Bugün Anneler Günü. Tüm annelerimizin ve anne adaylarının bu güzel gününü kutluyorum.
Bugün annelerimizin çocukları sayesinde erken emekli olma imkanlarının detaylarını anlatmak istiyorum. Kadın çalışanların bir çoğu doğum yaptıktan sonra çocuklarının bakımı için iş hayatından uzak kalıyor. Böylece hem emeklilikleri gecikiyor hem de prim gün sayıları azalıyor. Bu mağduriyeti gidermek için yasalarımız kadınlar için doğum borçlanması hakkı tanıyor. Anneler bu sayede 3 çocuğa kadar borçlanarak prim kazanabiliyor. Özellikle 1 çocuk için 2 yıllık prim kazanılması ile 6 yıllık avantaj da elde ediliyor.
Doğum borçlanması hakkını kimler kullanabilir?
Hangi kurumdan olursa olsun bütün kadın çalışanlar, yani SSK'lı olanlar, kendi işini yapan Bağ-Kurlular ve memur olan anneler doğum borçlanması yapabiliyor. İsteğe bağlı sigorta ödeyerek Bağ-Kur'lu olanlar da doğum borçlanması yapabilir.
Borçlanma için bir prim şartı bulunuyor mu?
Doğum borçlanması için bir prim şartı bulunmuyor. Ancak borçlanma yapabilmek için doğumların ilk sigortalı olunan tarihten sonra gerçekleşmesi gerekiyor. Yani sigorta olmadan önce dünyaya gelen çocuklar için böyle bir borçlanma imkanı tanınmıyor.
Ayrıca çocuğun sağ olması gerekiyor.
Doğduktan sonra bir müddet yaşayan çocuklar için yaşadığı süre kadar borçlanma yapılabiliyor. Staj ya da çıraklık sigortasından sonraki doğumlar da borçlanılabiliyor.
PRİMLERİ ÖDENMEMİŞ OLMALI
Borçlanma hangi süreleri kapsıyor?
Doğum borçlanması yapılması için o sürelerde çalışılmaması, yani primlerinin ödenmemiş olması gerekiyor.
Eğer doğumdan sonra çalışmaya başladıysanız, o süreler borçlanılamıyor.
Borçlanma ne kadar süre için yapılıyor?
Doğum borçlanması doğumdan sonraki doğum borçlanması her çocuk için 720 gün, yani 2 yıl prim kazandırıyor. Çocuğun doğumundan sonraki 2 yıl çalışılmamışsa, bu süre borçlanma ile kapatılabiliyor ve primler emeklilik hesabında kullanılıyor.
1 ÇOCUK İÇİN ÜST SINIR 720 GÜN
Daha az süre borçlanma imkanı var mı?
Evet. 2 yıllık boşluğunuz olsa bile eğer daha az güne ihtiyacınız varsa o kadar borçlanabilirsiniz. 1 çocuk için 720 gün üst sınırı gösteriyor. İsteyen 100 gün de borçlanabilir.
Borçlanan annenin avantajı nedir?
Doğum borçlanması sayesinde kadınlar çalışmadıkları günleri çalışmış gibi hem de toplu olarak satın almış olurlar. Böylece 3 çocuğu olan bir anne 6 yıllık, yani 2160 günlük primi çalışmadan satın alıp emeklilik hesabında kullanabilir.
Erken emeklilik imkanı var mı?
Evet. Belli şartlarda doğum borçlanması erken emekli eder. Yani yılını ve yaşını doldurmuş bir annenin 2160 gün primi eksikse ve 3 doğumu varsa 6 yıl çalışıp prim ödemesi gerekir.
Ancak doğum borçlanması sayesinde 6 yıllık primi toptan öder ve 6 yıl erken emekli olabilir. Onun dışında doğum borçlanması işe giriş tarihini ya da yaş şartını geri çekmez.
Borçlanma ne zaman yapılmalıdır?
Doğum borçlanmasının emeklilik yaşınızın dolmasına kısa süre önce yapılması uygundur. Çünkü bu tarihe kadar çalışıp priminizi ödeme imkanınız olabilir. Ancak emeklilik yaşınızın gelmesine rağmen priminiz eksikse borçlanıp erken emekli olabilirsiniz.
Ancak daha az para ödemek isteniyorsa bugünkü şartlardan da ödeme yapılabilir.
Ne kadar ödemek gerekir?
Doğum borçlanması miktarları asgari ücret üzerinden hesaplanıyor.
En az tutar aylık olarak brüt asgari ücretin yüzde 32'si kadar oluyor. Bu da 2019 yılı için 818 lira 68 kuruştur.
Bunun 7.5 katına kadar yüksek prim de ödeyebilirsiniz.
EVLAT EDİNEN DE BORÇLANABİLİR
Evlat edinen kadın sigortalı da doğum borçlanması yapabilir mi?
2 yaşını doldurmamış çocuğu eşiyle birlikte veya tek başına evlat edinen kadın sigortalılar da doğum borçlanması yapabilir. Diğer yandan, evlat edinilen çocuğu doğuran annenin de doğum borçlanması yapma hakkı bulunmaktadır. Evlat edinilen çocuğu doğuran anne doğumdan evlatlık verildiği süreye kadar olan geçen 2 yılı borçlanabilir. Evlat edinen anne ise çocuğu evlat edindiği tarihten doğumdan sonraki 2 yıllık sürenin dolduğu tarihe kadar olan süreyi borçlanabilir.
ENGELLİ ÇOCUĞA ÖZEL İMKAN
Annelere tanınan erken emeklilik imkanı engelli anneleri için de farklı şekilde uygulanıyor. Kadın sigortalılardan başka birinin bakımına muhtaç derecede malul çocuğu bulunanların, 01.10.2008 tarihinden sonra ödedikleri prim gün sayılarına dörtte biri kadar gün ekleniyor. Yaş şartı da eklenen gün sayısı kadar geriye çekilip erken emeklilik imkanı veriliyor.