Küresel ısınma dünyayı sarmalıyor. Kıtlık, çölleşme, su kıtlığı, göçler, su savaşları gibi felaketler ile yakın gelecekte karşılaşmamız an meselesi. Avrupa Birliği "iklim acil durumu" ilan etti. 2019 Küresel Risk Raporu'nun 5 büyük riskinin dördü iklim değişikliği üzerine. Bunlar şiddetli hava şartları, su krizi, büyük doğal felaketler, iklim değişikliğine karşı uyum tedbirlerinin alınmaması. Durum vahim. Küresel ısınmanın yol açtığı ekonomik çöküşler ve sosyal riskler bir tarafa en büyük sorun yaşam alanı kalmayacak! Karbon salınımını düşürmemiz hatta sıfırlamamız gerekiyor. Danimarka'yı örnek almalıyız.
Öte yandan bilim insanları küresel ısınmayla deniz seviyesinin gelecekte 1,5 metre yükseleceğini belirtiyor. Buzulların erimesiyle çıkan metan gazının doğaya döngüsü daha büyük sorunları doğuracak. İlaveten buzul altındaki mikroorganizmaların gün yüzüne çıkması yeni ölümcül hastalıkları da beraberinde getirecek. Dünya Sağlık Örgütü, iklim değişikline bağlı olarak 2030-2050 yılları arasında yılda 250 bin ekstra ölüm bekliyor. Örneğin Zika, Ebola salgınları gibi yeni hastalıkların başka ülkelere yayılabileceğini belirtiyor.
MEVCUT ÇALIŞMALAR YETERSİZ
Görüldüğü gibi doğa karşı konulamaz bir öfkeyle insanoğlunun sonunu hazırlıyor. Çünkü doğaya ne verirsek doğa da bize karşılığını veriyor. Mevcut çalışmalar yetmiyor. Paris Anlaşması, Kyoto Protokolü bile istenilen sonuca ulaşamıyor. Yeni acil eylem planı oluşturup, dünyadaki herkesin çevre seferberliğine katılması şart. Ayrıca bilimsel yeni keşiflere ihtiyaç var. Umut verici bir örnek vermek isterim. Bilim insanları bir buluşa imza attı. CO2 ile beslenen bir E.Coli bakterisi üretti. 27 Kasım 2019'da Cell dergisinde yayınlanan makalede, bu bakterinin karbon yediği hatta biyoyakıt üretebileceğinden bahsediliyor. Çalışmanın birkaç yıl içinde sonuç vermesi bekleniyor. Umarım sonuçlar olumlu olur.
Ama bizler karşı karşıya olduğumuz gerçek etrafında çözüm yolları aramalıyız. Hükümetler Arası İklim Değişikliği panelinde (IPCC) iklim değişikliğine fosil yakıtların neden olduğu ve en büyük faktörün insan kaynaklı olduğunu vurgulanıyor.
Küresel ısınmayı önlemek için birkaç öneri:
■ Karbon ayak izi konusunda halkın eğitilmesi,
■ Fosil yakıt yerine yenilenebilir enerjiye yönelmek ve bu alana yatırım yapmak.
■ Bireysel araç yerine toplu taşımaya yönelmek, enerji azaltıcı ürünler kullanmak,
■ Atıkların doğada yaşam sürülerini ana sınıfından itibaren çocuklara öğretmek. Ailelere eğitimler vermek.
■ Sıfır Atık konusunda yerel yönetimlerin ve ilgili kuruluşların eksiksiz çalışması konusunda sistem kurulması ve denetlenmesi sağlanmalıdır. Mesela atıklar adrese göre kodlama ile takip edilebilir ve yerel yönetimler bunu dijital ortama aktarabilir.
■ Kentsel dönüşümde ve yeni bina yapımlarında çatılara güneş enerjisi paneli takılması zorunlu tutulması ve teşvik verilmesi.
■ Su israfını önlemek için inovatif ve yenilikçi teknolojilerin ve yeni üretim modellerinin desteklenmesi. Yağmur sularının tarıma kazandırılması için çalışmalar yapılabilir.
■ Medyada ve özellikle dizilerde çevre, sıfır atık, su konusunda içerik zorunluluğu getirilebilir.
■ Daha çok ağaç dikilmesi.
FARKINDALIK SAĞLANMALI
Küresel ısınmaya ilişkin farkındalıklar sağlanmalı. Birkaç gün önce Ekonomi Gazetecileri Derneği İzmir'de XI. Küresel Isınma Kurultayı düzenlendi. İzmir Büyükşehir Belediyesi Başkanı Tunç Soyer tarafından desteklenen bu önemli etkinlik Ekonomi Gazetecileri Derneği Başkanı Celal Toprak önderliğinde gerçekleşti. Benim de konuşmacı olduğum etkinlikte tüm panelistler çok önemli mesajlar verdi. Bu tür etkinliklerin Türkiye genelinde yaygınlaşması çok önemli. Yarın çok geç olmadan, küresel ısınmaya dur diyelim!