● Kısa çalışma dönemi bitiminde ücretli yıllık izin kullanılır mı? Yoksa yıllık izin kullanılmış mı sayılıyor?
Kısa çalışma ödeneği alan birisi izin kullanabilir mi?
Şeref KAÇMAZ
Öncelikle belirtelim kısa çalışma ödeneği sırasında bir başka iznin kullanılması doğru olmaz. Ödeneğin bağlandığı tarihe kadar tüm izinler geçerli olur. Kısa çalışma ödeneğinin bittiği tarihten sonra elbette tüm ücretli izinleri kullanabilirsiniz ve bu sıradan maaşınız da ödenir.
Ancak ödenek, başladığı andan itibaren izin kullanımı sona erer veya durur.
Eğer ödeneğin başladığı tarih, izinlerin geçtiği süreyi de kapsayacak şekilde önceki bir tarihse ödeneğin başlangıcından itibaren izin olarak kabul edilen süreler iptal edilir. Kısa çalışma ödeneği sırasında iş akdi bir şekilde askıya alınmış oluyor.
Ödenen para da bir destek ödemesi oluyor. Bu yüzden kısa çalışma ödeneği sırasında tüm izinlerin ertelenmesi ödenek bittikten sonra kullanılması doğru olur.
İŞTEN ÇIKARTMA OLMAZ
● Kısa çalışma ödeneği alıyoruz. Bu sırada işveren bizi işten çıkartabilir mi?
(ismi saklı) Son çıkartılan torba yasa ile İş kanunu 25/II maddesi hariç işten çıkartmak zaten yasaklanmıştır. Bu nedenle kısa çalışma ödeneği aylınsa da alınmasa da bu şart geçerlidoir8.
Bunun yanında yine Kısa çalışma ödeneği almanın şartı olarak da işten çıkartmamak hükmü bulunmaktadır.
Aynı madde istisnası dışında ayanı ahlak iyi niyet kuralları çerçevesi haricinde işten çıkartma olmaz olursa kısa çalışma ödeneği kesilir. Ödenen miktar faiziyle işverenden geri alınır.
İŞVEREN BİLDİRECEK
● Ücretsiz izne ayrıldığımda parayı almak için nasıl bir yol izlenmeli.
Bunun için başvuru nereye yapılmalı? Melih ATİK Bunun için işvereninizin sizin ücretsiz izne ayrıldığınızı İŞKUR'a bildirmesi gerekir.
Zaten SGK'ya da ücretsiz izne ayrıldığınız yani iş sözleşmenizin askıya alındığı bildirilmiş olacaktır. Bu bildirimlerden sonra size torba yasa ile getirilen ödenek bağlanacak ve ödenecektir.
İNTERNETTEN BAŞVURUN
● İşyerimiz kapandı kısa çalışma ödeneği için nasıl bir başvuru yapılmalı? Hayati İPLİKÇİ
İşyeriniz kapalıysa işveren olarak İŞKUR'un internet sitesinden başvurunuzu hemen yapabilirsiniz. Burada ödenekten yararlanacak çalışanların bilgileri de verilecektir.
İşveren yazılı başvurusunda; genel ekonomik, sektörel veya bölgesel kriz ile zorlayıcı sebeplerin işyerine etkilerini ve zorlayıcı sebebin ne olduğunu belirtmek, işyerinin unvanını, adresini, varsa toplu iş sözleşmesi tarafı işçi sendikasını, işyeri İŞKUR numarasını ve sosyal güvenlik işyeri sicil numarasını belirtmek, manyetik ve yazılı ortamda Kurumca belirlenen formatta hazırlanan kısa çalışma yaptırılacak işçilere ilişkin bilgileri içeren listeyi Kurum birimine teslim etmek, zorundadır.
11 SAATİ GEÇEMEZ
● Özel bir firmada 4 yıldır çalışıyorum, çalışma saatlerimiz günde 10-11 saati buluyor. Bu kanunen geçerli midir? Çalışma saatlerini düşüremez miyiz? (İSMİ SAKLI)
İş kanununa göre; genel bakımdan çalışma süresi haftada en çok kırk beş saattir.
Aksi kararlaştırılmamışsa bu süre, işyerlerinde haftanın çalışılan günlerine eşit ölçüde bölünerek uygulanır.
Tarafların anlaşması ile haftalık normal çalışma süresi, işyerlerinde haftanın çalışılan günlerine, günde on bir saati aşmamak koşulu ile farklı şekilde dağıtılabilir. Bu halde, iki aylık süre içinde işçinin haftalık ortalama çalışma süresi, normal haftalık çalışma süresini aşamaz. İşyerindeki çalışma süreleri bu şekilde uygulanıyorsa yasal olarak bir engel bulunmamaktadır.
Ancak denkleştirme yapılmıyorsa sürekli 11 saat çalışma uygulanıyorsa bu yasal değildir. Bu şekilde çalışmak zorunda değilsiniz.
TAZMİNAT SEBEBİ
● 3 yıldır özel bir firmada çalışıyorum. Son 3 aydır ücretlerimiz şirket tarafından geç ödeniyor. Kredi kartlarımı ödemede gecikiyorum.
Bu konuda ne yapabiliriz?
(M.A.)
4857 sayılı İş Kanunun 32. maddesine göre, ücret en geç ayda bir ödenir. Diğer yandan, İş Kanunun 34. Maddesine göre işçi ücretleri ücret ödeme gününden itibaren 20 gün içinde ödenmezse işçi "iş görme borcunu" yerine getirmekten kaçınabilir. İşçilerin iş görme borcunu yerine getirmemeleri halinde iş akitleri çalışmadıkları için feshedilemez ve yerlerine yeni işçi alınamaz. İşverenden herhangi bir ücret alacağı olan bir işçi, bu alacağını 5 yıl içinde mahkemeye başvurarak talep etme hakkına sahiptir. Ancak burada mücbir sebep istisnasını unutmamak lazım. İşveren zora düşmüşse burada haklı fesih de zorlaşacaktır.