Son enflasyon verisinin açıklanmasıyla doğal olarak bu soru gündeme geliyor. Enflasyonun düşüşü ve yılın son ayında da büyük olasılıkla düşüşün devam edecek olması Merkez Bankası'nın faiz kararı için alan açtı mı?
Enflasyon daha doğrusu fiyat istikrarı Merkez Bankasının birincil hedefi olduğundan faiz kararlarında öncelik enflasyon oranlarında oluyor. Enflasyon oranı derken mevcut açıklanan enflasyon rakamlarının yanı sıra gelecek enflasyonu etkileyen faktörlerin gelecekte olacağı olası değerlerin tahminini de dikkate alıyor.
Son verilere göz atalım, sonrasında başlığımızda yer alan sorunun yanıtını verip Merkez Bankasının 13 Aralık toplantısından nasıl bir faiz kararı çıkabileceğini öngörmeye çalışalım.
Öncelikle her iki enflasyon göstergesi için de geçerli olan şu tespiti yapalım;
Kasım ayında enflasyon beklendiği gibi düşük geldi.
NEDEN DÜŞTÜ?
Talep enflasyonu göstergesi TÜFE geçen ay yüzde 1,44 düzeyinde aşağı gelmiş.
Bu veri sonrası yıllık TÜFE ise 21,62 olmuş. Demek ki alınan ekonomik önlemler kısmen etkisini göstermiş. Enflasyonla top yekün mücadele kapsamında birçok ürünün fiyatında yüzde 10 indirim yapılması, enerji fiyatlarının beklentilerin çok ötesinde gerilemesi ortaya çıkan sonuçta rol oynadı.
Ancak detaylarda kalmış şu gerçekler de göze çarpıyor. Gıda fiyatlarındaki düşüş ortalamanın yarı seviyesinde kalıyor.
Giyim, konut ve sağlık fiyatları Kasım ayında da yükselmiş. Aylık enflasyonun bu seviyede gerilemesinde nasıl etkili olan bir faktör var; ulaştırmadaki iniş yüzde 6,46'yı buluyor. Ulaştırmanın TÜFE Endeksi içindeki payı yüzde 17,47...
Gıdadan sonra en etkili kalem...
Üreticilerin üretim aşamasında üstlendikleri maliyetlerdeki artışı gösteren Yurtiçi Üretici Fiyat Endeksi de TÜFE gibi aşağı gelmiş. Geçen ay maliyet enflasyonu yüzde 2,53 düşmüş. Böylece yıllık YİÜFE yüzde 38,54'e kadar inmiş. Üretici geçen yıla göre malını üretirken yüzde 38,5 daha fazla maliyet üstlenmiş.
ÇEKİRDEK ENFLASYON 20'LERDE
Çekirdek enflasyon göstergeleri TÜFE B ve TÜFE C verileri ise sırasıyla yüzde 21,21 ve yüzde 20,72'lerde...
Gelelim sorumuzun yanıtına...
Evet Kasım enflasyon rakamları Merkez Bankasına faiz indirimi için çok az da olsa alan açmış görünüyor. Diğer faktörler sabitken 13 Aralıkta Merkez Bankası'nın az da olsa faiz indirimi olasılığı düşük sayılmaz. Ama enflasyonun düşüşünde etken olan faktörlerin devamlılığı ile ilgili henüz netlik yok.
Alınan yoğun önlemler daha da önemlisi son aylardaki iç talebin gerilemesi gibi faktörler bir yere kadar etkili olabilecek.
Aynı zamanda denklemde dış faktörler de var. FED'in nasıl bir politika izleyeceği, dış talebi etkileyen ticaret savaşları birikimli kur etkisiyle enflasyona baskı yaratabiliyor. Bu yüzden Merkez Bankası'nın temkinli duruşunu korumasında ve bu ayı pas geçmesinde fayda var.