Mali konularla ilgili düzenleyici otoriteler bir araya gelerek "Finansal Erişim, Finansal Eğitim, Finansal Tüketicinin Korunması Stratejisi ve Eylem Planları" hazırladı. Hazine Müsteşarlığı, SPK, BDDK, TCMB ve TMSF çalışanlarından oluşturulan "Finansal İstikrar Komitesi" hem mevcut durumu değerlendiren hem de ileriye yönelik atılması geren adımları kapsayan güzel bir rapor yayımladı Resmi Gazete'de...
Mevcut durumdan göze çarpan tespitlerle başlayalım...
* Bireyler önemli finansal kararlar verecekleri zaman ilk olarak tanıdıkları insanlara, ikinci olarak finans profesyonellerine danışıyorlarmış. Aynı zamanda para idaresinin farklı yönlerine ilişkin daha fazla bilgi sahibi olmak ister miydiniz?" sorusuna ise katılımcıların yüzde 59'u "Hayır" cevabı vermişler. Aslına bakarsanız ne fazla bilgiye ne de profesyonele ihtiyaçları var. Çünkü, bozuk plak gibi 2008 krizinden bu yana aynı şeyler etrafında dönüp duruyoruz. TV'lerdeki ekonomi programlarında aylarca, yıllarca söylenenleri sadeleştirseniz 15 dakikaya sığar. FED şunu yaptı, TCMB bunu yaptı...
ŞEHİRDE HARCAMA
* Borç alınan kaynaklar arasında aile ve yakın tanıdıklar ilk sırada yer alıyormuş. Bütçe yönetiminde, kırsal kesimde yaşayan ve düşük gelir grubundakiler zorunlu olmayan harcamalara girmekten çekinirken, şehirde yaşayan ve yüksek gelir grubundakiler ise zorunlu olmayan harcamalara daha fazla yönelebiliyorlarmış. Bunun sonucunda da kırsalda tasarruf, şehirlerde ise harcama eğilimi yüksek çıkmış.
* Gelecek için yapılan finansal planların vadesi sorulduğunda katılımcıların yarısı 6 aydan kısa vadeli planlar yaptığını beyan etmiş. Finansal ürün seçimine ilişkin olarak katılımcıların çoğunluğu güvenilir ve bilinen finansal ürünleri tercih ediyormuş.
* Finansal ürün kullanmayanların çoğu, neden olarak, ihtiyaçlarının olmadığını belirtmiş. İlginç değil mi?
Finansal İstikrar Komitesi'nin hazırladığı 2014-2017 yıllarını kapsayan ve 2 aşamadan oluşan eylem planının ana hatları ise şöyle...
Planın birinci sacayağı finansal eğitim... Öncelikle gencinden yaşlısına, çalışandan çalışmayana, ortaöğretimden üniversite mezununa, kamu çalışanından özel sektör çalışanına kadar geniş yelpazeden oluşan hedef kitleye SPK öncülüğünde finans eğitimleri verilecek. Hedef hem yatırımcı tabanını genişletmek hem de finansal farkındalığı artırmak... Eğitimlerde tabii ki odalar ve üniversitelerde konferans ve seminerlerle yer alacak.
TÜKETİCİNİN KORUNMASI
İkinci sacayağı ise finansal tüketicinin korunması... Planda bazı ilkeler belirlenmiş. Bu ilkeler ile düzenleyici ve denetleyici çerçeve, gözetim kuruluşlarının rolü, tüketicilere eşit ve adil şekilde davranılması, finansal hizmetlere ilişkin açıklamalar ve şeffaflık, hizmet sağlayıcıların ve yetkililerin mesleki sorumluluğa sahip olmaları, tüketici varlıklarının hile ve suistimale karşı korunması, tüketici bilgilerinin ve gizliliğinin korunması hedeflerine ulaşılması planlanıyor. Sonuçta Finansal tüketicilerin finansal ürün ve hizmetlere ilişkin bilinçli tercih yapmaları ve hak arama yollarını bilmeleri sağlanacak.
Geniş katılımla ve yoğun emekle hazırlanan "Eylem Planı" gerçekten finansal piyasaların sağlıklı işlemesi ve derinleşmesi için gerekliydi. Umarım plan kağıt üzerinde kalmaz ve raftaki yerini almaz.
