Beyaz altına sıra yeni geldi! Gündem çok yoğun olunca konuların önceliği de ona göre değişiyor.
Artık tekrar tekrar söylemeye gerek yok.
Pamuk, Türk tarımının beyaz altını.
Genelde çiftçimiz kendi ürettiği her ürüne 'stratejik ürün' gözüyle bakar ama pamuk yarattığı etki alanıyla gerçekten yüksek katma değerli bir ekonomik değer. Pamuk üretiminde dalgalanmalar devam ediyor ancak galiba üretici bu yıl biraz para kazanacak. Şu an itibarıyla durum onu gösteriyor. Tabii asıl olan çiftçinin reel gelirindeki artışın istikrarlı ve sürdürülebilir olması. Bugün pamuk üretiminde maliyet, girdi fiyatları ve borsa satışları gibi konulara girmiyorum. Farklı bir bakış açısı olsun. Bu yazıda, "İyi Pamuk" kavram ve uygulamasını gündeme getirelim.
IPUD NEDİR- Türkiye'de sürdürülebilir pamuk üretimi ile ilgili çalışmalar 2013 yılında İyi Pamuk Uygulamaları Derneği (IPUD)'nin kurulması ile kurumsal bir kimlik kazanarak başladı. Bugün İzmir'den Diyarbakır'a kadar pamuk üretilen birçok ilde "İyi Pamuk - Better Cotton" lisanslı sürdürülebilir pamuk üretimi yaygınlaşarak devam ediyor. Peki "İyi Pamuk" ve "IPUD" nedir? İyi Pamuk, üretimin hem verimli hem de çevreye ve çalışanlara daha az zararlı olması olması anlamına geliyor.
IPUD ise, kendisini şöyle tanımlıyor; sürdürülebilir pamuk üretimini çevresel, sosyal ve ekonomik yönleriyle ele alan ve bütünsel bir yaklaşım olan İyi Pamuk (Better Cotton) Standart Sistemi'nin Türkiye'deki uygulayıcısı...
Yanı sıra uluslararası bir kuruluş olan BCI yani Better Cotton Initiative var. BCI da İyi Pamuk modelinin kurucusu, küresel boyutta uygulanması ve yürütülmesinden sorumlu olan kuruluş. İşin özünde BCI, kâr amacı gütmeyen küresel bir organizasyon ve dünyadaki en büyük sürdürülebilir pamuk programı.
SÜRDÜRÜLEBİLİRLİK HEDEFİ
Şimdi bu genel bilgilerden sonra gelelim, IPUD'un geçtiğimiz günlerde yapılan genel kurulunda başkanlığa seçilen Fuat Tanman'ın köşemize gönderdiği açıklamalara...
Fuat Tanman, Sökeli köklü bir aileden geliyor.
İyi eğitimli bir önder çiftçi. "Sürdürülebilir pamuk üretiminin artırılması için kendi ulusal sürdürülebilir pamuk standardımızı oluşturmalı ve bunun mevcut uluslararası standartlar ile eşdeğerliğini sağlamalıyız," diyen Tanman, "Bu ulusal standarda uyumlu üreticilerimizin ilave destekleme politikaları ile teşvik edilmesi dönüşümün hızlanmasını sağlayabilir. Destekleme politikalarından tarımsal eğitim ve yayıma kadar tarımsal her politikanın ana eksenini sürdürülebilirlik oluşturmalıdır. Bunlara ek olarak tarımda etkin su kullanımını sağlayacak altyapı yatırımları, teknoloji ve sürdürülebilir enerji kullanımının yaygınlaştırılması, tarımsal ilaç kutuları gibi kimyasal atıkların çevreye verdiği zararları engelleyecek sistemlerin kurgulanması gibi birçok konu hızla uygulama aşamasına getirilmelidir," ifadesinde bulunuyor.
ÜRETİMDE DÖNÜŞÜM
Fark etmişsinizdir, Tanman ısrarla, "Sürdürülebilirlik" kavram ve uygulamalarına dikkat çekiyor. Tanman, "Mevcut olan pamuk üretimimizin ve ihtiyaç duyulan üretim artışının muhakkak surette sürdürülebilirlik standartlarına uygun olacak şekilde kurgulanması şart," diyor ve şu uyarıyı yapıyor: "Aksi takdirde ya mevcut pazarlarımızı kaybedeceğiz ya da bu standartlara haiz pamuk yetiştiren ülkelere bağımlılığımızı devam ettirmek zorunda kalacağız. Zaten ekonomik gerekçesi de kalmayan yüksek maliyetli ve çevreye zarar veren konvansiyonel pamuk üretim modelinden daha sürdürülebilir ve izlenebilir modele geçişi daha yaygın bir biçimde sağlamamız gerekiyor.
Bu bağlamda 'İyi Pamuk Standardı' sıradan bir sertifika programı olarak değil, topyekün bir dönüşüm hareketi olarak değerlendirilmelidir." Sonuç itibarıyla, halen ülke genelinde 2856 çiftçi, lif olarak 105 bin ton "İyi Pamuk" üretiyor. Samimi dileğimiz, bu rakamların giderek artması. Çünkü, "İyi Pamuk" iyi tarım demek.