Türkiye'de son yıllarda yapılan düzenlemelerle başta anneler olmak üzere hem çalışan hem de çalışmayan kadınlar için çok önemli düzenlemeler hayatımıza girdi. Daha önce türlü zorluklar yaşayan, özellikle hem anne olup hem de çalışmakta zorlanan kadınlar artık sağlanan hem maddi destekler, hem de kolaylaşan şartlar sayesinde iş hayatında daha çok yer almaya başladı. Doğum parasından, yarım gün çalışmaya, erken emeklilikten dadı desteğine kadar birçok avantaj kadınlarımız için yürürlükte.
Bunlardan bazılarını kısaca hatırlatmak istiyorum.
DOĞUM PARASI: 15 Mayıs 2015 tarihinden sonra doğum yapan her ilk çocuk için 300 lira, ikinci çocuk için 400 lira ve üçüncü çocuk için ise 600 lira ödeniyor. Annenin çalışıp çalışmadığına bakılmıyor.
DOĞUM VE SÜT İZNİ: Kadınlar doğumdan önce 8 hafta ve doğumdan sonra (doktor raporuyla uzayabilir) 8 hafta olmak üzere 16 haftalık izin hakkına sahip. Çoğul gebelik durumlarında bu süreye 2 hafta daha ekleniyor.
Doğum yapan kadın işçinin talebi olursa çocuk sayısına göre 6 ay kadar ücretsiz izin kullanma hakkı da bulunuyor. Bu süre memur annelerde 24 aya kadar çıkabiliyor. Kadınların ayrıca günde 1,5 saatlik süt izinleri de bulunuyor.
YARIM GÜN İZİN: Analık izninin bitiminden itibaren kadın işçi ile 3 yaşını doldurmamış çocuğu evlat edinen kadın veya erkek işçilere 1. doğumda 60 gün, 2. doğumda 120 gün, sonraki doğumlarda 180 gün süreyle haftalık çalışma süresinin yarısı kadar ücretsiz izin veriliyor.
İŞ GÖRMEZLİK ÖDENEĞİ: Sigortalı kadınlara kullandığı 16 haftalık doğum izni süresinde geçici iş görmezlik ödeneği veriliyor.
Ödenek yatarak tedavilerde günlük kazancının yarısı, ayaktan tedavilerde ise üçte ikisi olarak ödeniyor.
DADI VE TORUN PARASI: Çalışan annelere belli bir gelirin altında olmaları şartıyla buldukları dadılar için maaş ödeniyor.
Ayrıca eğer çocuğa anneanne ya da babaanne bakıyorsa onlara da belli şartlarda maaş ödeniyor. Her iki para için de başvurular internetten yapılıyor.
6 YIL ERKEN EMEKLİLİK: Kadın çalışanlar sigortadan sonra yaptıkları üç doğumu borçlanarak 2160 gün (6 yıl) kazanıyor. Yaşı dolmuş bir anne bu sayede primini tamamlayarak 6 yıl erken emekli olabiliyor.
İSTİFA SEBEBİ ÖNEMLİ
Ben bir ay önce istifa ettim, şu an ihbar sürem dolmak üzere. Kıdem tazminatı ya da işsizlik maaşı alabilir miyim? SSK'nın tam olarak ödenmeye başlanması 2002 yılından bu güne.. Şu an toplam gün sayım 4300 gün civarı. Emeklilik imkanım var mı? (Vedat)
İstifa ettiyseniz kıdem tazminatı ve işsizlik maaşı alamazsınız. Ancak istifa sebebiniz önemli. İş kanunu madde 24'te sayılan haklı fesih sebeplerinden birisini gerekçe göstererek istifa ettiyseniz hem tazminat hem de işsizlik maaşı alma imkanınız olacaktır. Stajda geçen süreler maalesef emeklilik hesabından sayılmıyor. 2002'deki girişinize göre de 60 yaş ve 7 bin günle emekli olursunuz. Maaş alırsınız
Bir işyerinde 4.5 yıl çalıştım. 3 aydır maaş alamadım. İşten ayrıldım. İşsizlik maaşı alabilir miyim? Menekşe CÖMERT
Öncelikle geçmiş olsun. İşyerinde maaş ödenmemesi ya da eksik ödenmesi çalışanlar açısından haklı fesih ile tazminat hakkı doğurur. Bu şekilde istifa edenler işsizlik maaşı da alırlar. Öncelikle İş Kanunu 24. Maddede belirtilen bu gerekçeyle istifa etmiş olmanız gerekiyor. Bu maddede haklı fesih şartlarından birisi de "İşverenin yasalardan ve iş sözleşmesinden kaynaklanan yükümlülüklerini yerine getirmemesi" olarak belirtiliyor. Eğer böyle istifa ettiyseniz yine 4447 sayılı İşsizlik Sigortası Kanunu'nun 51. Maddesinin b bendine göre işsizlik maaşı alabilirsiniz.
Bu gerekçelerle istifa edenlerin dilekçelerini noter kanalıyla göndermelerini tavsiye ederim.
NE ZAMAN EMEKLİ OLURUM?
2003'te sigorta girişim oldu. 3800 günüm var. 62 yaşındayım. Nasıl emekli olabilirim? Hüseyin Davran
Eğer çalışıyorsanız 7 bin güne ihtiyacınız var. Yaş tamam. Çalışmıyorsanız bu primle emekli olamazsınız. Kısmi emeklilik için ise en az 4500 gün ve 25 yıl (2028) gerekiyor.
2000-2001 yılları sigorta başlangıcım. 58 yaşındayım ve 3600 günü tamamladım. Emekli olabilir miyim? Nuray ŞANLI
İşe giriş tarihinize göre 7 bin gün ve 58 yaş şartlarınız bulunuyor. Maalesef 9 Eylül 1999 ve sonrası sigortalı olanlar için 3.600 günden emeklilik imkanı yok. Kısmi emeklilik şartlarınız 4500 gün ve 25 yıl.
20.10.1992 tarihinde sigortalı oldum. 1971 doğumluyum. 6.200 gün sigortam var. Emekli olabilir miyim? Yeşim ŞAHİN
20 yıl 49 yaş ve 5600 gün şartlarınız var. Yılınız ve priminiz tamam. 2020 yılında doğum gününüzde emekli olabilirsiniz.