Yaz aylarının gelmesiyle birlikte çalışanlar da tatil planlarını yapmaya başladılar. İzin kullanımı yasalarımızla çerçevesi çizilmiş bir hak olarak çalışanlara veriliyor.
Çalışan iznimi kullanmayacağım diyemeyeceği gibi işveren de 'sana izin kullandırmayacağım' diyemiyor. İzin süreleri de çalışılan süreye göre değişiyor.
Ancak değişik sektörlerde farklı durumlar da ortaya çıkabiliyor.
Örneğin kısmi süreli çalışanlar açısından izin sürelerinin hesaplaması farklı olabiliyor.
İzin konusunda çok fazla soru alıyorum. Ancak farklı bir soru olduğu için okurumuz Hilmi SUBAŞI'nın sorusu çerçevesinde bu konuda bazı bilgiler de verelim. Okurumuzun sorusu şöyle:
Bir özel firmada yaklaşık 3 yıldır haftada 3 gün kısmi olarak çalışıyorum. Kısmi süreli çalışan işçilerin yıllık ücretli izin hakları ne zaman doğar? Hesaplama nasıl yapılacak?
4857 Sayılı İş Kanununun 53. maddesine göre; işyerinde işe başladığı günden itibaren, deneme süresi de içinde olmak üzere, en az bir yıl çalışmış olan işçilere yıllık ücretli izin verilir. Dolayısıyla izin hakkına kavuşmak için öncelikle en az 1 yıldır çalışıyor olmak lazım. İzin süreleri ise çalışılan süreye göre değişiyor. 1 ile 5 yıl arasında olanlara (5 yıl dâhil) 14 gün, 6 ile 14 yıl arasında olanlara 20 gün, 15 yıl veya daha fazla olanlara 26 gün izin veriliyor.
Bununla birlikte, 18 ve daha küçük yaştakilerle, 50 ve daha büyük yaştakilere verilecek yıllık ücretli izin süresi 20 günden az olamıyor. Okurumuzun sorduğu gibi kısmi süreli çalışanlar açasından duruma baktığımızda ise yine düzenlemeler karşımıza çıkıyor. İlgili yönetmeliğe göre "Kısmi süreli ya da çağrı üzerine iş sözleşmesi ile çalışanlar yıllık ücretli izin hakkından tam süreli çalışanlar gibi yararlanır ve farklı işleme tabi tutulamaz" hükmü bulunuyor.
Dolayısıyla kısmi süreli çalışanlar da tam zamanlı işçiler gibi izinlerini tam olarak kullanıyorlar.
İzin için geçen kıdem süresinin hesabında işçinin yıl içerisinde çalıştığı günlerin toplamı değil, iş ilişkisinin devam ettiği süre dikkate alınır. Örnek verecek olursak 01.01.2017 tarihinde bir işyerinde çalışmaya başlayan ve haftanın 3 günü, günde 6 saat çalışan bir işçinin yıllık ücretli izne ne zaman hak kazanacağı her hafta çalıştığı günler toplanarak değil, çalışmaya başladığı güne bakılarak belirlenir. Yani örneğimizdeki işçi yıllık ücretli izne 15.12.2018 tarihinde hak kazanacaktır.
İzinlerini kullanırken de tüm günler izin günlerinden sayılıyor.
Yani çalıştıkları güne göre değil haftanın tüm günlerine göre izin kullanıyorlar. Okurumuzun durumuna bakarsak izin hakkı 14 gün olmakta. Buna göre okurumuz pazartesi, salı, çarşamba çalışıyor olsa da izne ayrıldığında 14 gün çalışmadığı günleri de kapsayacak şekilde kullanılıyor.
EKSİK PRİME MAAŞ
Benim sigortam son 4 ayda 120 gün değil de 118 gün yatırıldı. İşsizlik maaşı alabilir miyim? Son 3 yılda 1000 güne yakın sigortam var. Ali HIZ
Öncelikle belirtelim; işsizlik maaşı almak için işten kendi istek ve kusurunuz dışından çıkartılmış olmanız ve son 3 yılda 600 gün prim son 120 günde de kesintisiz prim ödemeniz gerekiyor.
Yani son 120 günde 1 gün dahi ödenmemiş priminiz varsa işsizlik maaşı bağlanmıyor ki sizin sadece 2 gününüz ödenmemiş. Ancak İŞKUR bu ödenmeyen günlerin nedenine bakarak maaş da bağlayabiliyor.
Örneğin, ücretsiz izin almanız, hastalık ve raporlu olmanız, disiplin cezası almanız, gözaltı ya da tutukluluk durumu olmuşsa, grev lokavt varsa, doğal afet olmuşsa bu günlerde de prim yatmamışsa işsizlik maaşı bağlanıyor. Bunun için o 2 günlük sürenin sebebini belgeleriyle İŞKUR'a bildirmeniz gerekiyor.
NE ZAMAN EMEKLİ OLURUM?
18.10.1995 tarihinde sigortalı oldum. 6870 günüm var. 1970 doğumluyum. Emeklilik şansım var mı? Mustafa AYDIN
25 yıl 55 yaş ve 5750 gün şartlarınız var. Yıl şartınız 2020'de dolacak. Priminiz tamamlanmış. Yaşınızın dolacağı 2025 yılında doğum gününüzde emekli olursunuz.
1982 doğumluyum. 2002 yılında sigortalı olarak çalışmaya başladım. Hiç ara vermedim. Emeklilik tarihim nedir? Ebru AŞIK
Emeklilik şartlarınız 58 yaş ve 7 bin gün olarak belirleniyor. Buna göre primi tamamlayıp 2040 yılında emekli olursunuz.