• BUGÜNKÜ YENİ ASIR
  • BIST 78.384,78
    EURO 4,4760
    USD 3,8608
    GBP 3,8608
    CHF 3,8608
    JPY 3,8608
İlk Atatürk büstü ŞENOL KANTÜRK

İlk Atatürk büstü

senol.kanturk@yeniasir.com.tr Tüm yazıları
Giriş Tarihi: 30.04.2023, 00:00
Cumhuriyet’in ilk yıllarında Bornova Ziraat Mektebi müdürlüğü yapan Abidin Ege’ye gönderilen bir tebrik kartını araştıran koleksiyoner Bedri Cumhur Doğu, Türkiye’nin ilk Atatürk büstünün İzmir Bornova’da açıldığı bilgisine ulaştı... 1923 yılının Haziran ayında Karşıyaka Çarşı Banka Sokağı'ndaki kulüp binasının açılması ile, semtin tek kulübü olan Karşıyaka Gençler Birliği'nden başka bir kulüp daha kuruldu. Yeşil Yuva Spor Kulübü. Maksad-ı teşkili yani kuruluş maksadı spor, idman ve beden terbiyesi olan Yeşil Yuva, kısa bir süre sonra Karşıyaka İdman Ocağı ismini alacaktı. Araştırmacı Bedri Cumhur Doğu, İdman Ocağı kulübüne ait birçok belge, çeşitli fotoğraf ve dökümanları ilk kez ortaya çıkardığı araştırmalarından sonra, koleksiyonuna yeni kattığı bu önemli belgenin detaylarını Yeni Asır ile paylaştı. Bedri Cumhur Doğu, Karşıyaka Spor Kulübü tarihinin, Türkiye Cumhuriyeti'nin tarihi demek olduğunu belirterek bu araştırmada Kulübe onlarca genç yetiştirmiş, semtimiz ve hatta İzmir'in Cumhuriyet sonrası kurulan kulüplerinden, Karşıyaka İdman Ocağı'na ait tarihi bir belgeden bahsetti.



ABİDİN EGE'YE BAYRAM TEBRİĞİ
Doğu, araştırmanın detaylarını şu sözlerle aktardı: "Koleksiyonuma yeni kattığım nadir ve önemli bu belgeyi, araştırmalarım sonucu aydınlatınca, belgenin önemi olduğu kadar, belgenin gönderildiği kişinin de önemini aktarmanın doğru olacağını düşündüm. İzmir'in kurtuluşu sonrası kurulan kulüplerimizden, semtimizin ikinci kulübü İdman Ocağı'na ait bayram tebrik kartı, koleksiyonumun nadir parçaları arasına girdiğinde, bu önemli belgenin arkasındaki eski Türkçe yazıyı görmemiştim. Belgenin ön tarafında matbu yazı ile Arap harfli Türkçe; "İdman Ocaklı kardeşleriniz bayramınızı bütün kalbiyle tebrik eder" yazılı iken, kartvizit boyutundaki bayram tebrik kartının sağ üst köşesinde yine eski Türkçe "Karşıyaka İdman Ocağı, tesisi (kuruluşu) 1339(1923)" yazılıydı. Dönem spor kulüpleri kurumsallaştıkça, bu tarz matbu belgeler kullanmakta olduklarını biliyorduk, ancak bu nadir belge, Karşıyaka ve İzmir spor tarihinde gün yüzüne ilk kez çıkıyordu. Bayram kartını, arkasındaki eski Türkçe el yazısını görmeden bir müzayededen satın almıştım. Arkasında bulunan el yazısı ile ithaf edilmesinin önemi ise, kentimiz ve ülkemizin önemli yöneticilerinden birisine ithafen yazılmasından kaynaklanıyordu. Gâzi Mustafa Kemal Atatürk'ün, henüz savaştan yeni çıkmış, birkaç ay önce işgalden kurtulmuş İzmir'e
ve ülkemize kazandırdığı okullardan belki de en önemlisi Bornova Ziraat Mektebi'ydi. 1923 yılında, Yeni Türkiye Cumhuriyeti'ne tarımsal modernleşme ve modern eğitimli gençler yetiştirme arzusuyla, Atatürk'ün kurduğu ziraat mektebinin ilk eğitimcilerinden olan, ziraat mektepli gençleri Karşıyaka İdman Ocağı'na kazandıran kıymetli müdürü M.Abidin Ege'ye ithaf edilmiş belgenin arkasında şöyle yazılıydı: "Ziraat mektebi müdürü Abidin bey efendi ağabeyimize." Belge, Abidin Ege'ye gönderilmişti.






MUZ YETİŞTİRİLMESİNE ÖNCÜ OLDU
Abidin Ege (1893-1962) İzmir'de doğdu, ilk ve orta öğrenimini şehrimizde tamamladı. İstanbul'daki Halkalı Ziraat Mektebi'ni 1913'te birincilikle bitirerek öğretmenlik yapmaya başladığı sırada askere çağrıldı. Birinci Dünya Savaşı boyunca tuttuğu günlükleri neşredilmiştir. Çanakkale, Irak ve İran cephelerinde görev yaptı. Mütarekenin ardından Bursa Ziraat Mektebi'ndeki görevine döndü. 1922'de ileride Ege Üniversitesi Ziraat Fakültesi'ne dönüşecek olan İzmir Ziraat Mektebi'ne atandı. Bu okulun gelişmesine katkıda bulundu. 1927'de mesleki eğitim için Almanya'ya gönderildi. 1929'dan sonra Tarım Bakanlığı'nda da çalışmaya başladı. Ziraat vekaleti genel müdürlüğü yaptı. Yafa portakalı ve muzun ülkemizde yetiştirilmesi için öncü çalışmalara imza attı. Bir mesleki eser kaleme aldı. 1944'te Denizli milletvekili olarak parlamentoya girdi ve iki dönem görev yaptı. 1953'te dinlenmek üzere İstanbul'a taşındı ve dokuz yıl sonra vefat etti.



TÜRKİYE'NİN İLK GÂZİ HEYKELİ
"Türkiye'nin büyük dahi ve halaskârı, Türk çiftçisinin ulu rehberi, Cumhurreisimiz büyük Gazi Mustafa Kemal Paşa hazretlerinin İzmir Ziraat Mektebi'ni teşrifleri hatıra-i şükranıdır. Haziran 1926" Türkiye'de dikilen ilk Gâzi heykelinin kaidesinde bu cümleler yazılıdır. Ekim 1926'da Sarayburnu'nda açılan Gâzi heykelinin ilk rekz edilen, yani dikilen heykel olduğu haberlerinden sonra, Ziraat Mektebi Müdürü Abidin bey, bir telgraf çekerek, Gâzi Paşa'nın bizzat şereflendirdiği Bornova Ziraat Mektebi'nde bu tarihten yaklaşık 4 ay önce açıldığı bilgisini yerel ve ulusal basına aktarmıştır. Heykel sanatçısı Heinrich Krippel tarafından üretilen ilk Gazi heykeli, Ziraat Mektebi Müdürü tarafından Abidin Ege tarafından bizzat Atatürk huzurunda açılmıştır. Karşıyaka gençleri tarafından bayram tebriki yollanan Abidin Ege, ülkemizin medar-ı iftiharı, Türk ziraat ve tarımı için çok önemli bir kişisiydi. Mektepli öğrencileri yetiştiren İdman Ocağı kulübümüz sporcularının ise böylesine önemli bir öğretmenin eğitim ve öğretiminden geçtiği su götürmez bir gerçek olarak tarihi belgede yerini alıyor. Eğitimin önemini aktaran Ulu Önder'imiz'in buyurdukları gibi; "İlim ve fen çalışmalarının merkezi okuldur. Bundan dolayı okul lazımdır. Okul adını hep beraber hürmetle, saygıyla analım." Merhum öğretmenimiz Abidin Ege'yi de bu vesile ile rahmet ve minnetle anıyoruz.
Yasal Uyarı: Yayınlanan köşe yazısı/haberin tüm hakları Turkuvaz Medya Grubu’na aittir. Kaynak gösterilse veya habere aktif link verilse dahi köşe yazısı/haberin tamamı ya da bir bölümü kesinlikle kullanılamaz.
Ayrıntılar için lütfen tıklayın.
GÜNÜN YAZARLARI
SON DAKİKA