2008 küresel krizinden sonra uygulamaya konan genişleyici para politkalarından çıkarak normalleşme sürecine başlayan FED bu çerçevede attığı adımlarla doların güçlenmesine neden oluyordu. Nitekim krizde 72'lere kadar gerilemiş olan Dolar Endeksi sıkılaştırmanın sinyallerinin gelmeye başladığı 2014 sonlarına doğru 93'lere kadar yükselmişti. ABD ekonomisine yönelik temel parametrelerdeki düzelmelerle FED'in kısmen agresifleşeceği beklentileri ile de 2016'nın sonlarında 102 değeri ile zirve yapmıştı.
Ancak bu yıl içinde dolar açısından rüzgar hızlı bir şekilde terse döndü diyebiliriz. Bir taraftan dolar zayıflarken hem gelişmiş hem de gelişmekte olan ülke para birimleri değer kazanıyor.
Tabi majör para birimleri gibi hisse senetleri, emtialar ve kıymetli madenler de doların zayıf seyrinden yararlanıyorlar.
Örneğin Mew York Borsası COMEX'de altın vadeli işlem sözleşmeleri yeniden 1300 dolar sınırına ulaştı Aralık ayı için...
Hatta 1306 dolardan işlem gören vadeli işlem kontratları bile oldu.
BIST 100 Endeksi 106,913'den toparlanarak bir kez daha yükselişe geçerek 109 binlere oldukça yakınlaştı.
Aynı şekilde DAX Endeksi 12,065'den 12,229'a yükseldi.
Nikkei 225, Ewuro Stoxx 50 gibi önemli endeksler de benzer şekilde zayıflayan dolara yukarı hareketlerle tepki verdiler.
İKİ KRİTİK SORU
Bu aşamada iki kritik soruya yanıt vermeye çalışalım...
Birincisi dolar neden zayıflıyor sorusu...
İkinci soru ise dolar zayıflamaya devam eder mi?
Doların zayıflamasının ardında iki temel faktör bulunuyor.
Enflasyon oranının yılsonu için çekirdek enflasyonda yüzde 1,7'ye, TÜFE'de yüzde 1,6'ya çekilmesi Açık Piyasa Komitesi üyelerinin piyasa öngörülerini kabul ettikleri, diğer bir deyişle enflasyon konusunda yanıldıklarını itiraf ettikleri anlamına geldi.
Yani Komite ılımlı bir şekilde normalleşme sürecini tamamlayacak.
Ancak enflasyon düşük seyrederken Komitenin faiz kararında dikkate aldığı ekonomik faaliyet hızında belirgin iyileşme işaretleri geliyor. Ağustos ayı Hizmet Satın Alma Müdürleri Endeksi (PMI) 54,7'den 56,9'a yükseldi. Kısa bir not düşelim; PMI endeksinin 50'nin üzerinde olması faaliyetlerin hızlandığını, 50'nin altında olması ise faaliyetlerin yavaşladığını gösterir. Devam edelim...
Bileşik Satın Alma Gücü Endeksi de benzer şekilde beklentilerin üzerinde artışla 54,6'dan 56 seviyesine çıktı. İşletme faaliyetlerinin de son 27 ayın en yüksek düzeyine ulaştığı bilgisini de eklediğimizde yılın 3. çeyreğinde ABD ekonomisinin büyüme hızının büyük olasılıkla dikkate değer olacağı görülüyor.
TRUMP'A BAĞLI!
Doların zayıflamasına neden olan ikinci unsur Başkan Trump'ın tuhaf ve ilginç söylemleri ya da önerileri... Bu hafta içinde paylaştığı önerisi Meksika sınırına duvar çekilmesi idi.
Aslında "zihni sinir" projesi desek daha doğru olacak. Diğer önerisi de Kuzey Amerika Ticaret Birliğinin (NAFTA) gözden geçirilmesi ve sonlandırılması idi.
Bu parlak ekonomiye yönelik çıkışları yetmiyormuş gibi Kuzey Kore ile didişmesi gibi jeopolitik riskleri de artırması tam tuz biber oldu doların değer yitirmesinde...
Gelelim zayıflama sürer mi sorusuna...
Trendin devamlılığı FED'den öte Trump'a bağlı olacak gibi...
Çünkü FED yıl içinde bir kez 25 baz puanlık faiz artırımına gidecek ve bilanço küçültmesine yönelik zamanlaması ve miktarıyla ilgili ipucları verecek. Yani gri alanları azaltacak. Ama Trump'ın ne zaman ne tür çıkışlar yapacağını pek kestiremiyoruz. Eğer sakinleşir ve piyasaları germezse zayıflama süreci fazla sürmez.