Bayram günlerinde çalışma yapıyoruz. Buna mecbur muyuz? Çalışma yaptığımızda bize hangi ödemeler yapılıyor? Ahmet Arslan
Kurban Bayramı tatili bu yıl 9 gün olarak ilan edildi.
Ancak bu 9 gün sadece kamu çalışanları için uygulandı.
Özel sektör çalışanları idari izinlerle tatillerini uzattılar.
Ancak resmi tatil günleri Kurban Bayramlarında 3.5 gün olarak uygulanıyor. Bu günlerde birçok sektörde üretim devam etti ve çalışmalar sürdü. Gıda sektörü, AVM'ler, basın sektörü, turizm sektörü bunlara örnek. Resmi tatil günlerinde yani ulusal ve dini bayramlarda yapılan çalışmalar diğer günlerdeki mesailerden yani fazla çalışmalardan farklı değerlendiriliyor. Normal zamanlarda yapılan fazla mesailerde ücretler yüzde 50 fazlasıyla ödenirken resmi tatillerdeki çalışmalar yüzde 100 fazlasıyla ödeniyor.
SÖZLEŞMEDE YER ALMALI
İşçilerin ulusal bayram ve genel tatil günlerinde çalıştırılabilmeleri için yazılı olarak onaylarının alınması ya da imzalanmış iş sözleşmesinde veya toplu iş sözleşmesinde çalışacakları yönünde bir hüküm olması gerekiyor. Eğer işçiden yazılı onay alınmamışsa ya da sözleşmelerde bu yönde bir hüküm yoksa, işçi ulusal bayram ve genel tatil günlerinde çalışmak zorunda değil. Resmi tatillerde çalışmayan işçilere ücretlerinin tam olarak ödenmesi gerekiyor. Bu sürelerde çalışanlara ise tam ücretinin yanı sıra resmi tatilde çalıştığı her gün için ayrıca bir günlük ücret daha ödenmesi şart. Resmi tatilde 1 saat bile çalışılsa, tam gün çalışılmış sayılıyor. Eğer bayram tatili işçinin haftalık tatil gününe denk geliyor ve çalışılıyorsa, o günlük ücret yüzde 50 daha artırılıyor. Bayramlarda yapılan çalışmaların ücreti işçilere nakit olarak ödeniyor.
Bu çalışmalar yerine izin kullandırma gibi bir uygulama mevzuata aykırı kabul ediliyor. İşveren bayramda çalıştırıp bayramdan sonra izin uygulaması yapamıyor.
Ayrıca bayramda çalışan işçiye de zamlı ücretini ödemek durumunda. Yani bayram gününü normal gün gibi düşünerek ödeme yapması mümkün değil. İş Kanunu'na göre arife günü genel tatil günüdür. Bu nedenle işçiye genel tatil günlerindeki ücret ödeme kriterlerine göre ödeme yapılır. Arife günü saat 13.00'ten sonra yapılan çalışmalar için işçiye yarım günlük ilave ücret ödemesi gerçekleştirilir. Genel tatil gününde işçi kaç saat çalışmış olursa olsun, tam günlük ücrete hak kazanır. Bayramda çalışanlar fazladan yevmiye alırken, eğer bir de fazla mesai yapmışlarsa ayrıca fazla çalışma ücreti, yapılacak ödemeye ilave edilir. Burada haftalık çalışma saatine bakılır.
İşçinin haftalık çalışması 45 saatin üzerine çıkmış ise bu durumda fazla mesai ücreti de ödenmesi gerekir.
Fazla çalışmalar yüzde 50 zamlı verilir. Burada basın mensuplarının hesabında bir farklılık bulunuyor. Basın iş kanuna göre basın mensupları eğer resmi tatillerde çalışmışlarsa onların ücretleri saate göre hesaplanarak ödeniyor.
SÜRELİ SÖZLEŞMEYE DİKKAT
Bir turizm firmasında süreli sözleşme karşılığı çalışıyorum. Sözleşmem bitmeden işverenin çıkarması ya da sözleşmem bittikten sonra işten ayrılmam durumunda işe iade veya tazminat gibi bir hak talebimiz olabilir mi? Kaan Subaşı
İş kanununa göre işe iade hakkından yararlanmak için, otuz veya daha fazla işçi çalıştıran işyerlerinde en az altı aylık kıdemi olan işçinin belirsiz süreli iş sözleşmesini fesheden işveren, işçinin yeterliliğinden veya davranışlarından ya da işletmenin, işyerinin veya işin gereklerinden kaynaklanan geçerli bir sebebe dayanmak zorundadır. Belirli süreli iş sözleşmelerinde işe iade hakkı bulunmamaktadır.
Dolayısı ile sizin işe iade hakkınız bulunmuyor. Ancak belirli süreli iş sözleşmesi ile çalıştığınızdan ve iş sözleşmeniz süresinden önce haklı bir nedene dayandırılmadan sona erdirilmiş ya da erdirilecekse aradaki sürenin ücretini tazminat olarak işverenin ödemesi gerekmektedir.
KAMU İŞÇİSİ EK İŞ YAPAR MI?
Ben bir kamu kurumunda işçi kadrosunda çalışmaktayım. Kendi adıma işyeri açabilir miyim? İşyeri açarsam yanımda sigortalı kişi ya da kişiler çalıştırsam bana bir katkısı ya da zararı olabilir mi? Maaşımdan vergi kesintisi yine yapılır mı yoksa esnaflığımdan dolayı az vergi mi öderim? (ismi saklı)
İş sözleşmesinde ve işyerinde uygulanmakta olan toplu iş sözleşmesi varsa orada; çalışan işçinin başka bir iş yapma yasağı varsa kendi adınıza işyeri açamazsınız.
Adınıza işyeri olması ancak sözleşmenizde işyeri açamaz diye bir ibare varsa bu size sorun olur ve sözleşme feshine kadar gider. Buna engel bir durum olmaması halinde işçi tarafından işyeri açılması halinde bu durumun vergi ve SGK bakımında farklı sonuçları olabileceğinden, işyeri açıldığı personel ya da muhasebe birimine bildirilmelidir.
Ama bu yeni işyerinin mevcut işini olumsuz etkilememesi ve işçinin işini aksatmaması gerekir. SSK'lı çalışan kişi, kendi hesabına iş yeri açarsa, SSK'lılık durumu devam eder ve kesintiye uğrayıncaya kadar Bağ-Kur'a geçmek zorunda değildir.
Ayrıca, kişinin SSK'lı olarak çalışıyorken Bağkurlu olarak iş yeri açması bağkur primi de ödemeyeceğinden dolayı, daha avantajlı durumda olmasını sağlayacaktır.