Küçük yaşlardan itibaren kafası cinsellikle ilgili yalan yanlış bir sürü bilgi ile doldurulan pek çok kadın, evliliğinin ilk gününde vajinismus sorunu ile yüzleşiyor. Bu durum aylarca, hatta yıllarca sürebiliyor. Zaman ilerledikçe evlilik de zarar görmeye başlıyor. Oysa vajinismus 5-6 seansta, yüzde yüze yakın oranda çözümlenebilen tamamen psikolojik bir sorun. Doğru zamanda doğru yerden yardım alınırsa, eşler de evlilik de zarar görmüyor. Psikolog Dr. Belgin Torucu, vajinismus ile ilgili sorularımızı yanıtladı.
-Vajinismus nedir?
Vajinismus; kadında vajeni kaplayan dış perineal kasların üçte birinde meydana gelen istemsiz kasılmadır. Bu istemsiz kasılmalar cinsel ilişkiye girmeyi engeller veya zorlaştırır. Kasılmaya rağmen cinsel ilişkiye girmek kadında şiddetli ağrı, hatta yırtılmalara sebep olabilir.
YANLIŞ İNANÇLAR SEBEP OLUR
-Cinsel birleşme ile ilgili korkutucu söylemler vajinismusu körükler mi?
Vajinismusun en önemli sebeplerinden biri bu. Etraftan duyulan "Çok acıdı", "Çok kanama oldu", "Hastanelik oldu", "Dikiş atıldı, kanama durmadı" gibi söylemlerin cinsel ilişkiye bağlanması genç kızlarda ilk cinsel birleşmede mutlaka canlarının yanacağına dair bir yanlış inanç oluşmasına neden oluyor.
-Oysa tek sebep kasılma diyorsunuz
Ülkemizde aslında çoğu cinsel ilişkide bir ağrı sızı tanımı var; ve bu ağrı tarifi hafiften şiddetliye doğru uzanır. Bunun nedeninin kasılma olduğunu bilmemiz gerekiyor. Sağlıklı bir cinsel ilişkide böyle travmatik olaylar olmaz.
-Vajinismus için yüzde yüz "psikolojik bir rahatsızlıktır" diyebilir miyiz?
Vajinismus; hiçbir anatomik sorunu olmayan bir kadının sadece korku ve kasılmaya bağlı olarak cinsel ilişkiye girememesidir ki bu durumda yüzde yüz psikolojik bir sorundur.
Kadında kasılma, korku ve kaygı yoksa, vücudunu rahat kullanabiliyorsa, bacaklarını, vajenini kasmıyorsa ama buna rağmen cinsel ilişki gerçekleştirilemiyorsa o zaman anatomik bir sorun aranmalıdır.
15-20 GÜN BEKLENEBİLİR
-Yeni evli bir çift, cinselliğin kendiliğinden gerçekleşmesi için ilişkiye biraz zaman verebilir mi?
Tabii ki 15-20 gün zaman verilebilir. Çiftlerin birbirine alışma süresi vardır. Daha evvel birlikteliği denememiş, yeni evlenmiş çiftin 15-20 gün beklemesi doğaldır. İlişki zedelenmiyorsa bir ay da beklenebilir. Bu süreçte çift kendiliğinden o doğallığı bulabilir. Öte yandan her denemede kavga çıkıyorsa, kadının korkuları çok fazla ise üç günlük evlilikte bile çift tedaviye alınsın derim.
EĞİTİM VE UYGULAMA
-Vajinismus terapi ile nasıl tedavi ediliyor?
Vajinismus tedavisinde "bilişsel davranışçı terapi" uygulanır ve burada danışan da sürece aktif olarak katıldığı için tedavi kısa sürer. Vajinismus eskiden "psikanalitik terapi" ile çözülmeye çalışılırdı ve sorunun kökenine inmek için danışanın geçmişine ağırlık verilirdi. Dolayısıyla daha uzun süreli bir terapiydi. Bilişsel davranışçı terapide; "Şimdi, burada bu sorunun ortadan kalkması için ne yapılabilir?" mantığı ile yola çıkılır. Vajinismusun en önemli sebeplerinden biri, cinsel bilgi eksiği ve yanlış bilgiler. Bu nedenle cinsellikle ilgili yazılı ve görsel açıdan doğru bilgiler vererek başlıyoruz. Anatomik bilgilenme için görsel malzemelerden yararlanıyoruz. Cinselliğin doğası, vajinanın yapısı, erkek cinsel organı ile ilgili bilgiler çok basit bir dille, kişinin bilmesinin yeterli olduğu noktaya kadar öğretiliyor. Daha da önemlisi cinsellikle ilgili birtakım yanlışların yerine doğrular veriliyor.
Bu işin eğitim kısmı.
Daha sonra görsel olarak verdiklerimizi kendi bedeninde tanıma aşaması başlıyor. Yani hastanın kendi vücudunu ve vajenini ayna karşısında incelemesi, rahatlıkla dokunabilmesi gibi birtakım egzersizler var.
Ayrıca vajinismusun temelinde yer alan kasılmaları gidermek için birtakım gevşeme ve nefes egzersizleri öğretiliyor. Danışan, vajeni ve vücudunu gevşetme egzersizlerini rahat yapabilir hale gelince de korku ortadan kalkıyor. Dolayısıyla da iyileşme gerçekleşiyor. Tüm bunlar aşağı yukarı 5-6 haftalık bir süreç içinde gerçekleşiyor.
-Çok zor vakalarla karşılaşıyor musunuz?
Elbette. Ama zor vakalar tedavi olamaz diye bir durum yok. Eğer hastada 2-3 seansta hiçbir ilerleme yoksa terapist kendi yeterliliğini sorgulamalı.
KADIN EŞİNİ İSTEMİYORSA...
-Eşi ile birlikteliği reddeden vajinismus hastası bir kadın iyileşebilir mi?
Eş reddinin olup olmadığını terapistin ilk görüşmede çok iyi değerlendirmesi gerekir. Eğitim düzeyi ne olursa olsun, vajinismus'ta iyileşme kadının kocasına verdiği bir hediye gibi algılanıyor. "Kendim için iyileşmem gerekiyor" diyen hastam çok azdır. Sonuçta iyileşmek eşe hediye ise, eş reddi yaşayan bir kadın bunu niye yapsın? Zaten eş reddi varsa bu kadını tedavi etmeye çalışmak, etik de değildir.
-Kadının eğitim düzeyi vajinismus tedavisinde başarıyı etkiler mi?
Okur yazarlığı olan bir kadınla üniversite mezunu bir kadının, bilişsel davranışçı terapiyi algılama biçimi elbette farklı. Eğitimli kadın terapideki satır aralarını daha iyi okuyor. Ayrıca ev ödevi ve egzersizlerin neden verildiğini de daha iyi kavrıyor. Bunlar terapiste bir konfor sağlıyor. Buna karşılık eğitimli kadının her türlü psikolojik sıkıntı konusunda "Neden ben?" şeklindeki sorgulamaları daha fazla. "Eğitimim bu kadar yüksekken bunu niye yaşadım?" diyebiliyor. Ama bırakın eğitimli kadını, kadın doğum uzmanı bir kadının bile vajinismus olabileceğini öğrendikleri zaman bir miktar rahatlama yaşıyorlar.
Anlayışlı eşler seçiyorlar!
-Terapilere eşlerin birlikte katılımı şart mı?
Eş varlığı terapiyi kolaylaştırır. Bazı erkekler "Sorun eşimde" diyerek topu kadına atar ya da cinsel konularda konuşmak erkeği sıkabilir. Hiç yüzünü görmeden eşlerini iyileştirdiğimiz beyler oldu. Tedavi başarısında eşin de devrede olması, karısına katkıda bulunması, yüreklendirmesi sıkıntıyı paylaşması çok önemli. Vajinismus vakalarında şaşırtıcı oranda eş desteği fazla. Şaşırtıcı oranda diyorum, genelde daha olumsuzu beklenirse de büyük bir oran eşine destek oluyor. Bazen hanımlardan daha meraklı ve istekli olduklarını gözlemliyorum. Bunu da şuna bağlıyorum; sanki vajinismuslu kadın tamamen bilinçdışı olarak, bu sorunu yaşayacağını hissediyor ve bu konuda en anlayışlı eşi seçmeyi başarıyor.
Acının nedeni kasılma
İlk cinsel birleşmede canının yanacağına inandırılan kadın, bu korkuyla kasılıyor. Kasılmaya rağmen ilişki gerçekleşirse, ağrı meydana geliyor. Bu kasılma, ilişkiden kaçacak boyuta gelirse vajinismus ortaya çıkıyor
Herkes iyileşse ben iyileşmem...
Vajinismus hastaları ortak bir dil kullanıyor. Çünkü duyguları ortak.
Bu duyguların başında korku geliyor. Bu korkunun sebebi de küçük yaşlardan itibaren duyduğu "İlk gece mutlaka canın yanacak" gibi yanlış bilgilendirmeler. İkinci ortak cümle "Herkes iyileşse bile ben iyileşmem".. Umutsuzluk bu kadınların bir diğer ortak yanı. Hemen hepsinin ortak kullandığı bir başka cümle "En basit kadınlık görevimi bile yapamıyorum" cümlesi. Bu kadınlar kendilerini eksikli ve suçlu gibi görüyor ne yazık ki. Bu nedenle, kocasının başka bir kadına gitmesini, hatta çocuk yapmasını anlayışla karşılayan, eşi kendisini bu "eksiğine rağmen" boşamadığı için minnet duyan kadınlar tanıdım.
Vajinismus tedavisi için çiftte aranan koşullar şunlar:
* Çiftin cinsel yaşamını etkileyecek herhangi bir fiziksel nedenin olmaması (Çeşitli hastalıklar veya aile büyükleri ile aynı evde oturma gibi)
* Şiddetli evlilik çatışması olmaması ve cinsel tedaviye her iki tarafın da istekli olması