Bu sıralar nereye gitsem "seçimden sonra hayat pahalılığının daha da artacağını" konuşuluyor. Market ve pazar fiyatlarının çok yükseleceği, ürün ve hizmet fiyatlarının tavan yapacağı yönünde kamuoyunda bir algı oluşturuluyor. Bunun adı düpedüz "fırsatçılıktır". Fırsatçılar akbaba gibi 'insanların boğazını nasıl keseriz' diye düşünüyor! Yahu bitmedi şu fırsatçıların aç gözlülüğü! Nasıl bir ticari düşünce var? Pek çok girişimcide ticari ahlak yok onu anladık ama bu kadar da vicdansız olunmaz ki!
Bu zihniyette olan fırsatçılar ürünlerini saklayıp, stokta tutup satmak için seçim sonunu bekliyor. Yazık gerçekten!
Bunlara bir de "Ramazan ayı" fırsatçılığı eklenmiş durumda.
"Vatandaş nasıl olsa alacak" düşüncesiyle özellikle dar gelirlinin halini iyice zorlaştırıyor.
Dar gelirli nasıl sağlıklı beslenecek? Gıdaya erişim zorlaştı. Mesela kırmızı et fiyatları çok yüksek. Şubat ayında iki kere zam geldi.
Evet nakliye, yem, işçilik maliyetlerinin artışını herkes kabul ediyor ancak fahiş seviyelere çıkmak kabul edilebilir değil.
Bu konuda Tarım ve Orman Bakanı İbrahim Yumaklı da bu artışları fırsatçılık olarak görüyor. Yumaklı: "Rekabet Kurumunun ve sektör paydaşlarının açıklamalarına göre bunların herhangi bir maliyet artışıyla ya da üretimin azlığı ya da çokluğuyla açıklanabilir bir yönü yok. Bunun adı fırsatçılıktır. Ramazan öncesi fırsatçılığıdır" diyor. Ayrıca "fırsatçıların tüketicilerden, bu ülke halkının cebinden hiç hak etmedikleri bir geliri elde etmeleri anlamına geldiğini" belirterek, "mücadeleye devam edeceklerini" ekliyor.
KÖKÜ KURUTULMALI
Caydırıcı tedbirlerin daha katı uygulamalarla sonuçlandırılması, ticari ahlakının ihlal edildiği şartlarda daha önemli hale geliyor. Yakın zaman önce Rekabet Kurumu beyaz et sektöründe faaliyet gösteren bazı tanınmış markalara 4054 sayılı Rekabetin Korunması Hakkında Kanunu ihlal ettikleri iddiası nedeniyle ön araştırması karara bağlandı.
Edinilen bilgileri, belgeleri, tespitleri ve bulguları yeterli bulan Rekabet Kurulu; "rekabete hassas bilgi değişiminde bulunmak" suretiyle soruşturma açılmasına karar verdi.
Rekabet ihlali için öngörülen en yaygın yaptırım; para cezası, tazminat ödeme ve hapis cezası. Diğer bir konuda hileli ürün, taklit ve tağşiş. Kıymanın domuz eti veya kanatlı et eklenerek üretilmesi, peynirin margarinden veya süt tozundan yapılması, tereyağına haşlanmış patates eklenmesi, kırmızı pul bibere kiremit tozu eklenmesi, zeytinyağına pamuk yağı konulması ve daha saymakla bitmeyen örnekler... Bu ahlaksızların kökünü kurutmak, lisansını ve vergi numaralarını iptal edip işlerine son verilmesi şart.
EĞİTİM VERİLMELİ
Vergi levhası açacaklar için de sıkı bir eğitim verilmesi işlerini ahlak ve profesyonelce yapmaları için önem taşır.
Ticaret ahlakı, gıda güvenliği, sağlık, finansal okuryazarlık gibi temel dersler, faydalı olacaktır. Ticaret Bakanlığı, TOBB ve Esnaf ve Sanatkârlar Odalarının bu konuda daha iyi fikirleri olacaktır.
Ticari ahlaksızlık hem topluma, hem ülkenin gelişmesine zarar vermekte ayrıca kayıt dışına yol açmaktadır.