1983 yılından girişi bulunan, 1963 doğumlu bayan sigortalıyım. Halen çalışmaktayım fakat 1994 ile 2006 yılları arasında prim boşluğum var.
Çıkan yeni yasalarda bu arayı ödeyip emekliliğe hak kazanma şansım var mı? Yani çalışmayıp prim ödemediğim yılların boşluğunu doldurabilir miyim? Geriye dönük hak verildi mi? (ismi saklı)
Yasalarda geriye dönük borçlanma veya ara boşlukları borçlanarak ödeme gibi bir düzenleme bulunmamakta. Bu nedenle ara boşluları ödeme imkanı yok. Ancak, 1983 yılındaki SSK girişinizden sonra doğum yapmışsanız ve doğumdan sonraki günlerde adınıza prim yatmamış ise en fazla üç çocuğa kadar toplamda 6 yıl borçlanabilirsiniz. Bunun dışında borçlanıp ara boşluk ödeme bir durum söz konusu değil. Erkekler için ise askerlik borçlanması imkanı bulunuyor.
Eğer askerlik sigortadan önce yapılmışsa borçlanılan süre kadar geri gidilerek emeklilik yeniden hesaplanıyor. Böylece bir yıl daha erken emekli olma imkanı doğuyor. Eğer askerlik sigortadan sonra yapılmışsa bu kez eksik primleri tamamlamak için borçlanma durumu oluyor. Yurtdışında yaşayan vatandaşlarımızda çalıştıkları dönemleri borçlanarak Türkiye'den emekli olabiliyorlar. Kadınlar ise 18 yaşından sonra yurtdışında kaldıkları süreleri çalışmasalar da borçlanabiliyorlar.
PARANIZI GERİ ALABİLİRSİNİZ
● Babam 65 yaşında. Geçmişte 2000 günlük sigorta primi var. Şu anda çalışma imkanı yok. Bu primleri geri alma imkanımız var mı? Akın KOÇOĞLU
Emeklilik için gereken yıl ve yaş şartını tamamlayan sigortalılar eğer primi tamamlama imkanı bulamazlarsa daha önce ödedikleri primleri SGK'ya müracaat ederek geri alabilirler. Burada sadece işçi için olan primler geri ödenirken bir faiz işletilmemekte. Sadece güncelleme yapılıyor. O yüzden çok yüksek bir meblağ çıkmıyor. Ancak 2000 gün az değil. O yüzden müracaat ederek paranızı alabilirsiniz.
ARABULUCUYA GİDİN
● İşten çıkarıldım, sadece kıdem tazminatı verdiler. İhbar tazminatı, yıllık izin, fazla mesai ücretlerim ödenmedi. İşten çıkarılalı 1 yıl oldu.
Mahkemeye versem alabilir miyim? Hakan DOĞMUŞ
Bu tür alacaklar için eskiden iş mahkemesine gidiliyordu. Son düzenlemeyle iş mahkemesine gitme şartı olarak arabulucu getirildi. Böylece hem daha kolay ve daha kısa sürede sorunlar çözülüyor. O yüzden önce arabulucuya gitmeniz, burada sonuç çıkmaz ise mahkemeye başvurmanız gerekiyor. Tüm alacaklarınız için talepte bulunabilirsiniz. Zaman aşımı 5 yıl bunu geçirmeyin. İhbar tazminatı için ise ihbar süresine uyulmamış ise talepte bulunabilirsiniz.
BAŞVURUP DÜZELTME İSTEYİN
● İnternetten incelediğimde bazı çalışmalarımın işlenmediğini görüyorum. Acaba iş yerim eksik bildirmiş olabilir mi? Bu konuda ne yapabilirim? Kerim ŞAHİN
Hemen bağlı bulunduğunuz SGK müdürlüğüne giderek durumu sorabilirsiniz. Burada eksiklikler varsa giderilir. Eğer eksik bildirim yapılıyorsa o da düzeltilir. İnternette zaman zaman bu tür hatalar olabiliyor. Hatta bazen kendi hizmet dökümünüzde başkasının ismini de görüyorsunuz.
Dosyanıza bakılarak durum düzeltilecektir. Giderken elinizde belgeler varsa onları da götürürseniz işlemleriniz hızlanacaktır.
VERGİ İNDİRİMİ GEREKİYOR
● Doğuştan engelliyim. Çalışma gücünü yüzde 60 oranında kaybedenlerin malullük aylığına bağlanabileceği belirtiliyor. Başvuru yapsam emekli olabilir miyim? Saim KELEŞ
Çalışma gücünün yüzde 60'ını sigorta olduktan sonra kaybedenler tam teşekküllü bir hastaneden alacağı raporla ve bu raporun SGK sağlık kurulu heyeti tarafından yapılacak değerlendirme sonucunda onaylanması ile maluliyet aylığına bağlanabilmektedirler.
Ancak sigortalı olarak ilk defa çalışmaya başladığı tarihten önce çalışma gücünü yüzde 60 kaybedenler maluliyet aylığından faydalanamaz.
Siz doğuştan engeliniz veya hastalığınızdan dolayı malulen emekli olamazsınız.
Ancak doğuştan engel durumunuzdan başka daha sonra oluşan hastalık varsa ve bu çalışmaya engelse bu ayrı. Ayrıca vergi indiriminden faydalanıp alacağınız engel oranına göre daha erken ve daha az prim ödeyerek engelli emeklilik şartlarından faydalanma imkanınız var.
Vergi indirimi ile erken emekli olmak için en az yüzde 40 oranında rapor gerekiyor.
SADECE SAĞLIK İÇİN ÖDENİYOR
● 1989 yılında sigortalı oldum. Şu an çalışmıyorum. Ancak iki yıldır Genel Sağlık Sigortası Primi ödüyorum. Emekli olabilir miyim?
Yusuf SEZGİN
1989 yılındaki sigortanızdan dolayı yeterli prime (en az 3.600 gün olmalı) ve yaşa ulaşırsanız emekli olursunuz. Ancak ödediğiniz GSS primlerinin emekliliğe bir katkısı olmuyor. Sağlık yardımı alabilirsiniz ama bu primler emeklilik hesabında kullanılmıyor. Size tavsiyem isteğe bağlı sigorta.
Belki ödediğiniz prim parası GSS'ye göre biraz yüksek olur ama hem emeklilik için gün kazanır hem de sağlık hizmetlerinden yararlanırsınız.
Üstelik bu şekilde bakmakla yükümlü olduğunuz kimselerde sağlık hizmetinden yararlanır.