Dün önümüzdeki üç yılı kapsayan daha önce orta vadeli program olarak tanımlanan yeni başlığı ile "Yeni Ekonomi Programını" öğrendik.
Hedefleri, hangi makroekonomik planların önceliğinin olacağını ve projeksiyonları merakla bekliyorduk, bu detaylara da hakim olduk. Bakanlığın web sitesinde yer alan 19 sayfalık yeni programın dikkat çeken kısımlarına geçmeden önce ne bekliyorduk yeni programdan konusuna değinelim.
Daha doğrusu şuan ekonominin içinde bulunduğu zorluk nedir ve nasıl çıkılmalıdır sorularını yanıtlayalım. Bu sorular programda yanıt bulmuş mu tespitini de yapmaya çalışalım. Siyasi ve jeopolitik faktörleri bir kenara koyalım, sadece ekonominin iç dinamiklerine inelim.
İTHAL MALLAR
Şuan ki ekonomik sorun şu; dış borçların ve cari açığın çevrilmesi sorunu diğer bir ifadeyle iki parametrenin toplamının yarattığı döviz ihtiyacının kurlar üzerinde yaptığı baskı. Kurların bu baskıya dayanamayarak yükselmesi ve kur etkisinin fiyatlara geçişkenliği Merkez Bankasının ana hedefi olan fiyat istikrarını bozuyor. Kısa bir not düşelim; kurların fiyat geçişkenliği ithal malları ile doğrudan olabiliyor.
Buna birincil etki diyoruz.
Bir de ithal olmayan mallara dolaylı geçişkenliği ortaya çıkabiliyor ki bunu da ikincil etki olarak tanımlıyoruz. Üretimde ithal girdi fazlasıyla kullanıldığından birincil etki kendisini oldukça hissettiriyor.
ÖNCELİKLİ ALANLAR
Ekonominin dışa bağımlılığının azaltılması ve verilecek somut mesajlarla belirsizliklerin ortadan kaldırılması en hayati konulardı. Cari açığın makul seviyelere indirilmesi ve kolay finansmanına yönelik önlemlere yer verilmiş.
İhracatı artırmaya yönelik çözüm yolları olduğu gibi ithalatı baskılayacak tedbirler de düşünülmüş.
Örneğin, ihracatta yeni pazarların bulunması, katma değeri yüksek ürünlerin ihracatının sağlanması, cari açıkta büyük payı olan enerji ve petrokimya konularında öncelikli yatırım alanları belirlenmesi konularına vurgu yapılmış.
YOL HARİTASI
Önemli projeksiyonlara da kısaca bakalım... Enflasyon bu yılı yüzde 20,8 ile kapatacak, seneye de yüzde 15,9 düzeyinde olması bekleniyor. Bu arada mali disipline güçlü vurgu yapılmış olması dikkat çekiyor. Para politikalarını tamamlaması açısından önemliydi. Umarız Yeni Ekonomi Programında belirlenen yol haritası kararlılıkla uygulanır.