Son dönemde çıkartılan yasalar ile kadınların iş hayatlarında daha fazla yer almalarının kolaylaştığını görüyoruz. Özellikle esnek çalışma, izin sürelerinin uzaması, doğum parası gibi haklar hem kadınların hayatını kolaylaştıracak hem de maddi anlamda destek sağlayacak. Bu konuda hem işverenlerden hem de kadın okurlarımızdan çok fazla soru geliyor.
Şule ATEŞ isimli okurumuzun sorusunu cevaplarken bu konudaki detayları da vermiş olalım. Şule hanımın sorusu şöyle:
Ben 6 ay sonra bebek sahibi olacağım. Bir şirkette çalışıyorum. Çalışma saatlerimin nasıl olması gerekiyor. Ne zaman izin kullanabilirim?
Şule hanım şimdiden bebeğiniz hayırlı olsun. Öncelikle hamile olduğunuzu sağlık raporuyla belgelemeniz gerekiyor, bunu unutmayın. Bu rapordan sonra anne adayları gece çalıştırılamazlar. Sadece anne adayları değil, doğumdan sonraki 1 yıl içinde de anneler gece çalıştırılamıyor.
Gündüz çalışma saatlerinde de 7.5 saat sınırı konulmuş durumda. İşveren bunun üzerinde anne adayını çalıştıramıyor.
Eğer böyle bir zorlama olursa anne adayı çalışana haklı fesihle tazminat alma imkanı doğuyor.
Bu 7.5 saatin haricinde anne adaylarının doktor kontrolleri için sınırsız izinleri de vardı.
Bu tedavi ve kontroller ne kadar sürüyorsa anne adayı o kadar ücretli izin kullanacaktır.
Bu şartlar olduğu için bazı işverenlerin kadınları işe alırken 'çocuk sahibi olmama' gibi bir şart ileri sürdükleri de duyuluyor.
Bu kesinlikle yasaktır ve böyle bir şey ile karşılaşırsanız mutlak ALO 170'e ihbar edin. Ayrımcılık yapmak mümkün değil.
SÜT VE DOĞUM İZNİ
Anne adaylarının sadece çalışma şartlarıyla ilgili değil, izin konusunda da hakları bulunuyor. Öncelikle doğumdan önce 8 ve doğumdan sonra 8 hafta olmak üzere toplam 16 haftalık izin bulunuyor.
Anne adayı bu izninin 5 ayını isterse doğumdan sonra da kullanabiliyor.
Eğer çoğul gebelik varsa iki hafta daha ekleniyor.
Anneler isterlerse doğumdan sonra 6 aya kadar ücretsiz izin de kullanabiliyor.
Yeni çıkan yasa ile artık yarım gün çalışıp tam maaş alma imkanı da getirildi. Ayrıca çocuk okul yaşına gelene kadar yarım gün çalışma ve yarım maaş imkanı da bulunuyor.
Bunun özel sektörde uygulamasıyla ilgili yönetmelik de yakında çıkacak.
Hepsine ilaveten anneler için işe başladıktan sonra günde 1.5 saat süt izni de verilmesi gerekiyor. Bu şekilde anneler bebeklerini emzirme imkanına kavuşuyor.
Eşin sigortası geçerli
23.01.1988 tarihinde işe girdim. Doğum tarihim ise 15.05.1973. 8300 günüm var. SGK'ya gittim 50 yaşını beklemem söylendi. Bir erken emeklilik formülü yok mu? GSS primi ödesem emekliliğe etkisi olur mu? Eşimin sigortasından yararlanabilir miyim? Aytaç ŞENGÜL
Sorularınızı sırasıyla cevaplamaya çalışayım. Öncelikle sizin durumunuzda binlerce arkadaşımız var.
Yani prim ve yılı dolmuş, yaşı bekliyor.
Maalesef bu konuda bir gelişme yok. Yaşı beklemek durumundasınız.
1999'dan önce sigortalı olanlar için sonradan yaş şartı yükseldi.
GSS priminin emekliliğe etkisi yok. Sadece sağlık için ödeniyor.
Dolayısıyla ödemenize gerek yok.
Zaten eşinizin üzerinden sağlık hizmeti alabileceksiniz. Orda da bir sorun olmayacak.
Emeklilikte milat 1999
Annem 10.09.1956 doğumlu. 25.12.2000 sigorta başlangıcı. 25 yıllık bekleme süresinden bahsettiler. 7200 gün prim mi beklemeliyiz.
25 yıl 70 yaşında doluyor. Bu normal mi? Murat SOLAK
Annenizin ilk sigorta olduğu tarih maalesef onun geç emekli olmasına yol açıyor.
9 Eylül 1999 öncesi kadınlarda emeklilik yaşı 56 iken bu tarihten sonra sigortalı olanlar için 58'e çıkıyor. Tabii prim günü de 5975'den 7 bine yükseliyor.
Bu tarihte yapılan reform ile emeklilik yaşı yükseldi. Hatta 2008 sonrası işe giren kadınlar için prim sayısı 7 bin 200 oluyor.
Fakat 25 yıllık bekleme süresi yok.
1999'dan sonra yıl şartı ortadan kalkıyor.
7 bin günü doldurunca emekli olur. Bunun için sigorta sonrası doğumları varsa borçlanabilir. 25 yıl şartı 4500 günle kısmi emeklilik için geçerli. Bu durumda anneniz 4500 günü doldurup 2025 yılında emekli olabilir.
NE ZAMAN EMEKLİ OLURUM?
19.05.1972 doğumluyum. 10.01.1991 tarihinde ilk kez sigortalı oldum. 1993'te askere gittim. 6400 günüm var. 18 ay askerlik borçlanması yapsam ne zaman emekli olurum? Yusuf SAKİN
25 yıl 52 yaş ve 5525 prim günü şartlarınız var. Prim gününüz ve yılınız tamamlanmış. Yaşınızı bekleyeceksiniz.
Askerlik sigortadan sonra olduğu için yaşı etkilemiyor. Boşuna borçlanmayın. 19.05.2024 tarihinde emekli olursunuz.
10.11.1974 doğumluyum. 20.02.1993 tarihinde sigortalı oldum. 4.300 günüm var. Evlendikten sonra çalışmadım. İki çocuğum oldu. Ne zaman emekli olabilirim? Betül SUBAŞI
20 yıl 49 yaş ve 5600 prim günü şartlarınız var. Yılınız tamamlanmış. Yaşınız 10.11.2023'de dolacak. Priminiz eksik. 2 çocuk için borçlanma yaparak 1440 gün kazanabilirsiniz. Çalışma imkanı yoksa 1.300 gün borçlanıp yaşınızı bekleyebilirsiniz.
26 Ocak 1990 doğumluyum. 2007 Ocak ayında sigorta girişim oldu. Kaç yaşında ve günle emekli olabilirim? Canan
Canan hanım henüz çalışma hayatınızın başındasınız. Emekli olabilmeniz için öncelikle 58 yaşınızı doldurmanız lazım. Tabii 7 bin gün de prim ödenmesi şartı var.