek.
Bu sayede milyonlarca çalışan için ikinci bir emeklilik ve emekli maaşı imkanı doğacak. Sistemin uygulama detaylarıyla ilgili yönetmelik henüz çıkmadı ancak genel hatlarıyla konu netleşmeye başladı. Otomatik Bireysel Emeklilik Sistemi (BES) düzenlemesinden bahsediyorum. Sistem özellikle gençler için 10 yılda emeklilik imkanı sunması ve devletin üç ayrı katkı sağlaması açısından çok cazip görünüyor.
10 YIL KAZANIRSINIZ
Sistemde 10 yıl kalıp 56 yaşını dolduran bir çalışan için emeklilik imkanı getirilecek. Sosyal Güvenlik Kurumu'ndan emekliliğe göre çok daha kısa bir süre. Şu an işe giren bir erkek çalışan 7.200 gün (20 yıl) prim ödemek zorunda. Bu tamamlandığında da 61 yaşını doldurunca emekli olabiliyor. Yine kadınlarda da 20 yıl prim ödeme ve 58 yaş şartları var. Memurlarda süre 25 yılı buluyor. Çalışanlar böylece önce BES ile emekli olup daha sonra SGK'dan da emeklilik ile çifte maaşa kavuşabilecek. Sistemde 10 yıl kalıp 56 yaşına gelenler isterlerse toplu para isterlerse maaş alabilecek.
Sistemdeki primler ne kadar yüksek olursa emekli maaşı da o kadar artacak.
2 AY ZORUNLU
Yeni sistem ile 45 yaşın altındaki tüm çalışanlardan 1 Ocak'tan itibaren maaşlarından brüt ücretin yüzde 3'ü kadar bir kesinti yapılacak.
Bugünkü asgari ücret düşünüldüğünde en az kesinti 49 lira civarında olacak. Bu kesinti iki ay zorunlu olacak ve üçüncü aydan itibaren isteğe bağlı yapılacak.
İsteyen devam edecek.
Devam etme kararı alanlara devlet anında 1.000 TL'lik katkı sağlayacak.
Daha sonra da her yatırılan primin yüzde 25'i katkı payı olarak hesaba eklenecek.
Emeklilik zamanında ise bir yüzde 5'lik katkı daha sunulacak. Şu anda bütün işyerlerinin sisteme dahil olması düzenlemede yer aldı. Ancak bunun belli çalışan sayısı ile sınırlandırılması da konuşuluyor. Yılbaşına kadar yönetmeliğin çıkması bekleniyor. Böylece uygulamayla ilgili detayları da değerlendirme şansımız olacak.
HASTALANANA TAZMİNAT
Bir şirkette 7 yıldır çalışıyorum. İşe başladıktan sonra bazı sağlık sorunları yaşadım. Ayrılmak istiyorum. Tazminatımı talep edebilir miyim? Betül K.
Betül Hanım öncelikle geçmiş olsun.
Hastalığınızın sebebi çok önemli. İş kanunu, çalışanın işin yapılması veya işin niteliğinden doğan bir sebeple işçinin sağlığı veya yaşayışı için tehlike oluşursa haklı fesih imkanı sunuyor. Ya da işverende veya diğer çalışanlarda size bulaşabilecek bir hastalık ortaya çıkmışsa yine haklı fesih ile tazminat talep edebiliyorsunuz. Bu yüzden hastalığınızın hangi sebeple olduğunun doktor raporuyla belirlenmesi önemli. Bunun dışında bir sağlık sorununuz varsa tazminat alamazsınız dikkatli olun. Tazminat almanız için bir başka yol da 15 yıl 3.600 gün formülü. Eğer 9 Eylül 1999'dan önce sigortalı olmuşsanız SGK'dan bir yazı alarak tazminatınızı talep edebilirsiniz. Böylece sağlık konusuyla hiç uğraşmamış olursunuz.
SİGORTA GEÇERSİZ OLUR
8 yıldır Almanya'da yaşıyorum. Burada da bir işte çalışıyorum. Benim Türkiye'den bir firmada sigortalı olarak gösterilmem mümkün müdür? Emekli olmam için ne yapmam lazım? Hasan ATİK
Yurtdışında çalışanlar Türkiye'de emekli olmak için dışarda 18 yaşından sonra çalıştıkları süreleri borçlanabiliyor. Hatta kadınlarda çalışmadan gecen süreler de borçlanılabiliyor.
Ancak Almanya'da bulunduğunuz veya çalıştığınız sürede Türkiye'de de bir firmada çalışıyor gibi prim ödemeniz mümkün değil. Bunu yapsanız bile tespit edildiğinde sigortanız iptal edilir, ödediğiniz paralar gider hatta bunu yapan firmaya da ceza verilir.
O yüzden borçlanma yöntemiyle emeklilik imkanlarından yararlanmanızı tavsiye gederim.
NE ZAMAN EMEKLİ OLURUM?
07.03.1970 doğumluyum, işegirişim,20.05.1991,5.900 günümvar.Nezamanemekli olabilirim?Hakan SARI
25 yıl, 52 yaş ve 5525 gün şartlarınız var. Priminiz ve yılınız tamamlanmış. Yaşınızın dolacağı 07.03.2022 tarihinde emekli olursunuz.
01.01.2002'de sigortalı oldum.1980 doğumluyum. Sigortadan önc easkerlik yaptım.Ne zaman emekli olurum?Yahya KINACI
İşe girişinize göre 7000 gün ve 60 yaş şartları bulunuyor.
Çalışmaya devam edip 2040 yılında emekli olacaksınız. Çalışma imkanınız olmaz ise 4.500 günü tamamlayıp yine 60 yaşında kısmi emekli olabilirsiniz.
10.09.1992 tarihinde Bağ-Kur'lu oldum.1991 yılında askerliğimi yaptım.Halen Bağ- Kur primi ödüyorum.1970 doğumluyum.Ne zaman emekli olurum? Kaan ÇETİN
9000 prim gün ve 53 yaş şartlarına tabisiniz. 16 ay askerlik borçlanması yaparsanız yaş şartınız 52'ye düşer. Priminizi tamamlayıp.
2022 yılında doğum tarihinizde emekli olursunuz.