Bir türlü yön bulamayan piyasalar sonunda yazın bittiğini piyasalarda esen sıcak havanın sona erdiğini ve nihayet sonbahara girdiğini kabul etmiş gibi görünüyor. Gerçekten tansiyon bir türlü düşmüyor. Borsa 83 bini aşamıyor, çünkü momentum iyice düştü, dolar tırmanışını sürdürüyor, faizlerde de borsada olduğu gibi yüzde 9'larda direnç oluştu, altına inse bile hızlı bir şekilde yeniden 9'lara geliyor.
Bu resmin nedenlerine göz atalım, ardından devamlılığını sorgulayalım...
Öncelikle şu gerçeğin altını çizmemizde fayda var... Sadece Türkiye piyasalarının değil, gelişmekte olan piyasaların genel sorunu belirsizlik ve bunun neden olduğu tedirginlik. Nedeni malum, Amerika Merkez Bankası FED'in bir türlü karar veremediği faiz artırımının beklenenden daha kısa süre içinde geleceği yönündeki tahminler para akımlarının yönünü değiştiriyor. Faizlerin doların getirisini artıracak şekilde yönlendirilmesi ile ABD tahvillerinin getirileri ile gelişmekte olan ülke tahvillerinin getirileri arasındaki uzun zamandır süre giden asimetri ortadan kalkacak. Tabii bu durumda doların Türkiye gibi gelişmekte olan ülkeye gelmesi, gelmişse de kalması için bir neden kalmayacak.
ER YA DA GEÇ!
FED eski Başkanı Alan Greenspan'ın da vurguladığı gibi er ya da geç faiz artırımı başlayacak. Bu 2015'in ilk yarısı itibariyle olur veya daha erken olabilir fark etmez. Dolayısıyla piyasa aktörlerinin bu bilinçle kaçamayacağımız faiz artırım gerçeğini artık fiyatlamayı tercih ettiğini piyasa hareketlerinden net bir şekilde izleyebiliyoruz. Gelelim ikinci unsura... Türkiye piyasaları sonbahara diğer gelişmekte olan ülkelerden daha hızlı giriş yaptı. Son birkaç haftadır piyasa hareketleri bizim piyasaların negatif ayrıştığını açıkça gösteriyor. Dolar, tüm paralar karşısında değer kazanıyor. Ancak TL dolar karşısında değer kaybeden para birimleri içinde üçüncü sırada yer alıyor. Aynı şekilde kur oynaklığında da üçüncülüğünü koruyor Türkiye. Kırılganlığın arttığının bir göstergesi de CDS baz puanın yükselişi... Tahvillerin sigortası gibi basit olarak tanımlayabileceğimiz CDS puanındaki sıçramada Rusya'dan sonra ikinciliğe sahibiz. Rusya'nın ekonomik yaptırımlara maruz kalması nedeniyle böyle bir sonuçla karşılaşmış olması normal. Ama Rusya'nın ardından Türkiye'nin en riskli tahvillere sahip ülke olması kırılganlığın geldiği noktayı özetliyor.
HEDEFİN ÜZERİNDE!
Üçüncü neden ise enflasyonunun beklentilerin oldukça üzerinde seyretmesi... Yüzde 5 seviyesinde belirlenen oranın neredeyse iki kat fazlası noktaya geldi enflasyon. Yüzde 10 sınırına dayandı neredeyse... Gıda fiyatları resmen nefes aldırtmıyor. Arz cephesinden gelen olumsuz gelişmelere yakın bir zamanda kur etkisi de dahil olacak. Son günlerde yükselen petrol fiyatları da eşlik ederse bu sürece enflasyon tam anlamıyla kontrolden çıkacak.
Uzatmadan diğer nedenleri de sıralayalım... Cari açıktaki düşüş hız kesti. Sanayi üretimi ve kapasite kullanım oranları büyüme hızını büyük olasılıkla yüzde 4'ün altında tutacak. Özel kesim dış borçları ve çevirme sorunu da piyasaları tedirgin ediyor.
Bu resim sürecek mi? Ne yazık ki kurlar biraz daha yukarıda, tam tersi borsa biraz daha aşağıda dalgalanmasına devam edecek. Faizlerdeki direnç de enflasyona bağlı olarak güçlenecek. Sözün özü sonbahara hızlı girdi piyasalar umarız kış geç gelir...
