Şu "Mobbing" dedikleri olay... Nedir bu tür eylemler? Neden yapılır? Anlamı nedir? Günümüzde mobbing, cinsiyet ve hiyerarşi farkı gözetmeksizin, tüm kültürlerde ve tüm işyerlerinde gerçekleşen bir olgu mudur ve mobbinge maruz kalma riski, herkes için var mıdır?
İnternette şöyle dolaşayım dedim. Araştırarak yazmayı nedense çok seviyorum. Öyle çok bu konuyla ilgili hikaye dinlemeye başladım ki... "YOK ARTIK" diyecek kadar beynimi meşgul etmeye başladı. Yıllardır duyarım, çoğu zaman da umursamam. Belki de başıma gelmediği için ilgi alanıma hiç girmedi. Son zamanlarda ayyuka çıkan birçok olayın altında gizlenen bu olguya bir çomak da ben sokmak istedim.
PSİKOLOJİK ŞİDDET
Günümüzde oldukça sık karşılaşılan, ancak ne olduğu pek bilinmeyen bir kavram olan "Mobbing", sosyal yaşantının olduğu her yerde karşımıza çıkmakta ve üzerinde pek düşünülmeyerek, olağan karşılanmaktadır. Sözlük anlamı olarak ise "Mobbing;(Latince'de; psikolojik şiddet, baskı, kuşatma, taciz, rahatsız etme veya sıkıntı vermek), özellikle hiyerarşik yapılanmış gruplarda ve kontrolün zayıf olduğu örgütlerde, gücü elinde bulunduran kişinin ya da grubun, diğerlerine psikolojik yollardan, uzun süreli sistematik baskı uygulamasıdır" şeklinde tanımlanmaktadır.
Bir taciz türü olarak, daha çok çalışma yaşamında karşımıza çıkmaktadır. Kadınların çok sık karşılaştığı, özellikle cinsiyet ayrımcılığı ile birlikte maruz kaldığı mobbinge bir göz atalım mı? İşyerlerinde bir veya birden fazla kişi tarafından diğer kişi ya da kişilere yönelik gerçekleştirilen, belirli bir süre sistematik biçimde devam eden, yıldırma, pasifize etme veya işten uzaklaştırmayı amaçlayan; mağdur ya da mağdurların kişilik değerlerine, mesleki durumlarına, sosyal ilişkilerine veya sağlıklarına zarar veren; kötü niyetli, kasıtlı, olumsuz tutum ve davranışlar bütünüdür.
EN BELİRGİN ÖZELLİKLERİ
Mobbingin en belirgin özellikleri;
Kasıtlı olarak yapılması, Sistematik olarak tekrarlanması, Uzun bir zamandan beri (En azından altı ay) devam ediyor olması, Çalışanı işyerinden uzaklaştırmayı amaç edinmesi oluşturmaktadır.
Mobbinge kimlerin maruz kaldığı ya da mobbing mağdurlarının kim olduğu sorusuna gelince ise tanımdan da anlaşıldığı üzere, mağdur ekonomik, kültürel, fiziksel veya herhangi yönden daha zayıf olan çalışandır ve psikolojik tacizi yapan ise bazen işveren, bazen amir bazen de bir başka bir işçi olmaktadır.
Özellikle ekonomik kriz dönemlerinde, işverenlerin personel sayısında azaltmaya gitmeleri ve daha az maliyetle yeni elemanların işe alınmak istenmesi veya istenmeyen bir çalışandan tazminat ödenmeksizin kurtulmak için tercih edilen ana yöntem haline gelmektedir. Çok zaman bu yöntem mağdurdan kurtulma amaçlı olarak uygulansa da bazen işverenlerin çalışanları teşvik etmek amacıyla da "Mobbing"e başvurdukları görülmektedir.
ÇIKAR ÇELİŞKİLERİ...
Kavramın temel nedeni, toplu yaşamın olduğu yerlerde oluşan çıkar çelişkileridir.
Bu rahatsız edici yöntemin işyerindeki bir anlaşmazlıkla başladığı düşünüldüğünde, uygulayan tarafın veya tarafların bu rahatsız edici eylemlerine bazen yönetimin veya iş arkadaşlarının da katılması söz konusu olabilmektedir. Sosyal toplumların her kademesinde meydana gelebilecek bu etkileşime en güzel örneklerden biri de, gelin-kaynana arasında yaşanan 'Mobbing'lerdir.
İki tarafı canından bezdiren bu durumlar bazen boşanmaya kadar gidebiliyor. Ne diyelim, sonuç olarak bizi aşan bir sosyal vaka. Teşhisi de, tedavisi de zor olan bu olayın hiç kimsenin başına gelmemesi dileğiyle...