Tütün ve Tekel'in benim hayatımda çok önemli yeri vardır.
Tütün tarlasında doğdum, büyüdüm tütüncü bir ailenin çocuğuyum.
Tütün dediğin, dibinden ucuna uykusuz geçen geceler demektir.
Sonra bu işin uzmanlığını, 4 yıl Tütün Eksperliğini okudum. İki yıl özel sektörde 15 yıl Tekel'de olmak üzere toplam 17 yıl yurdun çeşitli bölgelerinde tespit, tesellüm ve işletmelerde yönetici idareci olarak çalıştım.
Tekel Türk tütüncülüğünün ve tütün üreticisinin en büyük güvencesiydi.
Tekel'in özelleştirme sürecinde mensubu olmaktan onur ve gurur duyduğum Tütün Eksperleri Derneği büyük mücadele vermiştir. Üyelerinin tamamı memur olmasına rağmen hiçbir siyasi amaç gütmemiştir. Amacı sadece Türk Tütüncülüğü, tütün üreticisi ve Tekel olan Dernek, bütün taraflardan tütün ekici birlikleri, sendikalar, ziraat odalarından daha çok mücadele vermiştir. Tütün Eksperleri Derneği göstermiş olduğu bu mücadeleyi onur ve gurur madalyası olarak göğsünde taşımaktadır.
4733 sayılı yasa ile çıkarılan açık arttırmaya dayalı alım sistemi bugüne kadar sadece genel üretimin % 1'ine uygulandı. Tütün ekicisi sözleşmeli alım ile yabancı şirketlerin inisiyatifine bırakılmıştır.
Şimdi kamuoyunda Torba Yasa olarak bilinen Kanun tasarısında Tütün ve Tütün Mamulleri Piyasasına ilişkin olarak 4733 sayılı Kanun'un bazı maddelerinde değişiklik yapılması öngörülmüştür.
Tütün Eksperleri Derneği yasanın maddeleri ile ilgili kapsamlı basın açıklaması yaptı. Bence bu yasa da, Türkiye piyasasında şu anda el altından satılan ısıtmalı sigarayı yasal hale getirmektedir. Bu sistem Dünyada sigara tüketimini tamamen değiştirmektedir. 1 sigara 23- 24 nefeste bitiyor. Yarısı sıkıştırılmış tütün bu özel üretimin yarısı filtre ve 12-13 nefeste bitiyor. Bu ürün etrafa koku ve duman vermiyor. 2050 yılına kadar sigaranın yerine bu getirilecek.
İçerisinde 0.2 gram tütün bulunmakta.
Türk ve Dünya tütüncülüğünde değişime yol açacak. IQOS diye bir makine, sigara tütününü yakmıyor, 250 derecede ısıtılıyor, % 95 zararı azaltılmış bir ürün, ihtiyacımız olan nikotini vücuda alıyor zararlı maddelerin vücuda girmediği iddia ediliyor.
Değişik bir sistem. Sigara şirketleri ürünün daha az zararlı olduğunu iddia etse de henüz bunu onaylamış bir sağlık otoritesi yok. Ürün sonuçta kimyasal. İngiliz araştırma kuruluşları bu ürünün ölümcül zararlarının anlaşılması için en az 10 yıl geçmesi gerektiğini açıkladılar.
TÜRKİYE'DE ÜRETİLECEK
Yasa, Türkiye'de 2 milyar adet üretilen ürünlerle aynı markadan olan ürünlere ithal izni veriyor. Şirketin ısıtmalı sigaranın kendisini değil, piyasada aynı sigara gibi satılacak olan yoğunlaştırılmış tütün kapsüllerini aynı isimle Türkiye'de üreteceği, ancak bu tütünleri ısıtacak olan makineyi yurtdışından ithal edeceği belirtiliyor.
Hatta şirketin Maliye'ye kapsülleri Türkiye'de üretmek için yatırım sözü verdiği ifade ediliyor. Ancak asıl pahalı olan kapsüller değil, tanesi 50 ile 75 euro arasında olan ısıtma makinesinin kendisi.
Son söz; Bu durum Türkiye'de sigara ile mücadelenin kazanımlarını sıkıntıya sokacak bir adım olarak görülebilir. Tütün tüketme alışkanlığını hızlandıracak, cazibe oluşturacağı için sigaraya başlama yaş oranını yükseltecektir.
Zira bu cazibeli alet sigarayı başlatmayı öne çekebilir. Bu aleti burada üretilmesine bu yasa engel değil. Yasa kapsüllerin burada üretilmesinin önünü açmaktadır. 1986 yılında dönemin iktidarı tarafından bir gece yarısı çıkarılan yasa ile hiçbir bedel ödenmeden koskoca ülkenin sigara pazarı yabancı sigara pazarına açıldı. Aynı şekilde Torba Yasa ile bu kapsüller burada üretilecekse, genç nüfusun yeni tüketicilerin oluşmasını, sigara tüketiminin arttırılmasını ve özendirilmesini yasada önleyici tedbir ve koşulların alınması gerektiğini düşünüyorum.