Euro bölgesi ülkelerindeki yoğun siyasi ve ekonomik gündem, ABD ekonomisinin mehter takımı gibi iki adım ileri, bir adım geri gitmesi ve Çin'in büyüme hızı konusundaki belirsizlik küresel ekonomiye bir türlü nefes aldırmıyor. Bu yüzden, adeta kavşak noktasına gelmiş olan ekonomiler için hem iyi hem de kötü senaryolar duruyor önümüzde. Daha açık bir ifadeyle, Yunanistan'da tasarruf önlemlerinin devamını sağlayacak yeni hükümetin kurulması, İspanya bankalarının sermayelerinin güçlendirilmesi, İtalya'nın devreye girmemesi, ABD ekonomisinin ağır aksakta olsa büyümesi, tabi Çin ekonomisinin de. İyi senaryoya işaret ediyor. Tersi durumda kötü senaryo oynanacak.
İyi senaryo ile başlayalım...
Yunanistan'da seçimler sonuçlandı. Siyasi yelpazenin merkez sağında yer alan Yeni Demokrasi Partisi (ND) yüzde 29.5 oy ile en fazla sandalyeye sahip oldu. Bu hafta hükümeti kurmaya çalışacak. Radikal sağcı SYRIZA ve sosyalist POSOK koalisyon için adaylar. Çok büyük olasılıkla Samaras kurduğu hükümet ile daha önceden uygulamaya konan tasarruf önlemlerini sürdürmeye çalışacak. Zaten, muhalefetteyken de, Yunan Parlamentosu'ndan geçen pakete imza atıp onay vermişti. Hükümet sonrası, Yunanistan'ın karar vermesi gereken önemli bir konu olacak. Euroda kalma yada Drahmiye dönüş kararı verecekler. Samaras aslında yanıtı şimdiden veriyor, Yunanistan euro ile devam edecek yola... Bu durumda, doğal olarak Yunanistan Avrupa'nın aldığı veya alacağı kolektif tedbirlerden yararlanmayı sürdürecek.
ABD SAKİN
Merkez bankaları seçim öncesi teyakkuz durumuna geçmişlerdi. Seçim sonuçları beklendiği gibi çıkmazsa hemen piyasalara likidite vereceklerdi. Hale bakar mısınız? Hani, tekerlekleri açılmayan uçağın inişe geçmeden önce pistin hazırlanması gibi. Sanki likidite her şeyi çözecek. Zaten ekonomilerin ve piyasaların bu noktaya gelmesinin nedeni likidite değil mi? Neyse, gerek kalmadı likiditeye.
İspanya'ya birkaç haftadır değiniyorum. 100 milyar euro için başvuru yaptılar. Henüz koşulları belli olmayan alacakları yardım ile İspanya, bankalarını mali açıdan güçlendirmeye çalışacak. İş, bankaların sermayelendirilmeleri ile bitmiyor. Yüklü itfaları da başarıyla atlatması gerekiyor İspanya'nın.
ABD ekonomisinin şu an için büyüme hızı yüzde 1.9'lar seviyesinde. Yıl sonu büyüme beklentisi ise yüzde 2.1. İşsizlik oranı da halen yüzde 8.2'de. Nisan sonu itibariyle enflasyon oranı yüzde 2.3, 2012 tahmini yüzde 2.1 düzeyinde. Vurguladığımız veriler gerçekleşirse ABD ekonomisinin küresel ekonomiye fazla zarar vereceğini söylememiz mümkün olmaz. Tabii, büyüme hızı ve enflasyonun yüzde 2'leri koruması durumunda, FED'in 3'üncü parasal genişleme operasyonu da suya düşer. Hemen ekleyelim, Obama'ya siyasi destek amaçlı likidite enjeksiyonu yapma olasılıkları devam ediyor.
İYİ SENARYO HAKİM
Çin ise son çeyrekte yüzde 7.4 büyüdü. Bu yılki hedef yüzde 8.2, 2013 yılında da yüzde 8.4. Yüksek nüfusuna karşın işsizlik oranı halen yüzde 4.1'lerde. Kısacası, şimdilik Çin'de de kısmen işler yolunda gidiyor.
Yukarıdaki gelişmeler iyi senaryoyu geçerli kılacak küresel ekonomi için. İyi senaryo nedir derseniz, bence gelişmiş ekonomilerdeki sorunların 2008 krizinde olduğu gibi gelişmekte olan ekonomilere sıçramaması. Ya da kötü senaryo sıçraması şekilde de yanıt verebiliriz.
G-20 toplantısı dün Meksika'da start aldı. 20 sanayileşmiş ve gelişmekte olan ülke üst düzey yetkilileri bir araya geliyorlar, küresel ekonomiyi biraz daha düzlüğe çıkarmak için. Üzerinde konuşulacak konuların başında, borç yükünün fazla olduğu ülkelerde bütçe disiplinin sağlanması, gelişmiş ülkelerin büyüme hızlarının biraz yükseltilmesi, sorunlu ülkelerin tahvillerinin satılması ve faiz oranlarının makul seviyelerini koruması geliyor.
Gerek siyasi gerekse ekonomik gelişmeler biraz daha somutlaşana kadar piyasalarda aşırı tepki oluşmayacak gibi görünüyor. Çünkü, iyi senaryo için beklentiler ağırlıkta.
